(Gần 30 và vẫn đi phỏng vấn) Tâm sự về thị trường công việc, về việc phỏng vấn và chia sẻ bài test
Tớ mở topic mở ra với mục đích nhằm chia sẻ với mọi người về thị trường công việc, kinh nghiệm phỏng vấn, mong muốn giúp những người thất nghiệp sẽ thất nghiệp một cách hiệu quả hơn@};-.
Tớ năm nay gần 30, phải vô cùng xấu hổ thừa nhận là vẫn chưa có một công việc ổn định (một phần là do hồi trước nghỉ một lèo mấy năm ở nhà chăm con). Dù làm mấy chỗ rồi đều được đồng nghiệp và đối tác nhận xét làm việc tốt, hiệu quả, được mọi người quý mến. Thì phỏng vấn cái tầm tuổi dở dang kiểu này hay bị kiểu: hừm em có vẻ bị overqualified với vị trí này, hoặc, với kỹ năng của em mà có thêm kiến thức về mảng A, B, C thì tốt quá.
Thực ra mong muốn của tớ không có gì cao xa, tớ chả mong làm manager gì, chỉ cần vào một công ty có chế độ tốt, làm một vị trí dưới thấp cũng được nhưng ổn định và có cơ hội học và phát triển dần.
Tớ học một ngành khá đặc thù (urban transportation planning), trước cũng làm junior research này nọ, cũng định học thạc sĩ này nọ rồi về làm trong viện nghiên cứu rồi lên thành chuyên gia!! Mà may là không học chứ học xong chắc chả xin việc được ở đâu!
Tớ chỉ học thêm tiếng Anh vì thích, ai dè giờ nó lại là phương tiện chính để tìm việc! Thôi vào chủ đề chính, tớ đã nộp và đi phỏng vấn kha khá nhiều trên Vietnamwork, có mấy nhận xét như sau:
- Thị trường công việc cực kỳ cạnh tranh và ngày càng yêu cầu cao, tớ đi phỏng vấn từ Admin, Executive Assistant, Business Development, Sales, Customer Service, Account Manager...của mấy công ty của Việt Nam, Nhật, tập đoàn đa quốc gia, thì tất cả các vị trí (ngoài admin ra) đều có ít nhất 2 bài test kèm khoảng 2 vòng phỏng vấn.
- Ví dụ về test: IQ, EQ, GMAT, viết bài luận bằng tiếng Anh như "làm sao thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm Y của nước X tại thị trường Việt Nam thông qua văn phòng đại diện của công ty Z", viết tóm tắt proposal, agenda, bài dịch ngược dịch xuôi.
Có vị trí Account Manager tớ phỏng vấn (cái này headhunt gọi) của một công ty tư vấn lớn của Pháp thì đến vòng thứ 3 tớ còn phải làm một bài presentation và trình bày bằng tiếng Anh phân tích nhu cầu đối tác, đề xuất dịch vụ của công ty trong vòng 30'. Nhiều bước vậy nhưng xong rồi đến vòng cuối vẫn trượt vì thiếu kinh nghiệm quản lý + quan hệ trong ngành (vị trí đó y/cầu doanh số về hợp đồng ký với các công ty lớn).
- Có lần đi phỏng vấn vị trí Personal Assistant cho một bác CEO người nước ngoài của công ty BĐS, bác ấy có bằng CFA, chả yêu cầu tớ giới thiệu gì hết mà hỏi chi tiết các việc mình làm, về việc lập dự toán dự án, về cách tính điểm hòa vốn, về đề tài MBA mình đang làm, về sự khác nhau giữa sales B2B và B2C, làm sao để sales B2C có hiệu quả, về Basel II, mình toát mồ hôi vì thực sự không có background về tài chính, nói qua qua thì được chứ phân tích sâu thì chịu. Sau đó đưa tớ một Hợp đồng nhà thầu, yêu cầu tóm tắt 1 chương và chỉ ra các điều cơ bản cần lưu ý :|, nói chung sau buổi hôm đó mình thấy bản thân dốt nát kinh khủng,
--> Tóm lại CV cần nêu trung thực, không nên nói quá vì gặp người đúng chuyên ngành bị hỏi sâu ra thì sẽ rất là xấu hổ.
