Nhiễm trùng đường ruột. Chế độ dinh dưỡng không đúng (cho trẻ ăn dặm quá sớm, pha sai quy cách các loại sữa công thức, sai lầm khi làm quen với thức ăn người lớn). Rối loạn hoạt động đường ruột (trẻ có cấu trúc ruột khác thường, thiếu men tiêu hoá di truyền). Lạm dụng các loại kháng sinh. Stress (thay người trông trẻ, bé mới đi nhà trẻ,…). Ngoài ra, bất cứ việc bé ốm hay mệt cũng có khả năng ảnh hưởng tới sự cân bằng vi khuẩn lợi và hại, vì sức đề kháng của trẻ kém.
Triệu chứngMột số triệu chứng thường gặp trong chứng loạn khuẩn đường ruột như:
Rối loạn tiêu hóa kéo dài dẫn đến tình trạng rối loạn dinh dưỡng nghiêm trọng. Ỉa chảy kéo dài, phân lỏng, có bọt. Xuất hiện hội chứng lỵ do tụ cầu khuẩn. Trẻ thường xuyên chán ăn, đau bụng, nôn ói kèm tiêu chảy.
Phòng tránh và điều trịa. Phòng tránh: Biện pháp phòng tránh chủ yếu bạn nên áp dụng cho trẻ như sau:
Chế độ ăn hàng ngày đầy đủ chất dinh dưỡng, tránh các loại thực phẩm đã biến chất, ôi thiu. Thường xuyên giữ vệ sinh cho trẻ, vệ sinh an toàn khi chế biến thức ăn. Nếu có biểu hiện của loạn khuẩn ban đầu, bạn nên cho trẻ ăn nhiều các loại thực phẩm chế biến từ đậu lành như đậu phụ, sữa đậu lành, sữa chua… Thận trọng khi dùng thuốc kháng sinhcho trẻ em, không nền dùng các loại kháng sinh này kéo dài và cần theo chỉ dẫn của thầy thuốc nếu như bắt buộc phrai sử dụng đến những loại kháng sinh này.
b. Điều trị: Nguyên tắc cơ bản khi điều trị rối loạn đường khuẩn cho trẻ nhỏ là:
Tái lập cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Sử dụng các chế phẩm để giải quyết các triệu chứng như: tiêu chảy, mất nước, điện giải, nôn mửa… Ngoài ra việc bổ sung dinh dưỡng cho trẻ khi bị loạn khuẩn đường ruột và sau giai đoạn loạn khuẩn đường ruột là vô cùng cần thiết. Các chất dinh dưỡng trẻ thường bị thiếu như: acid amin, canxi, các vitamin như: B1, B2, B6, C, K, D để điều trị dứt điểm nên sử dụng những phương thuốc đông y gia truyền mà người xưa đã áp dụng qua nhiều thế hệ.
Rau sam 25 g, lá phượng vĩ 20 g, bông mã đề 15 g, rễ mơ lông 15 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ hai bát nước, sắc còn một bát, chia uống hai lần.Kiết lỵ là một loại bệnh đường ruột truyền nhiễm, lây lan rất nhanh, thường phát vào mùa hè và cuối mùa thu. Bệnh nhân thường có các hiện tượng đau bụng, buồn đi ngoài, có lần đi được, có lần không, đi ra chất nhầy có lẫn máu, mùi tanh hôi. Nguyên nhân gây bệnh là ăn uống không hợp vệ sinh hoặc sống trong vùng có dịch. Có thể chọn dùng các bài thuốc sau đây:- Rau má, cây nhọ nồi, hoạt thanh mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 6 g. Đổ 500 ml nước vào các thứ trên, sắc còn 200 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Vỏ bàng 12 g, nước 600 ml. Sắc còn 200 ml, chia 2-3 lần uống trong ngày, chữa trị đi ngoài ra máu.- Cây cúc tần 100 g thái nhỏ, sao vàng, hạ thổ, đổ 3 bát nước sắc, còn lưng bát, chia uống hai lần.- Rễ và lá phượng vĩ 30 g, rau sam 20 g, cỏ sữa 20 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 300 ml nước, sắc còn 100 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Rau sam, rau má, cỏ mực, cỏ sữa, rễ mua mỗi thứ 8 g, trà ngon 6 g, cam thảo 4 g, vỏ quýt 4 g, gừng 3 lát. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 400 ml nước, sắc còn 200 ml, uống trong ngày.- Mơ tam thể (sao), anh túc xác, vỏ lựu bạch (sao vàng), cỏ sữa (sao vàng) mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 20 g. Các thứ trên tán thành bột, cho uống với nước trà.
Rau sam 25 g, lá phượng vĩ 20 g, bông mã đề 15 g, rễ mơ lông 15 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ hai bát nước, sắc còn một bát, chia uống hai lần.Kiết lỵ là một loại bệnh đường ruột truyền nhiễm, lây lan rất nhanh, thường phát vào mùa hè và cuối mùa thu. Bệnh nhân thường có các hiện tượng đau bụng, buồn đi ngoài, có lần đi được, có lần không, đi ra chất nhầy có lẫn máu, mùi tanh hôi. Nguyên nhân gây bệnh là ăn uống không hợp vệ sinh hoặc sống trong vùng có dịch. Có thể chọn dùng các bài thuốc sau đây:- Rau má, cây nhọ nồi, hoạt thanh mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 6 g. Đổ 500 ml nước vào các thứ trên, sắc còn 200 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Vỏ bàng 12 g, nước 600 ml. Sắc còn 200 ml, chia 2-3 lần uống trong ngày, chữa trị đi ngoài ra máu.- Cây cúc tần 100 g thái nhỏ, sao vàng, hạ thổ, đổ 3 bát nước sắc, còn lưng bát, chia uống hai lần.- Rễ và lá phượng vĩ 30 g, rau sam 20 g, cỏ sữa 20 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 300 ml nước, sắc còn 100 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Rau sam, rau má, cỏ mực, cỏ sữa, rễ mua mỗi thứ 8 g, trà ngon 6 g, cam thảo 4 g, vỏ quýt 4 g, gừng 3 lát. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 400 ml nước, sắc còn 200 ml, uống trong ngày.- Mơ tam thể (sao), anh túc xác, vỏ lựu bạch (sao vàng), cỏ sữa (sao vàng) mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 20 g. Các thứ trên tán thành bột, cho uống với nước trà. Bài viết mang tính chất tham khảo cần hỏi ý kiến bác sỹ trước khi sử dụng để có hiệu quả tốt nhất.
Bài 1: Rau sam 30g, gạo 30g, búp ổi non 20g, quả hồng xiêm non 10g, gia vị vừa đủ. Rau sam, búp ổi, quả hồng xiêm non cho vào nồi thêm nước đun sôi thật kỹ, chắt lấy nước bỏ bã. Gạo xay thành bột mịn, cho vào nước rau sam quấy đều, đun nhỏ lửa. Khi cháo chín cho bột gia vị vào. Ăn ngày 2 lần lúc cháo nóng, khi đói. Cần ăn liền 2 - 3 ngày.
Bài 2: Cà rốt, gạo 50g, ô mai mơ 5 quả. Cà rốt mài thành bột, ô mai bóc lấy vỏ giã nhỏ, gạo rang vàng xay thành bột. Tất cả cho vào nồi thêm nước vừa đủ, quấy đều trên lửa nhỏ, cháo sôi kỹ là được. Chia 2 lần ăn trong ngày lúc đói. Cần ăn liền 2 - 3 ngày.
