Bạn đang muốn bắt đầu một công việc kinh doanh online của riêng mình. Đó có thể là một công việc kiếm thêm thu nhập ngoài giờ làm việc, đó cũng có thể là một ước mơ bạn ấp ủ từ lúc còn bé. Tuy nhiên, bạn cũng như tôi và như tất cả mọi người, chúng ta đều không biết bắt đầu từ đâu, và bắt đầu như thế nào.



Người Việt Nam ta thường có câu nói “Đầu xuôi đuôi lọt”, ý nói một khởi đầu suông sẻ giúp tạo ra một tiền đề tốt để hoàn thành bất cứ việc gì. Trong kinh doanh cũng vậy, cái cách mà bạn bắt đầu một công việc hay ý tưởng kinh doanh ảnh hưởng nhiều đến thành công của bạn trong tương lai, bất chấp những trở ngại và khó khăn trên chặng đường đi đến đích của bạn. Và trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ với bạn một số cách để có một khởi đầu thuận lợi cho công việc kinh doanh online của bạn.



Vì Sao Lại Là Online Mà Không Phải Offline


Trước khi bắt đầu một công việc kinh doanh, lời khuyên đó là bạn phải tìm ra cho mình được một lý vì sao bạn lại chọn một phương thức kinh doanh nào đó. Cũng giống như phương Tây thường có một câu nói “Bạn phải trả lời được câu hỏi ‘vì sao’, trước khi bạn giải quyết câu hỏi ‘bằng cách nào’ – You must first find the Why before moving on to the How.”



Kinh doanh online giúp bạn tiết kiệm được những chi phí ban đầu và hàng tháng như lương bổng cho nhân viên trông coi, tiền thuê mặt bằng (chi phí nặng nhất), và các khoản chi phí sinh hoạt như phí điện, nước và vệ sinh tại mặt bằng kinh doanh của bạn. Trên thực tế, để có thể kinh doanh online thành công, ngoài những khoản tiền vốn để mua hàng trước, thì chi phí đầu tư cho các kênh phân phối trên căn bản là rất thấp hoặc không có.



Thêm vào đó, so với mật độ sử dụng internet của giới trẻ Việt Nam hiện nay (hơn 30% tổng dân số Việt Nam sử dụng Internet thường xuyên), online dường như là một kênh bán hàng và quảng bá hiệu quả giúp bạn chạm được đến những khách hàng không nằm trong hoặc gần khu vực mà bạn buôn bán. Nói theo một cách khác, kinh doanh online giúp bạn gạt đi nỗi lo về khoảng cách, giúp khách hàng vẫn có thể tìm thấy những thứ bạn đang kinh doanh mà không cần phải bước chân ra đường.



Bước 1: Xác Định Đam Mê (Passion)


Thật khó để có thể tự tay làm đi làm lại những việc mà bạn không yêu thích. “Nhưng những công việc tôi yêu thích không thể tạo ra tiền được!” Đúng là như vậy. Tôi hoàn toàn đồng ý rằng đôi khi những thứ ta yêu thích không mang lại lợi ích kinh tế lớn. Nhưng bạn hãy thử đặt một câu hỏi cho chính bản thân mình rằng liệu bắt tay làm một thứ mình không hề thích thú sẽ mang lại lợi ích kinh tế cao cho bản thân?



Tôi đã chứng kiến nhiều người bạn của tôi làm những công việc kinh doanh mà ban đầu chỉ bắt đầu bằng việc thoả mãn những sở thích cá nhân, và sự thật thì lúc họ chia sẻ với tôi về công việc đó, tôi đã cười và hỏi họ rằng liệu thị trường thực sự có nhu cầu đó hay không. Ở thời điểm đó, tôi đã không nghĩ rằng những sở thích như tự làm đồ phụ kiện handmade, chế biến tinh dầu, hay các sản phẩm được làm từ dừa lại có thể mang về lợi nhuận kinh doanh cao được. Nhưng trên thực tế thì tôi đã lầm.



