Đọc nhiều bài viết thấy mọi người chỉ muốn học nghe, nói trong thời gian ngắn. Mong muốn là như vậy, rồi mọi người nháo nhào đi tìm lớp học. Có bao giờ mọi người tự hỏi tại sao mình học nhiều nơi, nhiều chỗ và nhiều giáo trình mà vẫn sử dụng được rất ít hoặc hầu như không sử dụng được không?Có bao giờ mọi người suy nghĩ về cách học của mình chưa? Có bao giờ mọi người hình thành cho mình một thói quen sử dụng thường xuyên chưa?(Ngôn ngữ là phải sử dùng thường xuyên,tuy nhiên đạt đến mức độ thông thạo rồi thì không cần thiết).....


Câu trả lời rất rõ ràng : chưa.


Tại sao lại là học giao tiếp, nghe nói. Mọi người thường hiểu lầm 2 từ này. Khi nói đến học giao tiếp hay nghe nói thì phải hiểu đó là những lớp chuyên sâu và chuyên về kĩ năng hơn là về mặt ngôn ngữ. Tức là về mặt chiến thuật, ví dụ : nghe key words từ đó đoán nghĩa của câu, của đoạn.... đây là chiến thuật dành cho những bài nghe khó nói về nhiều vấn đề khoa học, kĩ thuật (thường trong các kì thi IELTS hay TOEFL_IBT). Nói chung mọi người phải có trình độ, nền tảng nhất định để sau đó đi sâu vào những mảng chuyên biệt. Nó giống như học đại học vậy, lúc đầu phải học các môn cơ sở(nền tảng), sau đó tùy khả năng và sở thích có thể chọn cho mình hướng đi riêng, nghiên cứu một mảng nào đấy.Trong khi đó nhiều người chưa học môn cơ sở mà cứ nhảy vào học chuyên sâu thì làm sao có kết quả tốt.


Vấn đề ở đây là có nhiều người cứ nhất nhất là học giao tiếp hay nghe nói mà không quan tâm đến các vấn đề khác.


+ Nói làm sao được khi mà viết chưa tốt. Lúc viết thì có rất nhiều thời gian để thể hiện ý tưởng của mình (3,4 phút để diễn đạt 1 ý chẳng hạn) mà không làm tốt, thử hỏi trong lúc nói chỉ có 3 ,4 giây để thể hiện thì phải làm sao? Viết có thời gian để sửa lỗi sai mà còn viết sai nhiều, có gì đảm bảo khi nói sẽ đúng??? Vì thế viết tốt sẽ có cơ may nói tốt, viết chưa tốt thì không bao giờ nói tốt.


+ Giao tiếp làm sao được khi mà ngữ pháp nắm chưa vững. Mỗi câu khi nói hay viết đều sử dụng một cấu trúc ngữ pháp để diễn đạt (ví dụ : câu nào cũng phải sử dụng 1 thì nhất định để diễn tả ý tưởng của mình. Nếu chưa biết khi nào sử dụng thì hiện tại hoàn thành, khi nào sử dụng thì quá khứ hoàn thành mà cứ sử dụng lung tung cả lên thì làm sao đối phương có thể hiểu được chính xác ý của mình? Từ đó dẫn đến hiểu sai nghĩa). Đó là chưa kể khi nói mọi người cứ tùy tiện ghép từ (tiếng Anh không giống như tiếng Việt) và đặt sai vị trí của các từ loại. Đây là lỗi thường thấy nhất. Tại sao mọi người nói người ta không hiểu?? Vì mọi người sử dụng khác hoàn toàn với cách người bản xứ sử dụng. Cũng là 1 câu có ý nghĩa như vậy, người Việt sẽ chọn từ ngữ và cấu trúc theo cách của người Việt, trong khi đó người bản xứ không sử dụng như vậy. Người bản xứ khi nghe bạn nói theo cách của bạn sẽ cảm thấy bối rối vì nó không quen thuộc với người ta => không hiểu bạn muốn nói gì.



Giao tiếp thì trước hết phải nghe hiểu được rồi mới biết người ta muốn gì để có thể phản hồi lại => nghe không hiểu thì không thể nào nói được.