Bài 3: Thảo quả 5g, gạo tẻ 30g, gừng tươi 3g, bột gia vị vừa đủ. Thảo quả, gừng tươi cho vào nồi thêm nước đun sôi kỹ, chắt lấy nước bỏ bã. Gạo xay nhỏ cho vào nước thảo quả đun thành cháo, trước khi ăn cho bột gia vị vào. Ăn ngày 2 lần lúc đói. Cần ăn liền 2 - 3 ngày. Bài 4: Hạt sen 100g, đường phèn 20g, củ mài 50g, quả hồng xiêm non 15g. Quả hồng xiêm non giã dập cho vào nồi thêm nước vừa đủ đun sôi kỹ, chắt lấy nước bỏ bã. Hạt sen, củ mài sấy khô tán bột, cho vào nước quả hồng xiêm quấy đều đun trên lửa nhỏ, cháo sôi kỹ cho đường phèn vào đun tiếp khi tan hết đường là được. Chia 3 lần ăn trong ngày, lúc đói, khi cháo nóng. Cần ăn liền 2 - 3 ngày. Ngoài ra, tùy từng thể bệnh có thể kết hợp các thức uống sau: Bài 1: Gạo tẻ 30g, nụ vối 10g, riềng 5g. Gạo rang vàng, nụ vối, riềng sấy khô, tất cả cho vào nồi thêm nước đun sôi kỹ, đem ủ kín vùi vào cát, sau 15 -20 phút chắt lấy nước, bỏ bã, chia 3 lần uống trong ngày lúc đói. Cần uống liền 2 - 3 ngày.
Bài 2: Nụ vối 20g, vỏ lựu 10g, gừng 2g. Nụ vối, vỏ lựu, gừng rửa sạch cho vào nồi thêm nước đun sôi kỹ, chắt lấy nước bỏ bã. Chia 3 lần uống trong ngày. Cần uống 2 - 3 ngày.
Bài 3: Nụ sim 20g, lá ổi 10g. Lá ổi rửa sạch thái nhỏ sao vàng. Nụ sim phơi khô, cho cả hai vào nồi, thêm nước đun sôi thật kỹ, chắt lấy nước, bỏ bã. Chia 3 lần uống trong ngày trước khi ăn, cần uống liền 2 - 3 ngày.
Lưu ý: Bệnh nhân cần ăn uống các chất dễ tiêu hóa như cháo gạo, sữa tách bơ, nước cơm… Không ăn các thức ăn có nhiều dầu mỡ, các món xào rán, thức ăn sống lạnh, nên ăn ít một, ăn nhiều bữa. Nếu bệnh không thuyên giảm hoặc có biểu hiện nặng lên cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị.
Theo Bác sĩ Hữu Nam
Lưu ý: Những Thông tin trên mang tính chất tham khảo, để việc điều trị bệnh của bạn có hiệu quả cao nhất bạn nên tham khảo ý kiến của Bác Sĩ trước khi áp dụng!
Vai trò của hệ vi sinh với tiêu hóa của trẻ
Hệ vi sinh đóng một vai trò rất quan trọng ở đường tiêu hóa, đặc biệt là ở đại tràng. Ở đại tràng có khoảng 400 - 500 loại vi khuẩn có ích khác nhau, ngoài việc tham gia vào khâu cuối cùng của quá trình tiêu hóa còn đảm nhiệm chức năng bảo vệ đại tràng. Các vi khuẩn này có nhiệm vụ biến đổi chất xơ thực phẩm, thức ăn chưa tiêu hóa hết ở ruột non thành acid lactic, acetic, butyric, hàng loạt vitamin, axit amin, men, hocmon và các chất dinh duỡng quan trọng khác. Đồng thời sinh ra các khí như NH3, CO2, H2S… Quá trình biến đổi đó gọi chung là quá trình lên men, mà nhờ nó, thức ăn được tiêu hóa hoàn toàn. Trong môi truờng hoạt động của đại tràng, các vi khuẩn có ích có khả năng lấn áp, đè bẹp và tiêu diệt rất nhiều loại vi khuẩn gây bệnh.
Nguyên nhân chủ yếu gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ
Hệ vi sinh sinh lý bị mất cân bằng (do dùng kháng sinh, do chế độ ăn uống sinh hoạt không hợp lý,…), chưa hoàn chỉnh hoặc hoạt động không bình thường, sẽ dẫn tới rối loạn tiêu hóa: Thức ăn không được tiêu hóa hoàn toàn (phân sống, rối loạn hấp thu dinh dưỡng…), loạn khuẩn đường tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón…), tạo cơ hội cho một số loại vi khuẩn gây bệnh nguy hiểm phát triển (tả, lỵ…). Nếu sự mất cân bằng này kéo dài sẽ gây bệnh viêm đại tràng mãn tính, rối loạn tiêu hóa, dẫn đến suy dinh dưỡng, giảm miễn dịch ở trẻ .
Căn bệnh này rất nguy hiểm vì đối tượng dễ mắc phải nhất là trẻ em, đặc biệt là các bé đang ở độ tuổi ăn dặm. Khi còn nằm trong bụng mẹ, bé được sống trong môi trường vô trùng, được bảo vệ cẩn thận. Lúc ra đời, hệ miễn dịch của bé còn rất non yếu, các vi khuẩn gây bệnh dễ dàng xâm nhập.
Khi trẻ bắt đầu ăn dặm, không còn chỉ ăn sữa nữa, hệ vi sinh của trẻ chưa hoàn thiện, dễ dẫn đến tình trạng suy giảm chức năng tiêu hoá, thức ăn không được tiêu hoá hoàn toàn (cơ thể khó hấp thu dinh dưỡng, phân sống...) khiến các vi khuẩn gây bệnh phát triển. Khi nhiễm khuẩn, trẻ thường lười ăn, hay nôn, tiêu chảy, táo bón... Qua thời gian ngắn, trẻ sẽ bị suy dinh dưỡng. Khi cơ thể trẻ yếu thì các vi khuẩn có hại này làm bệnh càng trầm trọng hơn.
Bệnh này còn dễ gặp phải ở những trẻ dùng thuốc kháng sinh trong thời gian dài. Kháng sinh không chỉ tiêu diệt vi khuẩn có hại mà còn diệt luôn cả vi khuẩn có lợi. Lợi dụng thời điểm đó, các vi khuẩn có hại xâm nhập và phát triển mạnh hơn, gây mất cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột (còn gọi là " loạn khuẩn ruột" ), dẫn đến rối loạn tiêu hoá.
Hoặc khi trẻ phải chịu một chế độ ăn uống không hợp lý, giàu đạm, đường, chất béo... ít chất xơ, vitamin, chất khoáng... cũng là nguyên nhân gây ra các bệnh về đường tiêu hoá cho trẻ. Trẻ sẽ biếng ăn, không hấp thu được các chất dinh dưỡng, dễ gây suy dinh dưỡng, ảnh hưởng mạnh mẽ đến quá trình phát triển của cơ thể.
Biện pháp giải quyết tận gốc rối loạn tiêu hóa cho trẻ
Khi trẻ có các dấu hiệu của rối loạn tiêu hóa, bên cạnh các biện pháp như: giữ vệ sinh trong ăn uống, tẩy giun đúng lịch, điều chỉnh chế độ ăn phù hợp. Cần chú ý bổ sung sớm men vi sinh có ích cần thiết cho hệ tiêu hóa của trẻ.
