Công tác điều hành của mỗi hãng taxi đều có những đặc điểm và mức khoán khác nhau. Một số hãng taxi lớn điều xe theo ca, mỗi ca xe là 24 giờ, tài xế nhận “lệnh điều xe” lúc 4h sáng hôm trước và giao trả xe vào 4h sáng ngày hôm sau. Mỗi “ca” có mức khoán tối thiểu là 1 triệu đồng, trong đó hãng thu 45%, người lái hưởng 55%, và phải trả tiền xăng xe trong toàn bộ ca xe đó. Nếu không đủ mức khoán, người lái sẽ hưởng ít hơn 55% tùy theo doanh thu đạt được. Các lái xe tùy theo khả năng, có thể nhận xe trong mỗi ca hoặc liền 2, 3 ca… Một số hãng taxi khác thì ngoài xe của công ty còn có một số xe do tài xế tự mua, được gắn thương hiệu, số điện thoại, đồng hồ đo cước và bộ đàm theo quy định, lái xe phải nộp từ 2-4 triệu đồng/tháng cho những dịch vụ thông báo khách hàng cùng các dịch vụ khác do hãng xe cung cấp, thời gian hoạt động là tùy ý, tài xế cũng chủ động hoàn toàn về thu nhập.

So với những năm trước, công việc dành cho lái xe taxi giờ đây có vẻ như ngày càng ít đi, hoàn thành mức khoán mỗi ca xe đã trở nên rất khó khăn, chật vật đối với nhiều lái xe. Anh Hùng, một tài xế taxi cho biết: Nếu chạy đủ “lệnh”, mình sẽ phải trả cho công ty 450 nghìn và khoảng 300 - 400 nghìn đồng tiền xăng, số tiền còn thu được khoảng 150- 250 nghìn đồng/ca xe. May mắn có khách đi đường dài thì sẽ được nhiều hơn do giảm được chi phí xăng xe, với nguồn thu như vậy thì dù có cố gắng hết mức thì thu nhập cũng chỉ có thể dừng lại ở con số 4 triệu đồng/tháng. Còn không may vi phạm luật giao thông, bị phạt thì kể như cả tuần thậm chí cả tháng “móm”.

Còn anh Minh, đã từng vay tiền ngân hàng để mua xe hành nghề, sau một thời gian đã phải bán xe, giải nghệ. Lý giải nguyên nhân giải nghệ của mình, anh Minh cho rằng, hiện nay có quá nhiều xe taxi, trong khi đó do điều kiện kinh tế khó khăn, nên số lượng người đi xe cũng giảm. Chính vì thế mà mặc dù có sẵn xe nhưng lượng khách hàng quá ít dẫn đến thu không đủ bù chi.

Một số tài xế cho biết, thời gian ngồi trên xe, lái xe liên tục trong nhiều giờ, thức đêm, giờ giấc ăn, ngủ không cố định, đòi hỏi phải có sức khỏe tốt mới có thể chịu đựng được. Để tiết kiệm chi phí các lái xe thường phải tự tìm cho mình một điểm đỗ trong ngõ vắng hay đỗ nhờ ở sân một cơ quan nào đó gần với nơi hay có khách đi xe, cự ly không quá xa để khi có thông báo từ tổng đài là nhanh chóng đến được ngay địa điểm đón khách.

Vì việc phát thông báo qua bộ đàm chung, nên các xe đang có mặt ở gần địa điểm có khách hàng lập tức cùng ào đến, ai nhanh hơn người đó được, chính vì vậy mà đôi khi người ta vẫn bắt gặp một vài chiếc taxi phóng bạt mạng bất chấp nguy hiểm có thể xảy ra… Chưa hết các tài xế taxi còn phải đối mặt với thanh tra hãng, theo quy định của một số hãng, thì khi xe vận hành trên đường tuyệt đối không được mở cửa kính, trong khi đó để tiết kiệm xăng, khi không có khách tài xế không bật điều hòa và mở cửa kính nếu thanh tra hãng phát hiện, tài xế sẽ bị phạt trừ vào phần thu nhập vốn đã ít ỏi của mình.

