Theo ước tính của Trung tâm Chăm sóc - Bảo vệ bà mẹ - trẻ em & Kế hoạch hóa gia đình TP.HCM, địa phương này có 5%-10% phụ nữ mang thai quá ngày. Những trường hợp thai ""già tháng"" này dễ bị các tai biến thường gặp như suy dinh dưỡng bào thai, vôi hoá nhau thai, thiếu nước ối, ngắn hoặc nhiễm trùng dây rốn khiến sản phụ không bị kích thích chuyển dạ...


BS. Huỳnh Thị Trong - Giám đốc Trung tâm cho biết, khi ra đời, những thai quá ngày dễ gặp nguy hiểm hơn, dễ mắc những bệnh về hô hấp, điều nhiệt (nhiễm trùng, sốt cao)... và nguy cơ tử vong cũng cao hơn. Nếu không được phát hiện kịp thời, thai quá ngày có thể chết lưu, tử vong trong lúc chuyển dạ... (còn gọi là tử vong chu sinh). Những cháu bé nằm trong bụng mẹ quá ngày sẽ khó nuôi hơn cả những cháu thiếu tháng, sự phát triển thể chất sẽ rất khó khăn. Nguyên nhân là do ngay từ trong bào thai, nguy cơ suy dinh dưỡng của thai nhi quá ngày cao hơn so với những trường hợp bình thường. Ở thai quá ngày, quá trình trao đổi chất giữa mẹ và thai nhi kém đi làm giảm sự cung cấp ôxy và dưỡng chất, rối loạn chuyển hóa đường và đạm.
Còn theo bác sĩ Huỳnh Thị Thu Thủy - Phó Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Từ Dũ TP.HCM, tình trạng suy dinh dưỡng khiến thai quá ngày dễ gặp sang chấn và tổn thương trong lúc sinh hơn thai thường. Do đó, trẻ nằm trong bụng mẹ lâu ngày dễ bị rối loạn về thể chất và tâm lý hơn. Tuy nhiên nếu em bé vượt qua được cuộc chuyển dạ, không gặp rủi ro nào thì vẫn có thể phát triển bình thường.
Thế
nào là thai quá ngày?
Theo TS-BS Trần Sơn Trạch - Chuyên khoa Sản phụ & Dịch tễ học lâm sàng BV Hùng Vương, để tính tuổi thai, người ta thường dựa vào ngày đầu tiên chu kỳ kinh cuối của người phụ nữ. Tuổi thai đủ là 40 tuần, nhưng có thể dao động từ 38-42 tuần. Thai quá 40 tuần gọi là thai quá ngày, trên 42 tuần là thai già tháng. Tuy nhiên, sau này người ta thấy thai trên 42 tuần quá xấu (ít được cung cấp máu từ mẹ, nước ối ít đi, em bé yếu...), nên Tổ chức Y tế Thế giới lấy cột mốc thai là 41 tuần...
Các chuyên gia sản khoa đều cho rằng, trừ những trường hợp thiểu ối (thiếu nước ối) hay nhau thai vôi hóa, thai phụ mang thai quá ngày vẫn có thể sinh con theo đường tự nhiên. Thông thường các bác sĩ sẽ thử nghiệm (test) để chẩn đoán em bé có chịu đựng được cuộc sinh hay không vì nếu chuyển dạ kéo dài sẽ làm giảm việc cung cấp ôxy và chất dinh dưỡng cho trẻ, có thể dẫn đến tử vong. Qua chẩn đoán, nếu thấy thai nhi không chịu đựng được, các bác sĩ sẽ phải mổ để lấy thai. Tuy nhiên, da của bé sơ sinh già tháng khi chào đời thường nhăn nheo hoặc bong từng mảng...
Lời khuyên của bác sĩ sản khoa
Theo các chuyên gia sản khoa nói trên, thai phụ phải khám quản lý thai thường xuyên ngay từ khi vừa phát hiện mình có thai để xác định tuổi thai. Việc khám thai phải được thực hiện sớm ngay từ 3 tháng đầu của thai kỳ, khám quản lý thai càng sớm thì việc xác định tuổi thai càng chính xác. Ngoài ra, để dự phòng những trường hợp thai quá ngày, hạn chế những rủi ro cho thai nhi, thai phụ cũng không nên mang thai kéo dài quá 41 tuần.
Để tránh mang thai quá ngày, người phụ nữ cần ghi rõ ngày kinh hàng tháng. Ngay khi có dấu hiệu mang thai, nên đi khám thai để được xác định tuổi thai bằng siêu âm. Siêu âm thai 6 tuần thì sai số chỉ là 1-2 ngày, nhưng nếu để 3 tháng cuối mới siêu âm thì sai số tăng lên 10-14 ngày, như thế việc xác định tuổi thai không còn chính xác.
Tại BV Hùng Vương, thai 40 tuần chưa ra sẽ được xác định sức khỏe bằng máy. Thai tốt, thai phụ sẽ được về nhà để theo dõi. Đến 41 tuần mà vẫn chưa sinh và qua kiểm tra, xác định chắc chắn tình trạng quá ngày, bác sĩ sẽ lấy thai ra.