Lợi nhuận thu về từ việc kinh doanh bằng niềm đam mê và sở thích có thể sẽ không mang lại thu nhập cao trong thời gian đầu tiên, và có thể sẽ gặp rất nhiều khó khăn để tạo ra nhu cầu cho thị trường. Nhưng những người kinh doanh bằng niềm đam mê sẽ tìm ra các cách để kể câu chuyện thương hiệu đến với khán giả của mình, khiến họ yêu mến và trung thành với thương hiệu và sản phẩm của mình.



Chúng ta đã chứng kiến trên thế giới có rất nhiều công ty thành công từ việc khởi nghiệp bằng niềm đam mê như Apple, Facebook, Instagram, và Whatsapp. Cũng như tại Việt Nam, một trong các người bạn của tôi cũng đã khá thành công với thương hiệu thời trang Jade Addicts mà ban đầu chỉ xuất phát từ niềm đam mê làm phụ kiện handmade của 2 chị em đồng sáng lập. Họ đã thành công trong việc truyền tải thông điệp và đam mê của họ đến với cộng đồng trẻ tại Việt Nam.



Bước 2: Lên Kế Hoạch (Planning)


Vậy là bạn đã xác định được đam mê của chính mình và mong muốn bắt tay vào công việc kinh doanh ngay lập tức. Nhưng bắt đầu như thế nào và từ đâu? Lời khuyên của tôi đó là hãy bắt đầu bằng việc lên một kế hoạch cụ thể.



Lên kế hoạch kinh doanh không có nghĩa là bạn phải viết một bản kế hoạch dài hơn trăm trang giấy và rồi không màng mở nó ra và đọc lại nó. Kế hoạch kinh doanh mà tôi đang nói ở đây chính là một bản kế hoạch tóm tắt những cách mà bạn dự định làm để sản sinh lợi nhuận và quản lý công việc của mình, số vốn bạn cần thiết là bao nhiêu, làm cách nào để có nó, bạn sẽ mua nguyên vật liệu ở đâu, với mức giá bao nhiêu, và giá mà bạn định bán một sản phẩm là bao nhiêu.



Bên cạnh đó, bạn cũng nên bổ sung thêm vào bản kế hoạch kinh doanh tóm tắt đó một kế hoạch tiếp thị và quảng cáo. Mục này rất đơn giản, bạn chỉ cần trả lời được các câu hỏi như khách hàng của bạn là những ai, bao nhiêu tuổi, giới tính nào, có cá tính và sở thích nào, làm cách nào để có thể đem hình ảnh sản phẩm và thương hiệu của bạn đến với họ, và cách thu hút sự chú ý của họ. Nếu có thêm thời gian, bạn cũng nên tìm hiểu xem những ai đang kinh doanh các sản phẩm cùng loại với thứ bạn đang bán, giá bán của họ là bao nhiêu, họ thường hay sử dụng các kênh tiếp thị nào, họ kinh doanh online là chủ yếu hay kinh doanh offline, và học hỏi các kinh nghiệm từ họ, bởi họ là những người đi trước bạn trong lĩnh vực mà bạn đang định thử sức.



Bước 3: Bắt Đầu Cuộc Chơi (Playing)


Mọi thứ đã được bạn lên kế hoạch một cách chi tiết và cụ thể, đã đến lúc phải hành động để biến ước mơ thành hiện thực. Đây chính là lúc bạn nhận ra được sự cần thiết và quan trọng của bản kế hoạch kinh doanh ngắn gọn của mình. Hãy bắt đầu làm theo những gì bạn đã lên kế hoạch, từng bước từng bước một (step by step).



Nếu bạn cần tìm nguồn cung cấp nguyên vật liệu, hãy cầm điện thoại lên và bắt đầu gọi cho các nhà cung cấp để đàm phán và thoả thuận với họ. Sau khi đã thoả thuận xong và tạo ra được sản phẩm, thì hãy chuyển đến các bước sau đây để tiếp cận khách hàng của mình.