Với đặc thù ngành nghề, qua khảo sát thì đa số các lái xe taxi cho biết, đều đã từng gặp phải những vấn đề về an ninh, nhẹ thì bị khách đi xe “bùng” tiền, nặng hơn thì bị hành hung, thậm chí bị cướp, trấn lột… Chính vì vậy, lái taxi là một nghề mà ít có ai gắn bó lâu dài, nhiều người còn cho rằng, xin việc lái xe taxi là để “luyện tay lái” sau một thời gian là tìm việc khác.

Hiện tại, cả Hà Nội có 32 điểm đỗ, trung bình mỗi điểm phục vụ được cho 4 xe. Tức là số lượng xe có thể vào, quay vòng trong điểm đỗ mới chỉ được hơn 120 xe. Việc thiếu điểm đỗ xe đã khiến cho hầu hết các xe taxi phải chạy lòng vòng liên tục trên đường phố, và đó cũng là để “bắt khách”. Đa số vi phạm của taxi là dừng đỗ không đúng quy định, điều này cũng trùng khớp với kết quả kiểm tra, xử phạt của các lực lượng CSGT, TTGT trong thời gian qua, có tới 80 - 90% xe taxi bị phạt do lỗi sai về điểm đỗ…

Theo thống kê của Hiệp hội taxi Hà Nội, trên địa bàn Hà Nội hiện có 116 hãng taxi đang hoạt động, với tổng số gần 17.000 xe taxi các loại, còn các tài xế taxi thì tính toán: Trung bình mỗi ca xe chạy khoảng 200km, trong đó có tới 50% là xe “rỗng” (không có khách). Mỗi ngày, mỗi xe “dạo chơi” khoảng 100 km, nếu tính rẻ là hết 7 lít xăng, với 17.000 xe thì đã tiêu tốn khoảng 3 tỷ đồng tiền xăng một ngày, nếu tính cả năm con số này sẽ là hơn 1.000 tỷ đồng.

Có thể nói đây là một lãng phí xã hội lớn hiện nay, đó là còn chưa kể đến sự tham gia giao thông của lượng xe taxi này đã góp phần “tích cực” cho tình trạng ùn tắc giao thông đang ngày càng trầm trọng trong khu vực nội đô. Mới đây, Sở GTVT Hà Nội đã trình UBND thành phố phương án “quy hoạch hệ thống đỗ xe taxi trên địa bàn thành phố” và đã nhận được sự đồng ý về chủ trương, theo đó sẽ xây dựng 66 điểm đỗ taxi, tổng diện tích khoảng 10.350 m2 tại 10 quận, huyện đáp ứng nhu cầu điểm đỗ cho khoảng 700 xe taxi. Tuy nhiên, trong khi chờ đợi quy hoạch điểm đỗ, thì các xe taxi vẫn tiếp tục “dạo chơi” … như bình thường.

Nếu như trước kia khách hàng thường sử dụng điện thoại để gọi taxi, thì nay phần lớn họ đứng ngay trên vỉa hè để vẫy taxi, cho tiện lợi. Thống kê của Viện Chiến lược và Phát triển GTVT công bố vào năm 2012, cho biết mỗi kilômet đường đô thị của Hà Nội đang "cõng" 16 xe taxi. Con số này cho thấy mật độ dày đặc của taxi trên đường phố Hà Nội hiện nay. Có vẻ như với taxi hiện nay cung đã vượt quá cầu, khiến cho sự cạnh tranh về giá thành trở nên khốc liệt, khiến cho thu nhập của một bộ phận lớn người lái xe taxi đi xuống, kéo theo những hệ lụy là nạn “chặt chém”, tranh giành khách hàng, gian lận cước phí…