- Hồi con còn nhỏ sẽ bị hỏi là con nhỏ thì liệu em có lo được công việc không, con lớn thì sẽ hỏi bao giờ em đẻ đứa nữa, chưa chồng thì sẽ hỏi bao giờ em lấy chồng, liệu có gắn bó không :|. Cái này thì tùy hoàn cảnh mỗi người mà trả lời cho phù hợp.
Kết luận lại thì đối với những người cực giỏi, cực thông minh, cực may mắn hay cực nhiều quan hệ không bao giờ phải lo đi tìm việc thì không chấp, nhưng đối với những người chỉ bình thường thì tớ rút ra như sau:
- Vẫn là thị trường cực kỳ cạnh tranh. Cái thời xa xưa cách đây 15-20 năm, nhiều khi chỉ cần tiếng Anh tốt tốt là có thể vào làm được mấy công ty to đùng kiểu GE hay mấy tổ chức UN đã qua lâu rồi, còn giờ thì...cứ đọc mấy bảng mô tả công việc thì sẽ thấy yêu cầu cao đến đâu (ví dụ chỗ đối tác của tớ tuyển Trợ lý GĐ yêu cầu tốt nghiệp bằng giỏi ở nước ngoài và có bằng CFA - ở VN đến giờ hình như chỉ có 170 người pass qua level 3 CFA) - mà chỉ là vị trí PA đơn thuần lương $700 chứ không phải trợ lý điều hành hay chiến lược gì nha.
Còn đối với các vị trí tại các công ty lớn, phúc lợi tốt, bạn làm CV phù hợp để được gọi đi phỏng vấn đã khó, tiếp theo lúc đến sẽ thấy hàng loạt các em trẻ trung hơn, nhanh nhẹn hơn mình, sau đó để pass được mấy vòng test, phỏng vấn vòng 1, 2, 3 vị trí đó có thực sự phù hợp với mình không..v.v.. là một quá trình vô cùng mất công sức, thời gian, đợi chờ và hy vọng.
Rút ra là bắt buộc phải cố gắng thôi chứ than thở mấy cũng không ích gì! Kiến thức của bạn ở lĩnh vực này có thể rất tốt nhưng sang mảng khác lại thành vô dụng và buộc phải học, tìm hiểu lại từ đầu. Tớ về mếu máo với chồng khi bị nhận xét tiếng Anh không bằng mấy bạn du học sinh (tớ thi ielts 7.0), kiến thức từ ĐH thì không dùng được tí nào...nhưng bắt buộc phải chấp nhận và phải cố thôi, không thì sẽ bị đào thải.
Và tốt nhất khi còn trẻ thì không nên chọn việc nhàn hạ. Chỗ tớ trước phỏng vấn một loạt NVKD và trong số đó rất nhiều bạn và cả các anh 7x làm nhà nước lâu năm, họ gần như không có kinh nghiệm hay kỹ năng nào, chậm chạp và...lười! Càng có tuổi đi tìm việc càng vô cùng khó trừ khi bạn là chuyên gia trong lĩnh vực đó, và nhất là nếu có ý định nhảy việc thì một là tìm được việc rồi hãy nghỉ, hai là phải có đủ budget dự phòng trong ít nhất 3 tháng tìm việc, dù có chán đến đâu cũng không nên nghỉ khi không có gì dự phòng, không thì stress cực kỳ :56:
Tiện đây tớ có vài bài test tủng, phỏng vấn kèm cả 1 list câu hỏi TA có kèm trả lời :x, ai cần thì pm tớ mail cho.