Theo Tổ chức Y tế thế giới: "Men vi sinh là các chế phẩm tổng hợp giúp bổ sung các vi khuẩn có lợi nhằm tạo nên sự cân bằng vi khuẩn trong hệ tiêu hóa và ức chế các vi khuẩn có hại gây bệnh và tiết độc tố. Men vi sinh được dùng cho trẻ trong trường hợp bị rối loạn tiêu hóa do loạn khuẩn đường ruột, biểu hiện là các triệu chứng biếng ăn, tiêu chảy, phân sống, táo bón...”
Để lựa chọn loại men vi sinh cho hiệu quả tốt cần dựa vào các tiêu chuẩn như:
- Chứa các loại vi khuẩn có ích đã được Tổ chức y tế thế giới khuyến cáo như các chủng Lactobacillus, được phân lập từ nguồn gốc thiên nhiên, đủ hàm lượng.
- Được bào chế theo công nghệ tốt nhất, bảo đảm các vi khuẩn có ích không bị tiêu diệt bởi dịch mật và khi đi qua dạ dày, đồng thời phải phát huy tác dụng tốt nhất khi đến ruột.
Nguyên nhânMột số nguyên nhân dẫn tới hiện tượng loạn khuẩn đường ruột như:
Nhiễm trùng đường ruột.
Chế độ dinh dưỡng không đúng (cho trẻ ăn dặm quá sớm, pha sai quy cách các loại sữa công thức, sai lầm khi làm quen với thức ăn người lớn).
Rối loạn hoạt động đường ruột (trẻ có cấu trúc ruột khác thường, thiếu men tiêu hoá di truyền).
Lạm dụng các loại kháng sinh.
Stress (thay người trông trẻ, bé mới đi nhà trẻ,…).
Ngoài ra, bất cứ việc bé ốm hay mệt cũng có khả năng ảnh hưởng tới sự cân bằng vi khuẩn lợi và hại, vì sức đề kháng của trẻ kém.
Triệu chứngMột số triệu chứng thường gặp trong chứng loạn khuẩn đường ruột như:
Rối loạn tiêu hóa kéo dài dẫn đến tình trạng rối loạn dinh dưỡng nghiêm trọng.
Ỉa chảy kéo dài, phân lỏng, có bọt.
Xuất hiện hội chứng lỵ do tụ cầu khuẩn.
Trẻ thường xuyên chán ăn, đau bụng, nôn ói kèm tiêu chảy.
Phòng tránh và điều trịa. Phòng tránh:
Biện pháp phòng tránh chủ yếu bạn nên áp dụng cho trẻ như sau:
Chế độ ăn hàng ngày đầy đủ chất dinh dưỡng, tránh các loại thực phẩm đã biến chất, ôi thiu.
Thường xuyên giữ vệ sinh cho trẻ, vệ sinh an toàn khi chế biến thức ăn.
Nếu có biểu hiện của loạn khuẩn ban đầu, bạn nên cho trẻ ăn nhiều các loại thực phẩm chế biến từ đậu lành như đậu phụ, sữa đậu lành, sữa chua…
Thận trọng khi dùng thuốc kháng sinhcho trẻ em, không nền dùng các loại kháng sinh này kéo dài và cần theo chỉ dẫn của thầy thuốc nếu như bắt buộc phrai sử dụng đến những loại kháng sinh này.
b. Điều trị:
Nguyên tắc cơ bản khi điều trị rối loạn đường khuẩn cho trẻ nhỏ là:
Tái lập cân bằng hệ vi sinh đường ruột.
Sử dụng các chế phẩm để giải quyết các triệu chứng như: tiêu chảy, mất nước, điện giải, nôn mửa…
Ngoài ra việc bổ sung dinh dưỡng cho trẻ khi bị loạn khuẩn đường ruột và sau giai đoạn loạn khuẩn đường ruột là vô cùng cần thiết. Các chất dinh dưỡng trẻ thường bị thiếu như: acid amin, canxi, các vitamin như: B1, B2, B6, C, K, D
để điều trị dứt điểm nên sử dụng những phương thuốc đông y gia truyền mà người xưa đã áp dụng qua nhiều thế hệ.
Mách bạn một số bài thuốc dân gian đơn giản nhưng hiệu quả để trị căn bệnh này.
Bài thuốc từ lá mơ lôngTheo y học cổ truyền, mơ lông có vị đắng, hơi chát, tính mát có tác dụng nhuận gan, giải nhiệt, mạnh tỳ vị, tiêu thực, sát khuẩn, tẩy giun, giải độc... Thông thường, dân gian hay sử dụng lá mơ lông để đặc trị các bệnh liên quan đến đường tiêu hoá, đặc biệt là tiêu chảy và kiết lỵ.
- Chữa kiết lỵ: Lấy một nắm lá mơ tuơi rửa sạch, thái nhỏ, đập vào một quả trứng gà ta (trứng gà ăn thóc) trộn đều, lấy lá chuối bọc lại rồi nướng chín để ăn. Nếu không có điều kiện nướng chín, có thể trộn lòng đỏ trứng với lá mơ thái nhuyễn và sử dụng biện pháp hấp cách thuỷ, đơn giản nhất là hấp trong nồi cơm. Ăn ngày 2-3 lần, ăn liên tục trong vài ba ngày là khỏi. Đối với trẻ em, có thể xay nhuyễn lá mơ dùng thay rau trong món bột hoặc cháo xay.
- Chữa tiêu chảy: Đối với chứng tiêu chảy với các biểu hiện đi ngoài liên tục, mất nước, khát nhiều, sốt nhẹ, nước tiểu vàng, bụng đau quặn và đầy hơi, hậu môn nóng rát nên dùng lá mơ 16g, nụ sim 8g sắc cùng với 500ml nước còn 200ml, chia làm hai lần uống trong ngày.
Nếu không kiếm được nụ sim thì chỉ cần mỗi ngày dùng từ 10-15 lá mơ lông sắc nấu làm trà uống liên tục cũng có tác dụng hiệu quả.
Sau khi triệu chứng tiêu chảy đã không còn, vẫn nên tiếp tục dùng lá mơ thêm 2-3 ngày nữa để ổn định tỳ vị, đồng thời chế độ ăn nên cắt giảm chất béo.
Bài thuốc từ rau sam
Rau sam có vị chua, tính hàn, tác dụng trị kiết lỵ, trừ giun sán, chữa mụn nhọt và các bệnh ngoài da. Kinh nghiệm dân gian thường dùng rau sam để đối phó với căn bệnh lỵ, tiêu chảy như sau:
- Phòng ngừa: Hàng ngày dùng từ 100-200g rau sam làm rau ăn hoặc nấu cháo ăn hàng ngày.
- Chữa bệnh: Khi đã có triệu chứng đau bụng, tiêu chảy nhiều, dùng rau sam tươi 100g, cỏ sữa tươi 50g sắc uống thay nước trong ngày. Nếu đi ngoài ra máu có thể bổ sung thêm 20g nhọ nồi, 20g rau má vào sắc uống cùng.
Trong trường hợp cần tẩy trừ giun sán, chỉ cần rửa sạch 1 nắm rau sam tươi (khoảng 50-100g) giã nát, thêm muối vào rồi vắt lấy nước uống. Uống liên tục trong 3-5 ngày.
Quả ổi là thứ trái cây giàu dinh dưỡng và chất chống oxy hoá, có tác dụng hiệu quả với nhiều loại bệnh. Riêng đối với bệnh tiêu chảy, ổi có tác dụng làm se da, co mạch, giảm sự xuất tiết và kích thích ở màng ruột, làm dịu nhanh chóng các triệu chứng cấp của bệnh.
- Cách 1: Búp ổi 20g, vỏ măng cụt 20g, gừng nướng 10g, gạo rang 20g sắc kỹ lấy nước uống nhiều lần trong ngày.
