Tước giấy phép hành nghề của bác sĩ Đặng Phi Yến

Tước giấy phép hành nghề của bác sĩ Đặng Phi Yến

Danh thiếp và các loại thuốc viên được bẻ nhỏ tại phòng mạch của ông - Ảnh: L.T.H.

TT (TP.HCM) - Sau khi Tuổi Trẻ có bài viết “Sự thật về một bác sĩ chuyên làm cho trẻ em mập ú”, sáng 7-11-2003 thanh tra Sở Y tế TP.HCM cùng một số đơn vị chức năng đã có buổi làm việc với bác sĩ (BS) Đặng Phi Yến (phòng mạch số 130 Phan Văn Trị, P.12, Q. Bình Thạnh).

Trả lời các câu hỏi: Có phải tất cả trẻ em biếng ăn đều cho thuốc corticoid? Vì sao bịch thuốc nào cũng có thuốc này? BS Yến cho rằng: “Thông thường tôi có sử dụng một số loại thuốc vừa tăng sức đề kháng và cũng là giúp trẻ ăn được, nhưng không phải ngày nào tôi cũng sử dụng. Chỉ có 1/3 là cho dùng corticoid”.

Hỏi: “Như vậy anh cho để kích thích trẻ ăn được?”. Đáp: “Sở dĩ có corticoid trong những bịch thuốc này không phải để giúp trẻ tăng cân một cách đơn thuần, mà tôi dùng trong những trường hợp kháng dị ứng, chống viêm và chống dị ứng. Ngay cả như B1 khi trẻ uống vô cũng bị dị ứng, chỉ có nhóm cyproheptadine này tôi có cho để giúp trẻ không biếng ăn trong một thời gian ngắn thôi”.

Hỏi: “Như vậy anh cho thuốc là để vừa điều trị, vừa kích thích trẻ ăn?”. Đáp: “Dạ thưa, chỉ dùng cyproheptadine để kích thích ăn, còn corticoid chỉ để chống dị ứng thôi!”. Khi BS Nghiệm hỏi một ngày làm gì có tới trên 30% bệnh nhi bị dị ứng thì BS Yến chống chế: “Trong quá trình điều trị có một số cháu bị dị ứng với thuốc này thuốc nọ nên tôi cho để phòng chống dị ứng, mà liều lượng rất thấp”.

Thuốc chích đã được dán giấy bên ngoài trước khi chích cho bệnh nhi tại phòng mạch bác sĩ Phi Yến được đoàn thanh tra thu giữ tại buổi kiểm tra 29-10-2003 - Ảnh: L.TH.H.

Tuy thừa nhận có vi phạm qui chế vừa kê đơn vừa bán thuốc, nhưng BS Phi Yến vẫn biện luận rằng: “Ban đầu tôi chỉ ghi toa đơn thuần thôi. Sau này tôi thấy rất nhiều thân nhân bệnh nhi đến nói thuốc này không có nên mới mua một số thuốc để nhượng lại bệnh nhi”.

Khi BS Nghiệm phân tích corticoid là thuốc sử dụng phải đúng chỉ định, phải sử dụng hết sức cân nhắc và tất cả nhà thuốc ở TP này nơi nào cũng có bán... thì một lần nữa BS Yến lại không trả lời được. Vị BS này tiếp tục chống chế: “Tôi cho liều rất thấp, không phải tôi dùng corticoid để làm tăng cân cho bé. Tôi chỉ sử dụng trong điều trị kháng dị ứng và kháng viêm”.

Về thuốc chích, khi được hỏi tại sao mỗi trẻ đều phải chích hai mũi, thuốc đó là gì và chích để làm gì, BS Yến cho biết đó là vitamin C, Gluco 5% và nói: “Có nhiều bà mẹ yêu cầu chích nên tôi chích” (!?).

Với nhiều câu hỏi khác như: Tại sao lại vô thuốc thành từng bịch sẵn như nhau trong khi chưa biết bệnh nhi là ai, bị bệnh gì? Vì sao phải bóc thuốc ra khỏi vỉ, bẻ nát thuốc, lấy giấy bịt ống thuốc chích lại? Có biết corticoid chỉ dùng để điều trị kháng viêm khi thật cần thiết mà sao vẫn lạm dụng?, BS Yến không giải thích được...

Qua kiểm tra tại chỗ ngẫu nhiên 20 bịch thuốc (mỗi bịch uống bảy ngày), 100% đều có thuốc corticoid.

Kết thúc buổi làm việc, phó chánh thanh tra sở - BS Phan Văn Nghiệm kết luận BS Phi Yến đã lạm dụng corticoid với mục đích điều trị cho trẻ biếng ăn, suy dinh dưỡng. Báo chí phản ánh là hoàn toàn chính xác. Thanh tra sở đã thống nhất mức quyết định xử phạt tiền BS Phi Yến là 15 triệu đồng (khung tối thiểu và tối đa của các vi phạm này là 7 triệu và 23 triệu đồng), tước giấy phép hành nghề ít nhất một năm. Đề nghị BS Yến viết bản tường trình và đóng cửa phòng mạch ngay trong ngày 7-11-2003.

Sau khi báo Tuổi Trẻ đăng bài viết “Sự thật về một bác sĩ chuyên làm cho trẻ em mập ú”, nhiều bạn đọc cho biết thêm sau khi uống một thời gian 4-12 tuần, ngoài chuyện tăng cân, trẻ còn có biểu hiện rậm lông ở nhiều vùng trên cơ thể. Nhiều bạn đọc thắc mắc con họ đã lỡ uống thuốc rồi thì có cách nào “trục” thuốc ra không? Uống nhiều có gây hại gì không?...

Tuổi Trẻ đã gửi những thắc mắc này đến TS.DS Nguyễn Hữu Đức - Đại học Y dược TP.HCM. Dược sĩ cho biết:

Thuốc corticoid gồm nhiều thuốc: dexamethason (gọi nôm na là “đề xa” hay thuốc “hạt dưa”), prednison, prednisolon... Corticoid là thuốc chống viêm, giảm đau, trị các bệnh xương khớp..., không bao giờ được sử dụng làm cho mập. Tác dụng phụ khi dùng lâu dài là giữ nước và chất khoáng natri, cao huyết áp, rậm lông cùng nhiều biểu hiện nguy hiểm khác.

Cyproheptadine trị dị ứng, có thêm tác dụng kích thích sự thèm ăn. Tuy nhiên, cyproheptadine chỉ kích thích sự thèm ăn tạm thời (khi đang dùng thuốc thì ăn ngon miệng, ngưng thuốc sẽ chán ăn trở lại) và có nhiều tác dụng phụ. Đối với trẻ em, thuốc có thể gây cơn co giật. Hiện nay nhiều nước trên thế giới không còn ghi chỉ định trị chứng chán ăn đối với cyproheptadine.

Thực tế đã có tình trạng kết hợp thuốc nguy hiểm là dùng chung corticoid với cyproheptadine để ăn ngon và mau tăng trọng. Khi đã uống thuốc rồi thì không có cách gì để “trục” nó ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, sau khi ngưng sử dụng, theo thời gian thuốc sẽ được đào thải hết.