Viêm mũi xoang là hiện tượng hệ thống niêm mạc của cả mũi và xoang bị kích thích, phù nề và tăng tiết làm hẹp hoặc tắc các lỗ dẫn lưu hốc xoang ra ngoài mũi, từ đó tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển trong lòng xoang gây ra viêm mũi xoang từ không vi khuẩn dẫn đến loại viêm mũi xoang có vi khuẩn. Viêm mũi xoang là một bệnh rất thường gặp ở nước ta, số người mắc bệnh bệnh viêm xoang, viêm xoang mãn chiếm tỷ lệ cao. Bệnh khởi phát do ảnh hưởng của khí hậu, môi trường, độ ẩm, điều kiện sống, sinh hoạt, sự mẫn cảm của cơ địa… và rất hay tái phát.


Tùy theo thời gian diễn biến của bệnh, viêm mũi xoang được chia làm 3 thể là viêm mũi xoang cấp tính kéo dài dưới 4 tuần, viêm mũi xoang bán cấp kéo dài 4 – 8 tuần và viêm mũi xoang mạn tính kéo dài ít nhất 8 – 12 tuần bất chấp việc điều trị. Trong khi nhiễm trùng đường hô hấp trên là nguyên nhân chủ yếu gây viêm mũi xoang cấp tính thì viêm mũi dị ứng và không dị ứng là các nguyên nhân chủ yếu gây ra viêm mũi xoang bán cấp và mạn tính.


Xoang chia làm 2 loại là xoang trước và xoang sau. Xoang trước gồm xoang trán (vị trí nằm ở vùng chân mày), xoang sàng trước (giữa 2 khóe mắt) và xoang hàm giữa 2 má. Xoang sau gồm xoang bướm nằm sâu ở phía sau mũi và xoang sàng sau.


Triệu chứng thường gặp của viêm mũi xoang:


- Ngạt mũi


- Chảy nước mũi


- Có dịch đặc mũi viêm xanh hoặc vàng, và/ hoặc có mùi hôi


- Mất khả năng ngửi (khứu giác)


Dịch mũi xuống họng gây ho kéo dài, cơ thể thiếu ô xy do ngạt mũi, ngạt mũi dẫn đến thở bằng miệng gây viêm họng, nhức đầu, nhức và buốt các vùng xoang, suy nhược cơ thể...



Xuất phát từ bản thân bị viêm mũi xoang lâu năm, cộng với cơ địa dị ứng nên sau mỗi dợt bị nhiễm cúm hoặc thời tiết thay đổi, trời mưa lạnh kéo dài... các hốc xoang bị phù nề ảnh hưởng rất nhiều tới sinh hoạt cá nhân. Thời gian đầu mình đi khám ở bệnh viện và lời khuyên của bác sĩ là mổ xoang. Mình rất sợ và không làm. Sau đó, mỗi lần bị viêm mình đồng thời rửa mũi, xông mũi, và uống kháng sinh theo chỉ dẫn của bác sĩ các phòng khám tai mũi họng. Việc điều trị kéo dài 3- 6 tháng, 1 năm… tần suất bị tái phát tăng đồng nghĩa với việc tăng thời gian sử dụng kháng sinh tại chỗ và đưa vào cơ thể theo đường uống với chi phí chữa bệnh không hề nhỏ cho mỗi đợt mà không đỡ.... khiến mình vô cùng mệt mỏi.


Từ đó mình tìm đọc các bài về xoang, thuốc chữa xoang từ tạp chí, internet rồi áp dụng chữa bệnh viêm mũi xoang của bản thân. Và rồi mình đã thực sự khống chế được bệnh viêm xoang tái phát và duy trì ổn định đến nay.


Mình chia sẻ với các bạn kinh nghiệm khống chế bệnh viêm mũi xoang, cách phòng bệnh viêm mũi xoang không phẫu thuật, không dùng kháng sinh hiệu quả mà nguyên liệu rất dễ tìm.


Để điều trị viêm mũi xoang đạt hiệu quả tối ưu thì việc làm sạch tại chỗ các hốc xoang đóng vai trò quan trọng, quyết định.


1. Rửa mũi hàng ngày và sau mỗi lần đi làm về: Một trong những phương pháp hiệu quả nhất để giảm phù nề ở mũi là thường xuyên làm vệ sinh mũi bằng dung dịch nước muối sinh lý. Rửa mũi ít nhất hai lần mỗi ngày.


Cách rửa: Dùng xi lanh 20ml (đã bỏ mũi kim tiêm) (hoặc bình rửa mũi y tế) rửa mũi hàng ngày. Đứng thẳng, đầu nghiêng sang bên phải hướng mũi vào bồn rửa mặt. Tay trái cầm xi lanh hút nước muối từ cốc đựng và từ từ bơm vào mũi trái. Dịch mũi sẽ theo nước muối từ mũi bên trái chảy sang mũi bên kia ra ngoài. Làm lặp lại tương tự với mũi bên kia khi đầu nghiêng ngược lại. Rửa mũi nhiều lần cho đến khi mũi sạch.




Nước muối phải hơi âm ấm. Nếu dùng nước lạnh, tình trạng phù nề sẽ tăng lên.


- Rửa mũi bằng nước muối sinh lý hoặc nước muối biển.


- Rửa mũi bằng nước muối sinh lý + 1-2 tép tỏi thái mỏng: Ngâm 1-2 tép tỏi thái mỏng vào nước ấm rồi lọc bỏ tỏi.