- Cách 2: Búp ổi 20g sao qua; vỏ quýt khô 10g; gừng nướng chín 10g. Tất cả cắt nhỏ, sắc với 400 ml nước còn 100 ml, uống làm 2 lần trong ngày.
- Cách 3: Búp ổi 20g, củ sả 16g, củ riềng 8g. Thái nhỏ, sao qua, sắc lấy nước đặc uống.
- Cách 4: Lá ổi 20g phối hợp với vỏ bưởi 20g, phơi khô; lá chè tươi 10g; gừng tươi 2 lát. Sắc uống.Khi bị đi ngoài với các triệu chứng nhẹ hơn dạng cấp, có thể lấy ngay 5-7 búp ổi, rửa sạch, nhai với vài hạt muối, nuốt nước, ngày 2-3 lần.
Bài thuốc từ hồng xiêm xanh
Hồng xiêm chín là thứ trái cây ngon, giàu dinh dưỡng. Còn hồng xiêm xanh với vị chát, tính bình lại là phương thuốc hiệu quả chữa tiêu chảy, kiết lỵ. Cách sử dụng như sau:
Cắt quả hồng xiêm xanh thành nhiều lát mỏng, phơi khô, sao vàng để dùng dần. Mỗi lần sử dụng lấy khoảng 10 lát sắc với nước uống, lượng nước phải ngập hồng xiêm. Sau đó đổ ra lấy nước uống mỗi ngày 2 lần. Lưu ý là đối với trẻ nhỏ, trước khi cho uống nên nếm thử, không được cho trẻ uống đặc quá.
CÁC BÀI THUỐC DÂN GIAN CHỮA KIẾT LỴ
Rau sam 25 g, lá phượng vĩ 20 g, bông mã đề 15 g, rễ mơ lông 15 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ hai bát nước, sắc còn một bát, chia uống hai lần.Kiết lỵ là một loại bệnh đường ruột truyền nhiễm, lây lan rất nhanh, thường phát vào mùa hè và cuối mùa thu. Bệnh nhân thường có các hiện tượng đau bụng, buồn đi ngoài, có lần đi được, có lần không, đi ra chất nhầy có lẫn máu, mùi tanh hôi. Nguyên nhân gây bệnh là ăn uống không hợp vệ sinh hoặc sống trong vùng có dịch. Có thể chọn dùng các bài thuốc sau đây:- Rau má, cây nhọ nồi, hoạt thanh mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 6 g. Đổ 500 ml nước vào các thứ trên, sắc còn 200 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Vỏ bàng 12 g, nước 600 ml. Sắc còn 200 ml, chia 2-3 lần uống trong ngày, chữa trị đi ngoài ra máu.- Cây cúc tần 100 g thái nhỏ, sao vàng, hạ thổ, đổ 3 bát nước sắc, còn lưng bát, chia uống hai lần.- Rễ và lá phượng vĩ 30 g, rau sam 20 g, cỏ sữa 20 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 300 ml nước, sắc còn 100 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Rau sam, rau má, cỏ mực, cỏ sữa, rễ mua mỗi thứ 8 g, trà ngon 6 g, cam thảo 4 g, vỏ quýt 4 g, gừng 3 lát. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 400 ml nước, sắc còn 200 ml, uống trong ngày.- Mơ tam thể (sao), anh túc xác, vỏ lựu bạch (sao vàng), cỏ sữa (sao vàng) mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 20 g. Các thứ trên tán thành bột, cho uống với nước trà.
Chữa kiết lỵ bằng lá mơ hấp trứng gà
Bài thuốc phổ biến nhất là hái một nắm lá mơ lông rửa sạch, thái nhỏ trộn với một quả trứng gà ta hấp cách thủ.
Mùa hè, dịch bệnh tiêu chảy, kiết lỵ thường xảy ra nhiều, nhất là ở trẻ nhỏ. Bệnh kiết lỵ thường gây triệu chứng đi đại tiện nhiều lần trong một ngày và có một đặc điểm rất khác với đi vệ sinh bình thường là mót rặn, nhưng phân không được nhiều. Dưới đây là những thực phẩm giúp cải thiện bệnh.Canh rau sam: Theo y học cổ truyền, rau sam có vị chua, tính hàn, trị được kiết lỵ, trừ giun sán, chữa mụn nhọt. Có thể phòng ngừa bệnh tiêu chảy, kiết lỵ bằng cách, hằng ngày ăn rau sam luộc hoặc nấu cháo. Nếu đi tiểu ra máu thì sắc rau sam thêm với rau má, cây nhọ nồi cũng có tác dụng tốt.
Lá mơ lông hấp trứng gà: Lá mơ lông có vị đắng chát, tính mát, tiêu thực sát khuẩn. Bài thuốc phổ biến nhất là hái một nắm lá mơ lông rửa sạch, thái nhỏ trộn với một quả trứng gà ta hấp cách thủy hoặc xào không cho dầu mỡ cũng rất hiệu nghiệm.
Ăn sung: Trong quả sung có nhiều thành phần dinh dưỡng như đường glucoza, gluco, axit citric, các axit hữu cơ, nhựa sung có thể trị được bệnh ký sinh trùng đường ruột. Vì thế, khi bị kiết lỵ có thể ăn vài quả sung cũng tốt nhưng phải rửa sạch trước khi ăn.
Quả chuối: Bạn có thể ăn quả chuối xanh, vỏ và nhựa chuổi xanh có tác dụng diệt nấm, vi khuẩn, nếu thấy chát có thể chấm thêm ít muối cũng có thể chữa khỏi. Khi ăn nên ăn chuối tiêu.
Cháo rau dền, ý dĩ: Có thể dùng 2 thứ này nấu cháo, ăn nóng, ngày 1 lần.
Bệnh kiết lỵ thường do nhiễm khuẩn đường ruột, do vậy nên dùng những thực phẩm có tính đắng, chát và điều đặc biệt để phòng bệnh cần ăn chín, uống sôi, tránh đồ ôi thiu, đặc biệt vào mùa nóng.