Không chỉ có vậy, đi taxi ở một số trường hợp còn rẻ hơn đi xe ôm. Qua kiểm chứng nếu đi một đoạn đường từ 1km trở xuống, thì đi taxi chỉ mất 12 -14 nghìn đồng, còn với các bác xe ôm thì không thể dưới 15 nghìn đồng cho quãng đường đó. Đây cũng chính là lý do có khá nhiều tài xế taxi từ chối vận chuyển khách ở cự ly quá gần. Kể cả với quãng đường xa hơn nếu đi taxi từ 2 người trở lên thì vẫn rẻ hơn đi xe ôm… Một số ý kiến cho rằng giá cước vận tải taxi nên theo giá xăng ở km đầu tiên. Tuy nhiên, đối mặt với sự cạnh tranh hiện nay, có lẽ chẳng hãng xe nào dám mạo hiểm như vậy.

Vẫn biết cần tạo môi trường công bằng trong lĩnh vực kinh doanh, song xét về mặt quản lý đô thị thì ngoài việc nhanh chóng quy hoạch điểm đỗ, cần có sự điều chỉnh hợp lý hơn về mật độ xe taxi đang lưu hành; điều chỉnh về giá cước vận tải... Đã rất cấp bách để có một sự điều hành chung để giảm thiểu vấn đề xe “rỗng”, từ đó tiết kiệm chi phí xã hội, đảm bảo việc làm, thu nhập cho một bộ phận lớn người lái taxi hiện nay sao cho họ có thể yên tâm sống được bằng nghề.

Đúng như “kịch bản” của những lần trước, đến hẹn lại lên, sau khi chờ người tiêu dùng “làm quen” với chi phí xăng dầu theo mức điều chỉnh tăng, các doanh nghiệp kinh doanh tắc xi bắt đầu tăng giá cước vận chuyển…

Với lý do thua lỗ so với giá cơ sở, chỉ trong vòng 1 tháng kể từ ngày 14/6 đến ngày 17/7, các doanh nghiệp đầu mối đã liên tiếp 3 lần tăng giá xăng dầu, tạo nên tâm lý lo ngại cho người tiêu dùng. Giá xăng giờ đây đã lập đỉnh cao nhất trong lịch sử xăng dầu Việt Nam với mức 24.578 đồng/lít (RON 92).

Một trong những “nghề” phụ thuộc trực tiếp vào mức biến động của giá cả xăng dầu là kinh doanh vận tải. Gần như không “chịu nổi” mức tăng giá vừa qua nên dù đã cố gắng kiềm giữ, buộc lòng một số đơn vị đã phải tính đến việc tăng giá cước vận tải để bù đắp chi phí. Theo đó, doanh nghiệp kinh doanh vận tải đầu tiên “khai hỏa” với biểu giá tăng mới là Tập đoàn tắc xi Mai Linh, với thông báo chính thức tăng cước tắc xi từ ngày 5/8.

Mức tăng của doanh nghiệp vận tải hành khách này được điều chỉnh từ 300 - 500 đồng/km ở khu vực TP.HCM tùy từng dòng xe, ở các tỉnh thành khác như Cần Thơ, Đồng Nai, Vũng Tàu, Mai Linh cố định mức tăng 500 đồng/km. Riêng các tỉnh thành miền Trung, miền Bắc, Mai Linh cũng đang họp bàn với các đơn vị liên quan để xem xét điều chỉnh trong thời gian tới.

Đối với những đơn vị có số đầu xe ít, chưa có nhiều thương hiệu, việc tăng giá cước vào thời điểm này được xem là quyết định khó khăn của người điều hành. Mặc dù chưa tăng giá cước như một số đơn vị kinh doanh tắc xi khác, nhưng theo ông Nguyễn Hồng Minh, Giám đốc doanh nghiệp tắc xi Nguyên Minh, công ty của ông cũng phải tính tới việc thích nghi dần với nhịp độ điều chỉnh giá xăng và việc điều hành giá xăng. Tính toán của ông Minh cho hay, trong hoạt động vận tải, xăng dầu chiếm từ 30-40% giá thành.