Phần nghe thì khó ai có thể giúp được bạn ngoại trừ bạn. Thầy cô giỏi đến đâu cũng có thể giúp bạn nắm được các chiến thuật trong các kì thi. Còn lại thì phải do tập luyện.


Theo tôi, những điều sau đây các bạn nên chú ý để có thể nâng cao kĩ năng nghe :


1. Kĩ năng đọc hiểu. Nghe có vẻ lạ nhỉ. Nhưng điều này rất hữu ích đấy. Ví dụ cụ thể nhé. Bạn đang nghe 1 người thuyết trình về vấn đề nào đó, tưởng tượng bài thuyết trình đó được in ra giấy để trước mặtt mọi người và chỉ việc cầm lên đọc. Đến đọc mà còn không hiểu (Câu chữ hiện rõ, đầy đủ) thì khi nghe chữ được chữ mất, nghe chữ sau quên chữ trước....thì làm sao hiểu. Vì vậy phải thường xuyên đọc hiểu để hình thành kĩ năng kết nối ý tưởng, đọc đến đâu hiểu đến đó, hiểu rõ cách sử dụng cùng 1 từ trong những ngữ cảnh khác nhau..... thì phần nghe mọi người sẽ có cơ may hiểu.


2. Vốn từ vựng. Đố các bạn nghe hiểu được nếu các bạn không biết từ vựng trong đoạn đối thoại chẳng hạn. Học ngôn ngữ thì một phần quan trọng là từ vựng. Trong tiếng Anh, 1 từ lại có thể có nhiều từ loại (vừa là danh từ vừa là động từ...) hoặc 1 từ có nhiều nghĩa mà trong mỗi ngữ cảnh sẽ sử dụng khác nhau. Nếu như cách học từ vựng chỉ là nhớ nghĩa trên mặt chữ như mọi người hay học thì sẽ khó khăn khi người ta sử dụng với 1 dụng ý khác với cách mình đã học. Ngoài ra các từ trong tiếng Anh thường đi theo cụm để diễn đạt 1 nghĩa nào đó, nếu không biết thì cũng sẽ rất khó hiểu người ta muốn nói gì. Thường xuyên đọc các bài báo nước ngoài và học từ vựng, các cụm từ, cách sử dụng từ ngữ trong các ngữ cảnh khác nhau.... sẽ hữu ích cho việc nghe hiểu.


3. Cách phát âm. Hầu hết mọi người có vấn đề ở phát âm. Bạn phát âm sai thì sẽ nghe không được. Trong đầu bạn cứ mong là sẽ nghe giống như mình phát âm, nhưng người ta đọc hay nói (phát âm) đúng từ đó thì bạn không biết từ đó là gì. (Nếu viết ra bạn sẽ ồ lên, từ này tôi biết). Ngoài ra, tiếng Anh khi đọc, nói quan trọng là ending, nó có chức năng giống như dấu trong tiếng Việt vậy. Không có ending, sẽ làm cho đối phương bối rối. Ví dụ : great, race, rate, grade . Cả 4 từ này đọc gần như là giống nhau, nếu như không có ending thì khó có thể phân biệt.


4.Tập luyện hằng ngày để quen với giọng điệu, ngữ điệu, tăng sự nhạy cảm với ngôn ngữ. Điều này mọi người ít ai làm được. Ai cũng chỉ nghĩ là lên lớp học như vậy là xong. Ít người tạo thói quen nghe hằng ngày.


Trên chỉ là một số điều rút ra từ bản thân tôi. Tất nhiên mỗi người có 1 cách học, 1 cách tiếp cận khác nhau. Hi vọng sẽ giúp được cho những ai chưa định hình được nên bắt đầu như thế nào, cách học ra sao.....


Chúc mọi người sẽ tiến bộ.


Để có thể nghe thường xuyên và nhiều chủ đề khác nhau, mọi người có thể vào :


1. VOA rất quen thuộc, có file nghe và text để check lại.


2.www.odeo.com trang này rất hay. Có nhiều chuyên mục khác nhau để lựa chọn, ví dụ kinh tế, bạn có thể theo dõi bản tin của Wall street Journal hằng ngày...Tuy nhiên nó không có file text kèm theo. Nên chỉ dành cho những người có trình độ tương đối.


Cám ơn đã đọc bài viết!