Rau sam 25 g, lá phượng vĩ 20 g, bông mã đề 15 g, rễ mơ lông 15 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ hai bát nước, sắc còn một bát, chia uống hai lần.Kiết lỵ là một loại bệnh đường ruột truyền nhiễm, lây lan rất nhanh, thường phát vào mùa hè và cuối mùa thu. Bệnh nhân thường có các hiện tượng đau bụng, buồn đi ngoài, có lần đi được, có lần không, đi ra chất nhầy có lẫn máu, mùi tanh hôi. Nguyên nhân gây bệnh là ăn uống không hợp vệ sinh hoặc sống trong vùng có dịch. Có thể chọn dùng các bài thuốc sau đây:- Rau má, cây nhọ nồi, hoạt thanh mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 6 g. Đổ 500 ml nước vào các thứ trên, sắc còn 200 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Vỏ bàng 12 g, nước 600 ml. Sắc còn 200 ml, chia 2-3 lần uống trong ngày, chữa trị đi ngoài ra máu.- Cây cúc tần 100 g thái nhỏ, sao vàng, hạ thổ, đổ 3 bát nước sắc, còn lưng bát, chia uống hai lần.- Rễ và lá phượng vĩ 30 g, rau sam 20 g, cỏ sữa 20 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 300 ml nước, sắc còn 100 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Rau sam, rau má, cỏ mực, cỏ sữa, rễ mua mỗi thứ 8 g, trà ngon 6 g, cam thảo 4 g, vỏ quýt 4 g, gừng 3 lát. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 400 ml nước, sắc còn 200 ml, uống trong ngày.- Mơ tam thể (sao), anh túc xác, vỏ lựu bạch (sao vàng), cỏ sữa (sao vàng) mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 20 g. Các thứ trên tán thành bột, cho uống với nước trà
Rau sam 25 g, lá phượng vĩ 20 g, bông mã đề 15 g, rễ mơ lông 15 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ hai bát nước, sắc còn một bát, chia uống hai lần.Kiết lỵ là một loại bệnh đường ruột truyền nhiễm, lây lan rất nhanh, thường phát vào mùa hè và cuối mùa thu. Bệnh nhân thường có các hiện tượng đau bụng, buồn đi ngoài, có lần đi được, có lần không, đi ra chất nhầy có lẫn máu, mùi tanh hôi. Nguyên nhân gây bệnh là ăn uống không hợp vệ sinh hoặc sống trong vùng có dịch. Có thể chọn dùng các bài thuốc sau đây:- Rau má, cây nhọ nồi, hoạt thanh mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 6 g. Đổ 500 ml nước vào các thứ trên, sắc còn 200 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Vỏ bàng 12 g, nước 600 ml. Sắc còn 200 ml, chia 2-3 lần uống trong ngày, chữa trị đi ngoài ra máu.- Cây cúc tần 100 g thái nhỏ, sao vàng, hạ thổ, đổ 3 bát nước sắc, còn lưng bát, chia uống hai lần.- Rễ và lá phượng vĩ 30 g, rau sam 20 g, cỏ sữa 20 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 300 ml nước, sắc còn 100 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Rau sam, rau má, cỏ mực, cỏ sữa, rễ mua mỗi thứ 8 g, trà ngon 6 g, cam thảo 4 g, vỏ quýt 4 g, gừng 3 lát. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 400 ml nước, sắc còn 200 ml, uống trong ngày.- Mơ tam thể (sao), anh túc xác, vỏ lựu bạch (sao vàng), cỏ sữa (sao vàng) mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 20 g. Các thứ trên tán thành bột, cho uống với nước trà.
Bài thuốc từ lá mơ lôngTheo y học cổ truyền, mơ lông có vị đắng, hơi chát, tính mát có tác dụng nhuận gan, giải nhiệt, mạnh tỳ vị, tiêu thực, sát khuẩn, tẩy giun, giải độc... Thông thường, dân gian hay sử dụng lá mơ lông để đặc trị các bệnh liên quan đến đường tiêu hoá, đặc biệt là tiêu chảy và kiết lỵ.
- Chữa kiết lỵ: Lấy một nắm lá mơ tuơi rửa sạch, thái nhỏ, đập vào một quả trứng gà ta (trứng gà ăn thóc) trộn đều, lấy lá chuối bọc lại rồi nướng chín để ăn. Nếu không có điều kiện nướng chín, có thể trộn lòng đỏ trứng với lá mơ thái nhuyễn và sử dụng biện pháp hấp cách thuỷ, đơn giản nhất là hấp trong nồi cơm. Ăn ngày 2-3 lần, ăn liên tục trong vài ba ngày là khỏi. Đối với trẻ em, có thể xay nhuyễn lá mơ dùng thay rau trong món bột hoặc cháo xay.
- Chữa tiêu chảy: Đối với chứng tiêu chảy với các biểu hiện đi ngoài liên tục, mất nước, khát nhiều, sốt nhẹ, nước tiểu vàng, bụng đau quặn và đầy hơi, hậu môn nóng rát nên dùng lá mơ 16g, nụ sim 8g sắc cùng với 500ml nước còn 200ml, chia làm hai lần uống trong ngày.
Nếu không kiếm được nụ sim thì chỉ cần mỗi ngày dùng từ 10-15 lá mơ lông sắc nấu làm trà uống liên tục cũng có tác dụng hiệu quả.
Sau khi triệu chứng tiêu chảy đã không còn, vẫn nên tiếp tục dùng lá mơ thêm 2-3 ngày nữa để ổn định tỳ vị, đồng thời chế độ ăn nên cắt giảm chất béo.
Bài thuốc từ rau sam
Rau sam có vị chua, tính hàn, tác dụng trị kiết lỵ, trừ giun sán, chữa mụn nhọt và các bệnh ngoài da. Kinh nghiệm dân gian thường dùng rau sam để đối phó với căn bệnh lỵ, tiêu chảy như sau:
- Phòng ngừa: Hàng ngày dùng từ 100-200g rau sam làm rau ăn hoặc nấu cháo ăn hàng ngày.
- Chữa bệnh: Khi đã có triệu chứng đau bụng, tiêu chảy nhiều, dùng rau sam tươi 100g, cỏ sữa tươi 50g sắc uống thay nước trong ngày. Nếu đi ngoài ra máu có thể bổ sung thêm 20g nhọ nồi, 20g rau má vào sắc uống cùng.
Trong trường hợp cần tẩy trừ giun sán, chỉ cần rửa sạch 1 nắm rau sam tươi (khoảng 50-100g) giã nát, thêm muối vào rồi vắt lấy nước uống. Uống liên tục trong 3-5 ngày.
Quả ổi là thứ trái cây giàu dinh dưỡng và chất chống oxy hoá, có tác dụng hiệu quả với nhiều loại bệnh. Riêng đối với bệnh tiêu chảy, ổi có tác dụng làm se da, co mạch, giảm sự xuất tiết và kích thích ở màng ruột, làm dịu nhanh chóng các triệu chứng cấp của bệnh.
- Cách 1: Búp ổi 20g, vỏ măng cụt 20g, gừng nướng 10g, gạo rang 20g sắc kỹ lấy nước uống nhiều lần trong ngày.
- Cách 2: Búp ổi 20g sao qua; vỏ quýt khô 10g; gừng nướng chín 10g. Tất cả cắt nhỏ, sắc với 400 ml nước còn 100 ml, uống làm 2 lần trong ngày.
- Cách 3: Búp ổi 20g, củ sả 16g, củ riềng 8g. Thái nhỏ, sao qua, sắc lấy nước đặc uống.
- Cách 4: Lá ổi 20g phối hợp với vỏ bưởi 20g, phơi khô; lá chè tươi 10g; gừng tươi 2 lát. Sắc uống.Khi bị đi ngoài với các triệu chứng nhẹ hơn dạng cấp, có thể lấy ngay 5-7 búp ổi, rửa sạch, nhai với vài hạt muối, nuốt nước, ngày 2-3 lần.
Bài thuốc từ hồng xiêm xanh
Hồng xiêm chín là thứ trái cây ngon, giàu dinh dưỡng. Còn hồng xiêm xanh với vị chát, tính bình lại là phương thuốc hiệu quả chữa tiêu chảy, kiết lỵ. Cách sử dụng như sau:
Cắt quả hồng xiêm xanh thành nhiều lát mỏng, phơi khô, sao vàng để dùng dần. Mỗi lần sử dụng lấy khoảng 10 lát sắc với nước uống, lượng nước phải ngập hồng xiêm. Sau đó đổ ra lấy nước uống mỗi ngày 2 lần. Lưu ý là đối với trẻ nhỏ, trước khi cho uống nên nếm thử, không được cho trẻ uống đặc quá.