“Việc tăng giá xăng liên tiếp trong thời gian qua đã tác động trực tiếp vào giá cước, nếu không điều chỉnh giá cước thì chắc chắn doanh nghiệp rơi vào cảnh thua lỗ”, ông Minh khẳng định. Tuy nhiên, ông Minh cho rằng muốn tăng giá trong vận tải phải qua nhiều công đoạn, thủ tục, từ việc phải xin phép cơ quan quản lý, thuế, cài đặt giá cước trên đồng hồ tính cước, niêm phong lại niêm phong giá cước trên xe. “Nếu thực hiện những công đoạn này buộc lòng doanh nghiệp phải gọi xe về, ngừng kinh doanh, phải đầu tư chi phí rất tốn kém cho doanh nghiệp”, ông Minh chia sẻ.

Chủ tịch Hiệp hội taxi Hà Nội, ông Đỗ Quốc Bình, cho rằng, nếu giá xăng tăng ở mức 300-400 đồng thì không tác động nhiều đến giá cước vận tải, nhưng nếu 3 lần tăng giá xăng với tổng mức quá ngưỡng 1.200 đồng/lít thì giá cước taxi có thể được phép điều chỉnh. “Trong trường hợp giá xăng tăng 1.000 đồng/lít thì bản thân người lái xe mỗi tháng phải chi phí thêm khoảng 1,2-1,4 triệu đồng bù vào tiền xăng. Vì vậy, việc tăng giá cước vận tải là điều khó tránh khỏi”, ông Bính nói.

Anh Nguyễn Văn Phúc, một tài xế tắc xi cho biết, xe mà anh đang sử dụng thuộc diện “cổ phần” của hãng. Tức cá nhân có xe thì đóng chi phí vào hãng để nhận thương hiệu, sau đó mỗi tháng đóng số tiền theo quy định cho chủ hãng đó.

“Là xe của nhà nên cước chở khách có thể linh động, nhưng trong điều kiện chủ thương hiệu không cắt giảm chi phí thương hiệu, điều xe, thì buộc lòng chúng tôi cũng phải kiến nghị đến hãng để tăng giá. Nếu ngày trước mỗi ngày cất giữ được vài ba trăm nghìn, thì với giá xăng dầu như hiện nay, số tiền “lãi” thu được đã bị thâm hụt rất nhiều”, tài xế Phúc cho biết.

Tới trình báo CAP Hàng Trống, người bị hại chỉ nhớ 3 số cuối của BKS xe, không xác định chính xác BKS cũng như tên của hãng taxi, nên công tác điều tra của cơ quan Công an bước đầu gặp khó khăn. Sau một ngày khẩn trương rà soát, xác minh hàng loạt các hãng taxi hoạt động trên địa bàn Hà Nội, tập trung vào số xe hoạt động chở khách vào thời điểm xảy vụ cướp, CAP Hàng Trống và Đội Điều tra hình sự CAQ Hoàn Kiếm, đã dần khoanh diện được một xe taxi nghi vấn liên quan đến vụ án. Chiếc xe này thuộc một hãng taxi đóng tại địa bàn Hà Nội.

Qua xác minh tại hãng taxi trên, cơ quan Công an xác định được người lái chiếc xe taxi nghi vấn. Người này cho biết, trong đêm 8-8, anh ta không lái mà cho người quen có tên là Nguyễn Văn Tiến (SN 1976) có HKTT ở Bảo Khê, Hưng Yên, thuê xe. Trên cơ sở tài liệu thu thập, cơ quan CSĐT – CAQ Hoàn Kiếm, có đủ chứng cứ xác định Tiến là thủ phạm cướp tài sản, đã bắt khẩn cấp Nguyễn Văn Tiến về hành vi cướp tài sản, trong đêm 10-8, khi đối tượng đang có mặt ở Bảo Khê, Hưng Yên. Ngay sau đó, CAQ Hoàn Kiếm đã thu hồi tang vật và trao trả cho người bị hại trong chiều 11-8.

comment trong 45 ngày