- Tạo một Fanpage trên Facebook: Đây là một bước khởi đầu nhanh chóng và dễ dàng nhất giúp bạn tiếp cận các khán giả của mình trên Facebook. Mặc dù Facebook đang giới hạn lượng hiển thị của các fanpage trên Newsfeed, nhưng dù sao đi nữa thì Facebook cũng là trang mạng cộng đồng được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Facebook sẽ là một kênh bán hàng hiệu quả nếu bạn biết sử dụng đúng cách.



- Tạo một tài khoản Instagram: Như đã nói ở trên, các thuật toán của Facebook đã làm hạn chế phần nào độ hiển thị bài đăng của các fanpage, nhưng Instagram thì không. Điều này đồng nghĩa với việc mỗi bài đăng của bạn trên Instagram sẽ hiển thị đến tất cả các followers của bạn. Bên cạnh đó, Instagram không những là một kênh tiếp thị sản phẩm hiệu quả, mà còn là một nơi để bạn chia sẻ phong cách sống, đam mê và câu chuyện thương hiệu của bạn đến khán giả.



- Tạo một tài khoản Pinterest: Nếu sản phẩm bạn đang kinh doanh cần sử dụng nhiều đến các hình ảnh đẹp như thời trang, nội thất, đồ handmade, các dụng cụ nhiếp ảnh, thực phẩm ăn uống… bạn sẽ cần sử dụng mạng xã hội dành cho hình ảnh Pinterest này. Với các “Board” với nhiều chủ đề khác nhau, bạn sẽ có thể giúp khách hàng dễ dàng tìm kiếm sản phẩm của bạn thông qua việc tìm ảnh từ các “Board” gợi ý.



- Tạo một trang blog của riêng mình: Một trong các lý do để bạn sử dụng blog chính là SEO. Các công cụ tìm kiếm từ khoá thích chữ hơn là hình ảnh, thích trang blog hơn là mạng xã hội, và cũng vì vậy mà việc có một trang blog chứa các bài viết liên quan đến sản phẩm mà bạn đang kinh doanh sẽ giúp khách hàng dễ dàng tìm thấy bạn qua công cụ tìm kiếm hơn. Thêm vào đó, blogging cũng là một cách rất hiệu quả để bạn truyền tải thông điệp và câu chuyện thương hiệu của bạn đến với khách hàng của mình.



- Tạo một website bán hàng: Ở thời điểm mà “nhà nhà online, người người online” như hiện nay, việc kinh doanh online mà không có một website của riêng mình và chỉ phụ thuộc hoàn toàn vào các trang cộng đồng cũng giống như việc bạn đang bày bán sản phẩm của mình trên lề đường, tương lai công việc kinh doanh của bạn sẽ không ổn định và an toàn. Hiện nay có rất nhiều công ty cung cấp các giải pháp website bán hàng trọn gói, Rin.vn – một sản phẩm khởi nghiệp của tôi và các cộng sự cũng là một trong số các công ty cung cấp giải pháp website trọn gói đó.



- Tạo dựng một cửa hàng kinh doanh đẹp mắt: Mở một cửa hàng sẽ là gợi ý cuối cùng của tôi dành cho bạn. Đây là lúc công việc kinh doanh của bạn đã chín mùi và có doanh thu cao, đủ để bạn dàn trải các chi phí thuê mặt bằng, nhân viên và các khoản chi khác. Giống như người phương Tây thường có câu nói “Start small, but dream big – Bắt đầu nhỏ thôi, nhưng hãy mơ thật lớn vào.” Không việc gì phải ngại khi bạn kinh doanh nhỏ tại nhà thông qua kênh online với ước mơ sẽ sở hữu một chuỗi hơn 200 cửa hàng trên cả nước.



Vừa rồi là một số gợi ý cũng như chia sẻ của tôi về cách để bạn biến ước mơ và đam mê của mình thành thu nhập. Bạn cũng có thể tham khảo thêm Blog của tôi để có thêm nhiều ý tưởng về việc khởi nghiệp và kinh doanh online. Điều cuối cùng, tôi xin chúc bạn thành công với hoài bão của mình.