CÁC BÀI THUỐC DÂN GIAN CHỮA KIẾT LỴ
Rau sam 25 g, lá phượng vĩ 20 g, bông mã đề 15 g, rễ mơ lông 15 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ hai bát nước, sắc còn một bát, chia uống hai lần.Kiết lỵ là một loại bệnh đường ruột truyền nhiễm, lây lan rất nhanh, thường phát vào mùa hè và cuối mùa thu. Bệnh nhân thường có các hiện tượng đau bụng, buồn đi ngoài, có lần đi được, có lần không, đi ra chất nhầy có lẫn máu, mùi tanh hôi. Nguyên nhân gây bệnh là ăn uống không hợp vệ sinh hoặc sống trong vùng có dịch. Có thể chọn dùng các bài thuốc sau đây:- Rau má, cây nhọ nồi, hoạt thanh mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 6 g. Đổ 500 ml nước vào các thứ trên, sắc còn 200 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Vỏ bàng 12 g, nước 600 ml. Sắc còn 200 ml, chia 2-3 lần uống trong ngày, chữa trị đi ngoài ra máu.- Cây cúc tần 100 g thái nhỏ, sao vàng, hạ thổ, đổ 3 bát nước sắc, còn lưng bát, chia uống hai lần.- Rễ và lá phượng vĩ 30 g, rau sam 20 g, cỏ sữa 20 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 300 ml nước, sắc còn 100 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Rau sam, rau má, cỏ mực, cỏ sữa, rễ mua mỗi thứ 8 g, trà ngon 6 g, cam thảo 4 g, vỏ quýt 4 g, gừng 3 lát. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 400 ml nước, sắc còn 200 ml, uống trong ngày.- Mơ tam thể (sao), anh túc xác, vỏ lựu bạch (sao vàng), cỏ sữa (sao vàng) mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 20 g. Các thứ trên tán thành bột, cho uống với nước trà.
Chữa kiết lỵ bằng lá mơ hấp trứng gà
Bài thuốc phổ biến nhất là hái một nắm lá mơ lông rửa sạch, thái nhỏ trộn với một quả trứng gà ta hấp cách thủ.
Mùa hè, dịch bệnh tiêu chảy, kiết lỵ thường xảy ra nhiều, nhất là ở trẻ nhỏ. Bệnh kiết lỵ thường gây triệu chứng đi đại tiện nhiều lần trong một ngày và có một đặc điểm rất khác với đi vệ sinh bình thường là mót rặn, nhưng phân không được nhiều. Dưới đây là những thực phẩm giúp cải thiện bệnh.Canh rau sam: Theo y học cổ truyền, rau sam có vị chua, tính hàn, trị được kiết lỵ, trừ giun sán, chữa mụn nhọt. Có thể phòng ngừa bệnh tiêu chảy, kiết lỵ bằng cách, hằng ngày ăn rau sam luộc hoặc nấu cháo. Nếu đi tiểu ra máu thì sắc rau sam thêm với rau má, cây nhọ nồi cũng có tác dụng tốt.
Lá mơ lông hấp trứng gà: Lá mơ lông có vị đắng chát, tính mát, tiêu thực sát khuẩn. Bài thuốc phổ biến nhất là hái một nắm lá mơ lông rửa sạch, thái nhỏ trộn với một quả trứng gà ta hấp cách thủy hoặc xào không cho dầu mỡ cũng rất hiệu nghiệm.
Ăn sung: Trong quả sung có nhiều thành phần dinh dưỡng như đường glucoza, gluco, axit citric, các axit hữu cơ, nhựa sung có thể trị được bệnh ký sinh trùng đường ruột. Vì thế, khi bị kiết lỵ có thể ăn vài quả sung cũng tốt nhưng phải rửa sạch trước khi ăn.
Quả chuối: Bạn có thể ăn quả chuối xanh, vỏ và nhựa chuổi xanh có tác dụng diệt nấm, vi khuẩn, nếu thấy chát có thể chấm thêm ít muối cũng có thể chữa khỏi. Khi ăn nên ăn chuối tiêu.
Cháo rau dền, ý dĩ: Có thể dùng 2 thứ này nấu cháo, ăn nóng, ngày 1 lần.
Bệnh kiết lỵ thường do nhiễm khuẩn đường ruột, do vậy nên dùng những thực phẩm có tính đắng, chát và điều đặc biệt để phòng bệnh cần ăn chín, uống sôi, tránh đồ ôi thiu, đặc biệt vào mùa nóng.
Rau sam 25 g, lá phượng vĩ 20 g, bông mã đề 15 g, rễ mơ lông 15 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ hai bát nước, sắc còn một bát, chia uống hai lần.Kiết lỵ là một loại bệnh đường ruột truyền nhiễm, lây lan rất nhanh, thường phát vào mùa hè và cuối mùa thu. Bệnh nhân thường có các hiện tượng đau bụng, buồn đi ngoài, có lần đi được, có lần không, đi ra chất nhầy có lẫn máu, mùi tanh hôi. Nguyên nhân gây bệnh là ăn uống không hợp vệ sinh hoặc sống trong vùng có dịch. Có thể chọn dùng các bài thuốc sau đây:- Rau má, cây nhọ nồi, hoạt thanh mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 6 g. Đổ 500 ml nước vào các thứ trên, sắc còn 200 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Vỏ bàng 12 g, nước 600 ml. Sắc còn 200 ml, chia 2-3 lần uống trong ngày, chữa trị đi ngoài ra máu.- Cây cúc tần 100 g thái nhỏ, sao vàng, hạ thổ, đổ 3 bát nước sắc, còn lưng bát, chia uống hai lần.- Rễ và lá phượng vĩ 30 g, rau sam 20 g, cỏ sữa 20 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 300 ml nước, sắc còn 100 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Rau sam, rau má, cỏ mực, cỏ sữa, rễ mua mỗi thứ 8 g, trà ngon 6 g, cam thảo 4 g, vỏ quýt 4 g, gừng 3 lát. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 400 ml nước, sắc còn 200 ml, uống trong ngày.- Mơ tam thể (sao), anh túc xác, vỏ lựu bạch (sao vàng), cỏ sữa (sao vàng) mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 20 g. Các thứ trên tán thành bột, cho uống với nước trà
Rau sam 25 g, lá phượng vĩ 20 g, bông mã đề 15 g, rễ mơ lông 15 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ hai bát nước, sắc còn một bát, chia uống hai lần.Kiết lỵ là một loại bệnh đường ruột truyền nhiễm, lây lan rất nhanh, thường phát vào mùa hè và cuối mùa thu. Bệnh nhân thường có các hiện tượng đau bụng, buồn đi ngoài, có lần đi được, có lần không, đi ra chất nhầy có lẫn máu, mùi tanh hôi. Nguyên nhân gây bệnh là ăn uống không hợp vệ sinh hoặc sống trong vùng có dịch. Có thể chọn dùng các bài thuốc sau đây:- Rau má, cây nhọ nồi, hoạt thanh mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 6 g. Đổ 500 ml nước vào các thứ trên, sắc còn 200 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Vỏ bàng 12 g, nước 600 ml. Sắc còn 200 ml, chia 2-3 lần uống trong ngày, chữa trị đi ngoài ra máu.- Cây cúc tần 100 g thái nhỏ, sao vàng, hạ thổ, đổ 3 bát nước sắc, còn lưng bát, chia uống hai lần.- Rễ và lá phượng vĩ 30 g, rau sam 20 g, cỏ sữa 20 g. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 300 ml nước, sắc còn 100 ml, chia hai lần uống trong ngày.- Rau sam, rau má, cỏ mực, cỏ sữa, rễ mua mỗi thứ 8 g, trà ngon 6 g, cam thảo 4 g, vỏ quýt 4 g, gừng 3 lát. Các thứ trên cho vào nồi, đổ 400 ml nước, sắc còn 200 ml, uống trong ngày.- Mơ tam thể (sao), anh túc xác, vỏ lựu bạch (sao vàng), cỏ sữa (sao vàng) mỗi thứ 12 g, hoàng đằng 20 g. Các thứ trên tán thành bột, cho uống với nước trà. Bài viết mang tính chất tham khảo cần hỏi ý kiến bác sỹ trước khi sử dụng để có hiệu quả tốt nhất.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị rối loạn tiêu hoá
Rối loạn tiêu hóa với triệu chứng thường gặp là đau bụng, đi ngoài phân lỏng, táo bón hoặc táo lỏng xen kẽ. Bệnh thường gặp ở trẻ em và người già khi sức đề kháng cơ thể yếu nên dễ nhiễm bệnh do thay đổi thời tiết hoặc do ăn những thức ăn lạ… Theo y học cổ truyền, nguyên nhân có thể do nhiễm gió lạnh, khí hậu nóng ẩm; do tạng lách, dạ dày, thận hư suy.
