Bí ẩn "ma trùng" và nỗi kinh hoàng về cái chết bất thường
(PL&XH) - Nỗi ám ảnh về "ma trùng" chỉ có ở hai thôn Xuân Thiên Thượng và Xuân Thiên hạ, xã Vinh Xuân, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Khi có người thân trong dòng họ chết vào ngày xấu, người còn lại đang khỏe mạnh bỗng đổ bệnh, cào xé, điên dại… vài hôm thì chết, người dân truyền tai nhau đó là do "ma bắt".
Nỗi ám ảnh về … cái chết xấu
Để tìm hiểu thực hư về ma trùng, chúng tôi men theo bờ biển Thuận An để đến được hai ngôi làng quanh năm trầm mình với con sóng. Đời sống người dân nơi đây còn nhiều khó khăn, gian khổ…
Cụ Nguyễn Thị Minh (87 tuổi) bậc cao niên của làng có vẻ sợ hãi nói: "Tui không biết, các con lại hỏi "uông" (ông) Vơi đang đi lại đây, "uông" đó là người hiểu tường tận nhất, cái chi cũng biết hết đó". Cụ Lê Vơi (89 tuổi) trưởng tộc dòng họ Lê với vẻ mặt khó gần, lúc đầu cũng từ chối, không muốn tiếp chuyện… nhưng chúng tôi lân la hồi lâu thì cụ mới dành thời gian tâm sự. Theo cụ, xã Vinh Xuân xưa kia là vùng đất hoang sơ, nơi đây chỉ có sóng biển, cỏ cây và cát trắng, chưa có con người sinh sống… Đến thời chúa Nguyễn thì mới đưa người dân xuống vùng này khai sinh, lập làng. Và lúc đó cho đến bây chừ, nỗi khiếp sợ về "ma trùng" không chỉ là nỗi ám ảnh mơ hồ, rùng rợn mà nó còn hiển hiện ngay trong đời sống của người dân nơi đây. Khi trong thôn có người chết do tai nạn, do mắc phải căn bệnh hiểm nghèo mà trùng vào ngày xấu… thì đó là một hiểm họa giáng xuống những người còn sống trong dòng họ. Bởi “con ma” (người chết) sẽ bắt cho bằng được một người đang còn khỏe mạnh đi theo. Người bị "ma bắt" bỗng dưng lăn đùng ra như điên như dại ít ngày sau là chết. Điều đáng nói là "con ma" này không trừ trẻ con hay người lớn tuổi nhưng lại không bắt phụ nữ. Cụ Trần Lương (76 tuổi) trong làng cho hay: "Vào khoảng năm chục năm về trước làng chúng tôi gọi là "làng ma" bởi nhiều người chết bí ẩn, chết không rõ nguyên nhân, nếu trong thôn có một đám tang thì nghĩa là sẽ có đến 2 - 3 người chết theo. Bởi thế, người dân đã nhiều lần bỏ làng đi hết".
Khi một gia đình đã bị "ma trùng", nếu muốn sống yên ổn thì phải mời thầy lang về cúng bái rất kỹ lưỡng, yểm bùa chú đuổi tà ma. Cũng có khi người khỏe vừa đổ bệnh, người thân trong gia đình cầm cuốc, xẻng, gậy gộc, ôm rơm rạ, củi… ra mộ người mới chết đó (đã hóa thành “ma trùng”), đốt lửa bên mộ, đào quan tài lên quay hướng về phía khác… Sau đó "đội quân" đi triệt con "ma trùng" phải tìm hướng khác về nhà, không được đi về con đường cũ, nếu không "ma trùng" theo dấu về bắt người tiếp.
Trường hợp gia đình bà Nguyễn H, khi chồng bà qua đời, có người nói là ông chết vào ngày trùng tang, ông sẽ bắt vài người trong dòng họ đi theo. Chưa đầy một tuần cháu Trần Thi S đi học về bỗng dưng lăn đùng ra, người co giật, mê man bất tỉnh… Gia đình hốt hoảng tìm cách chữa trị cho cháu nhưng không thấy đỡ, anh em trong gia đình cho rằng ông Trần Đ (chồng bà H) về bắt cháu S, liền chạy ra quật mộ ông Đ lên để diệt con "ma trùng" cho cháu S có cơ hội sống. Mấy năm trôi qua mà bà Nguyễn H vẫn chưa hết nghẹn ngào: "Lúc thấy con họ như vậy, tui cũng chỉ biết lặng người đi không nói được gì hết, để cho họ đào mộ ông nhà diệt "ma trùng" cứu sống người chứ biết làm răng được. Nếu không cho thì con họ chết oan, tui lại mang tội suốt đời".
Quan niệm về "ma trùng" và việc triệt hạ nó đã trở thành hủ tục từ rất lâu, ảnh hưởng lớn đến tâm lý người dân ở hai thôn Xuân Thiên Thượng và thôn Xuân Thiên Hạ. Những năm trở lại đây người chết đều được xây mộ kiên cố, để tránh những trường hợp đào bới lên yểm bùa theo quan niệm "ma trùng". Việc đào mộ người chết không chỉ làm ảnh hưởng đến thế giới tâm linh mà còn xúc phạm đến người còn sống.
Cụ Sấng rùng mình khi kể cho chúng tôi nghe về con "ma trùng"
Ngăn chặn hủ tục
Theo cụ Lê Vơi, hủ tục về "ma trùng" đã có từ xưa, đặc biệt là dưới chế độ cũ thì những trường hợp chết do "ma bắt" rất nhiều. Nhưng ở xã Vinh Xuân chỉ hai thôn có hiện tượng đó. Nghĩa địa luôn bị đào bới, những mộ không có người canh gác cẩn thận thì bị phá một cách thảm thương.
Đường dẫn vào nơi có tin đồn "con ma trùng ẩn nấp" trở nên lạnh lẽo, heo hút.
Sau ngày giải phóng, chính quyền địa phương đã vào cuộc, giải thích cho người dân, đồng thời có hình thức xử lý, răn đe những ai có hành động quấy rối phần mộ người chết. Vậy mà gần đây, vẫn có chuyện một phần mộ bị phá hoại hết sức đau lòng. Cụ Sấng kể: "Vào năm 2005 có một phần mộ bị người diệt “ma trùng” lấy một dùi sắt nhọn đâm xuyên từ trên đỉnh mộ găm xuống xác chết, xoay xoay để hồn ma chết không thể về bắt người được nữa. Người thân của tang chủ thấy xúc phạm quá mức đã báo với chính quyền và từ đó những hành động ấy mới không thấy nữa".
Ông Trần Văn Đông, Chủ tịch UBND xã Vinh Xuân cho biết: "Trước đây người dân truyền miệng nhau là con "ma trùng" bắt người sống, rồi nghe thầy lang lén lút ra mộ người chết đốt lửa, đào bới mộ lên "hăm dọa" hồn ma. Nhưng trong vài năm trở lại đây, chính quyền xã Vinh Xuân nói riêng và Thừa Thiên - Huế nói chung đã tích cực nỗ lực hướng đến thay đổi nhận thức của người dân. "Ma trùng" kéo theo hệ lụy không nhỏ, làm ảnh hưởng tới cuộc sống người dân gây tâm lý hoang mang. Chính quyền địa phương cũng có nhiều biện pháp nhằm tuyên truyền, vận động, bài trừ hủ tục ghê rợn này. Đồng thời tiến hành xử lý mạnh tay những trường hợp vi phạm, cố ý lôi cuốn người dân vào hủ tục đó".