- Rửa mũi bằng nước muối sinh lý + nước cốt cây hoa cứt lợn: Hoa và lá cây cứt lợn giã hoặc xay nhỏ, vắt nước cốt và lọc bỏ tạp chỉ lấy phần nước trong. Hòa với nước muối sinh lý để rửa mũi.




Cây hoa cứt lợn hoa trắng, hoa tím (còn có tên là hoa ngũ sắc, hoa ngũ vị, cây cỏ hôi; tên khoa học là Ageratum conyzoides)


Chú ý: Không xì mũi mạnh khi mũi đang ngạt. Trường hợp ngạt quá có thể nhỏ thuốc để hết ngạt, sau đó rửa mũi. Không xịt nước muối mạnh vào mũi vì có thể làm niêm mạc mũi bị tổn thương, đồng thời đau tai, ù tai. Xì mũi đúng cách là phương pháp hiệu quả trong điều trị viêm xoang



2. Bài tập hít thở sâu (15 phút – 30 phút) hàng ngày. Hoặc tập Yoga kết hợp động tác giúp cơ thể dẻo dai với hít thở sâu.


Cách hít thở: Hít thở 3 thì: Hít vào bằng mũi phình bụng – nín thở đếm từ 1-3 hoặc lâu hơn tùy sức – thở ra chậm bụng thót lại.


Tác dụng:


- Hít thở sâu đưa oxy vào cơ thể nhiều hơn, lâu hơn, giúp lá phổi khỏe mạnh.


- Lưu thông khí huyết, tăng oxy vào máu đi nuôi cơ thể, tăng sức đề kháng.


- Hít thở bằng mũi là cách buộc các lỗ xoang mũi phải hoạt động, giúp nong các cuốn mũi đang phù nề, hoặc đang bị viêm. Nhờ vậy mà thông thoáng mũi, hạn chế việc thở bằng miệng do ngạt mũi.


3. Bài tập khi ngạt mũi: Chạy bộ hoặc chạy tại chỗ giúp làm nóng cơ thể. Sẽ hết ngạt mũi.


- Kết hợp dùng dầu tràm trong phòng ngú sẽ thông mũi.



4. Dùng kết hợp thuốc nhỏ mũi đông y dạng xịt và xông mũi:


4.1. Xông hơi nóng: nhằm mục đích làm loãng chất tiết, làm mềm vảy mũi vừa cung cấp độ ẩm cho niêm mạc mũi bị khô.


Cách làm: Nấu nước sôi trong nồi nhỏ. Người bệnh ngồi choàng khăn che đầu phủ luôn nồi nước. Cuối mặt xuống gần nồi nước và hít thở khoảng 10 phút.


4.2. Xông mũi bằng cây cứt lợn:


Cách làm:


- Cây hoa cứt lợn tươi rửa sạch để cả cây hoa lá đun chín lên, có thể cắt nhỏ. Đun sôi khoảng 5 phút. Chắt nước ra cái cốc hoặc bát để nguyên nồi, hở chút miệng vung. Lấy tờ bìa cuộn thành cái phễu, đầu to vừa miệng cốc, đầu nhỏ vừa 2 cái lỗ mũi. Hít sâu. Hơi nóng sẽ vào sâu các hốc xoang làm loãng dịch mũi. Chú ý không để bỏng lỗ mũi. Hít vào cho đến nươc nguội (có thể đun nóng lại và xông lần 2).


- Ngày làm 2 lần trong đó 1 lần làm vào buổi tối trước khi đi ngủ cho đến khi thấy dấu hiệu đỡ không bị xoang mũi nữa.


4.3. Xông mũi bằng than của con rắn lục phơi khô.


- Rắn lục là loài rắn rất độc và là kháng sinh tự nhiên.


- Đốt một mẩu rắn lục đã phơi khô trên than hồng. Dùng tờ bìa cuộn thành cái phễu, đầu to vừa miệng cốc, đầu nhỏ vừa 2 cái lỗ mũi. Hít sâu.


Chú ý: không chạm tay vào miệng rắn kể cả khi rắn đã chết đề phòng nọc rắn nguy hiểm.


5. Một số chú ý khác:


- Thường xuyên thể dục thể thao nâng cao thể trạng, sức đề kháng của cơ thể


- Hạn chế uống nước đá, bia, rượu.


- Giữ vệ sinh mũi họng, giữ ấm cơ thể tránh nhiễm lạnh đột ngột.


- Uống nước ấm và uống nhiều nước.


- Khi tiếp xúc môi trường khói bụi hoặc đi trên đường nên đeo khẩu trang


- Mùa hè, sau khi đi bơi xong cần chú ý vệ sinh mũi sạch sẽ.


- Sử dụng máy điều hòa ở nhiệt độ vừa phải. Hạn chế nhiệt độ chênh lệch cao so với nhiệt độ bên ngoài, thông thường nên để trên 25 độ C, thích hợp với vùng niêm mạc mũi họng.


- Thường xuyên nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý khi không bị viêm mũi xoang, đặc biệt trong mùa hanh khô, giúp làm ẩm niêm mạc mũi.


Điều trị bệnh viêm mũi xoang đòi hỏi người mắc bệnh phaỉ kiên trì. Việc thường xuyên rửa mũi bằng nước muối hoặc xông hơi ấm cho mũi rất quan trong. Thực hiện làm sạch mũi tại chỗ thường xuyên kết hợp với việc nâng cao sức đề kháng cơ thể, bệnh sẽ giảm, duy trì ổn định, phòng tránh viêm mũi xoang tái phát và khỏi hẳn.