Rau sam vị thuốc chữa rối loạn tiêu hóa.
Những phương thuốc áp dụng hiệu quả:
Bài 1: Rau sam 30g, gạo 30g, búp ổi non 20g, quả hồng xiêm non 10g, gia vị vừa đủ. Rau sam, búp ổi, quả hồng xiêm non cho vào nồi thêm nước đun sôi thật kỹ, chắt lấy nước bỏ bã. Gạo xay thành bột mịn, cho vào nước rau sam quấy đều, đun nhỏ lửa. Khi cháo chín cho bột gia vị vào. Ăn ngày 2 lần lúc cháo nóng, khi đói. Cần ăn liền 2 - 3 ngày.
Bài 2: Cà rốt, gạo 50g, ô mai mơ 5 quả. Cà rốt mài thành bột, ô mai bóc lấy vỏ giã nhỏ, gạo rang vàng xay thành bột. Tất cả cho vào nồi thêm nước vừa đủ, quấy đều trên lửa nhỏ, cháo sôi kỹ là được. Chia 2 lần ăn trong ngày lúc đói. Cần ăn liền 2 - 3 ngày.
Bài 3: Thảo quả 5g, gạo tẻ 30g, gừng tươi 3g, bột gia vị vừa đủ. Thảo quả, gừng tươi cho vào nồi thêm nước đun sôi kỹ, chắt lấy nước bỏ bã. Gạo xay nhỏ cho vào nước thảo quả đun thành cháo, trước khi ăn cho bột gia vị vào. Ăn ngày 2 lần lúc đói. Cần ăn liền 2 - 3 ngày.
Bài 4: Hạt sen 100g, đường phèn 20g, củ mài 50g, quả hồng xiêm non 15g. Quả hồng xiêm non giã dập cho vào nồi thêm nước vừa đủ đun sôi kỹ, chắt lấy nước bỏ bã. Hạt sen, củ mài sấy khô tán bột, cho vào nước quả hồng xiêm quấy đều đun trên lửa nhỏ, cháo sôi kỹ cho đường phèn vào đun tiếp khi tan hết đường là được. Chia 3 lần ăn trong ngày, lúc đói, khi cháo nóng. Cần ăn liền 2 - 3 ngày.
Ngoài ra, tùy từng thể bệnh có thể kết hợp các thức uống sau:
Bài 1: Gạo tẻ 30g, nụ vối 10g, riềng 5g. Gạo rang vàng, nụ vối, riềng sấy khô, tất cả cho vào nồi thêm nước đun sôi kỹ, đem ủ kín vùi vào cát, sau 15 -20 phút chắt lấy nước, bỏ bã, chia 3 lần uống trong ngày lúc đói. Cần uống liền 2 - 3 ngày.
Bài 2: Nụ vối 20g, vỏ lựu 10g, gừng 2g. Nụ vối, vỏ lựu, gừng rửa sạch cho vào nồi thêm nước đun sôi kỹ, chắt lấy nước bỏ bã. Chia 3 lần uống trong ngày. Cần uống 2 - 3 ngày.
Bài 3: Nụ sim 20g, lá ổi 10g. Lá ổi rửa sạch thái nhỏ sao vàng. Nụ sim phơi khô, cho cả hai vào nồi, thêm nước đun sôi thật kỹ, chắt lấy nước, bỏ bã. Chia 3 lần uống trong ngày trước khi ăn, cần uống liền 2 - 3 ngày.
Lưu ý: Bệnh nhân cần ăn uống các chất dễ tiêu hóa như cháo gạo, sữa tách bơ, nước cơm… Không ăn các thức ăn có nhiều dầu mỡ, các món xào rán, thức ăn sống lạnh, nên ăn ít một, ăn nhiều bữa. Nếu bệnh không thuyên giảm hoặc có biểu hiện nặng lên cần đến cơ sở y tế để được khám và điều trị.
Đông y chia bệnh tiêu chảy thành 4 thể với cách trị khác nhau:
Thể thương thực: Biểu hiện bụng đầy, đau, mồm hôi, ăn kém, ỉa ngày 5-6 lần, ỉa xong hết đau bụng, phân có nhiều chất không tiêu, có lúc buồn nôn hoặc nôn, rêu lưỡi trắng nhớt. Mạch hoạt sác.
Phép chữa: Tiêu thực đạo trệ.
Bài thuốc: Ý dĩ 12g, la bặc tử 12g, sơn tra 8g, trần bì 6g, mộng mạ (sao) 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
Thể phong hàn: Thường do cảm lạnh, viêm đường hô hấp trên. Biểu hiện đại tiện nhiều lần, phân có bọt, bụng sôi, đau, có lúc kèm sốt, chảy nước mũi trong hoặc tắc mũi, ho nhẹ, chán ăn, không khát, rêu lưỡi trắng nhợt. Mạch trầm.
Phép chữa: Khu phong, tán hàn, hoá thấp.
Bài thuốc: Đảng sâm, hoắc hương, lá tía tô, ý dĩ đều 12g; trần bì, bào cương đều 6g. Sắc uống nóng trong ngày.
Thể thấp nhiệt: Biểu hiện đại tiện nhiều lần nhiều nước toé, hậu môn đỏ, khát nước, đái ít, đái vàng, nặng thì thóp lõm, môi lưỡi đỏ. Mạch tế sác.
Phép chữa: Thanh nhiệt lợi thấp.
Bài thuốc: Cát căn, xa tiền, kim ngân hoa tất cả đều 12g; hoàng cầm, hoàng liên đều 8g; lục nhất tán 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Thể tỳ hư: Đại tiện kéo dài kèm theo suy dinh dưỡng, đại tiện nhiều lần, phân sống, có lúc mùi thối khẳm, có lúc phân chua, sắc mặt vàng, người gầy xanh, rêu lưỡi trắng mỏng. Mạch nhỏ vô lực.
Phép chữa: Kiện tỳ tiêu thực.
Bài thuốc: Đảng sâm, hoài sơn, ý dĩ, bạch biển đậu đều 12g; nhục đậu khấu, trần bì, cốc nha, hậu phác đều 8g. Sắc uống trong ngày.
Sau đây xin giới thiệu một số món cháo dùng khi trẻ tiêu chảy, phân sống:
Cháo rau sam: Rau sam 90g, búp ổi non 20g, quả hồng xiêm non 10g, gạo 30g, bột gia vị vừa đủ. Tất cả cho vào nồi, đổ 250ml nước đun sôi kỹ chắt lấy nước, bỏ bã. Gạo xay thành bột cho vào nước rau trên quấy đều, đun trên lửa nhỏ. Khi cháo chín cho bột gia vị. Bệnh nhân ăn ngày 2 lần lúc cháo nóng, khi đói. Ăn liền 2-3 ngày.
Cháo cà rốt, ô mai: Cà rốt 50g, ô mai mơ 5 quả, gạo 50g. Mài cà rốt thành bột, ô mai bóc lấy vỏ giã nhỏ, gạo rang vàng xay thành bột. Tất cả cho vào nồi với 200ml nước, đun trên lửa nhỏ, cháo chín là được. Ngày ăn 2 lần lúc đói, ăn liền 2-3 ngày.
Cháo hạt sen: Hạt sen 100g, củ mài 50g, quả hồng xiêm non 15g, đường phèn 20g. Quả hồng xiêm giã dập cho vào nồi, đổ 250ml nước, đun sôi kỹ, chắt lấy nước, bỏ bã. Hạt sen, củ mài, sấy khô, tán thành bột, cho vào nước hồng xiêm quấy đều, đun trên lửa nhỏ, cháo chín, cho đường phèn, đun tiếp đường tan hết là được. Chia ăn 3 lần trong ngày, lúc đói, lúc cháo nóng. Ăn liền 2-3 ngày.
Cháo gừng: Gạo trắng 50g, gừng tươi 50g. Gạo nấu cháo chín cho gừng vào. Ăn nóng trong ngày.
Cháo gạo, sơn dược: Gạo 50g, sơn dược 10g, thịt quả vải khô 50g, hạt sen 10g. Tất cả cho vào nồi, nước vừa đủ, nấu chín ăn trong ngày.
Cháo khiếm thực, phục linh: Bột khiếm thực 60g, bột phục linh 20g, gạo lức 100g. Gạo lức nấu thành cháo, cho hai thứ bột trên vào đun sôi lên là ăn được. Ăn trong ngày.
Cháo khương, tra, củ cải: Gừng tươi 20g, sơn tra 20g, củ cải 15g, đường đỏ 15g, gạo lức 250g. Tất cả cho vào nồi, đổ nước vừa đủ đun trong 40 phút, bỏ bã, lấy nước nấu với gạo vo sạch thành cháo rồi cho đường. Ngày ăn 3 lần liền 5 ngày.
Thuốc đắp ngoài:
Bài 1: Hành củ 15g, gừng sống 15g. Đem giã nát nhuyễn, gói trong miếng vải, đắp rốn bệnh nhi rồi băng cố định.
Bài 2: Tỏi 12g, lòng trắng trứng gà 1 quả. Giã nát tỏi trộn với lòng trắng trứng, gói vào vải đắp lên huyệt dũng tuyền ở lòng bàn chân trẻ.
Cỏ sữa lá nhỏ
Cỏ sữa lá nhỏ, Cây vú sữa đất - Euphorbia thymifolia Burm., thuộc họ Thầu dầu - Euphorbiaceae.
Mô tả: Cây thảo sống nhiều năm, mọc bò, có lông và có nhựa mủ trắng. Thân và cành tỏa rộng trên mặt đất, hình sợi, màu đỏ tím, hơi có lông. Lá nhỏ mọc đối, hình bầu dục hay thuôn, tù đầu, hình tim không đều hay tù ở gốc, có răng ở mép, có lông ở mặt dưới, dài 7mm, rộng 4mm. Cụm hoa dạng xim co ít hoa ở nách lá. Quả nang, đường kính 1,5mm, có lông. Hạt nhẵn, có 4 góc lồi, dài 0,7mm.
Cây ra hoa vào mùa hè.
Bộ phận dùng: Toàn cây - Herba Euphorbiae Thymifoliae.
Nơi sống và thu hái: Loài liên nhiệt đới, mọc hoang khắp nơi ở bãi cỏ, sân vườn, ở những nơi đất có sỏi đá. Thu hái cây quanh năm, tốt nhất vào hè thu, rửa sạch dùng tươi hay phơi khô.
Thành phần hoá học: Trong cây có một loại tinh dầu màu xanh, mùi đặc biệt, vị kích ứng. Thành phần tinh dầu gồm cymol, carvacrol, limonen-sesquiterpen và acid salicylic. Lá và thân chứa flavonoid cosmosiin (5,7,4-trihydroxyflavon-7-glucosid). Rễ chứa taraxerol, tirucallol và myrixyl alcohol.
Tính vị, tác dụng: Cỏ sữa lá nhỏ có vị ngọt đắng nhạt, hơi chua, tính lạnh; có tác dụng thông huyết, tiêu viêm, tiêu độc, lợi tiểu, kháng khuẩn, thông sữa. Dùng dung dịch cỏ sửa đưa vào ruột sẽ ức chế sự sinh sản của các loại vi trùng lỵ (Sonner, Shigella, Flexneri,...) cũng có tác dụng ức chế các chủng vi khuẩn tụ cầu vàng. Cỏ sữa lá nhỏ được xem là loại thuốc kháng khuẩn tụ cầu vàng. Cỏ sữa lá nhỏ được xem là loại thuốc kháng sinh trị bệnh đường ruột và bệnh ngoài da. Chất nhựa mủ của nó có tính gây xót đối với niêm mạc dạ dày và độc đối với cá và chuột. Ở Ấn Ðộ, người ta xem nó như có tác dụng làm thơm, săn da, kích thích và nhuận tràng.
Công dụng, chỉ định và phối hợp: Thường dùng trị: 1. Lỵ trực trùng, viêm ruột ỉa chảy; 2. Trị xuất huyết; 3. Phụ nữ sinh đẻ thiếu sữa hoặc tắc tia sữa. Ngày dùng 40-100g dạng thuốc sắc, trẻ em 10-20g. Dùng ngoài giã cây tươi đắp trị eczema, viêm da dị ứng, ngứa da, viêm vú zona, hắc lào, mụn cóc.
Ở Ấn Ðộ người ta dùng Cỏ sửa cho trẻ em bị bệnh đường ruột: Dịch lá dùng trị nấm tóc, rắn cắn và các bệnh ngoài da. Rễ được sử dụng cho người mất kinh.
Ðơn thuốc:
1. Lỵ trực trùng; dùng Cỏ sữa 100g. Rau sam 80g sắc với 300ml nước, lấy 150ml, chia 3 lần uống trong ngày.
2. Lợi sữa: Cỏ tươi 100g, hạt cây Gạo 40g, hai thứ sắc kỹ, lấy nước nấu cháo gạo ăn.
3. Viêm da nổi mẩn ngứa: Cỏ sữa giã nát xoa hay nấu nước rửa.
Nhiều công trình nghiên cứu của Mỹ cho thấy măng cụt có nhiều chất giúp chống lại các phân tử lão hóa, làm chậm quá trình lão hóa mạnh hơn cả vitamin C và E. Loại trái cây này còn có tác dụng củng cố đường tiết niệu, giảm mùi hôi miệng, giữ cân bằng trong dạ dày, giúp tinh thần hưng phấn. Rễ măng cụt được dùng để điều hòa kinh nguyệt, dùng ở dạng kem thoa giúp điều trị các bệnh ngoài da.
Để trị bệnh đau bụng, tiêu chảy, lỵ hãy dùng vỏ trái măng cụt cho vào nồi đất (không dùng nồi kim loại), đổ nước sạch vào sắc trong 15 phút. Mỗi ngày uống từ 4 đến 5 chén. Hoặc dùng 60 g vỏ măng cụt khô, 5 g rau mùi, 5 g quả thì là sắc với một lít nước. Căn đến khi còn lại nửa lít thì thôi. Nước này để nguội, mỗi lần uống khoảng 0,12 lít, ngày uống 2 lần.