Trả lời phỏng vấn mới đây, để chứng minh “chân lý”: “Không có người thứ hai như tôi”, Siu nói: “Có ba cái không thể bắt chước tôi được là không thể bắt chước được cái dáng, không bắt chước được giọng và không bắt chước được phong cách biểu diễn”. Siu nói đúng, nhưng... chưa đủ!
Cơn bão thổi vào showbiz Việt
Siu Black bắt đầu nổi tiếng vào những năm cuối thập niên 90, khi mà thị trường âm nhạc đang vào thời kỳ đầu “đỉnh cao”. Hồi ấy, những Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Phương Thanh, Lam Trường, Quang Linh... đang chiếm lĩnh mọi sân khấu ca nhạc. Tuy nhiên, sự xuất hiện của Siu Black như một ngọn gió, đúng hơn là một cơn bão thổi vào showbiz.
Cơn bão mang tên Siu Black có thể thổi bay tất cả những ưu phiền, những sự tĩnh lặng, những không khí trầm lắng để khiến tất cả khán giả có mặt phải “sung”, phải tưng bừng cùng chị
Mỗi lần Siu xuất hiện, là ở đó như có bão. Cơn bão mang tên Siu Black có thể thổi bay tất cả những ưu phiền, những sự tĩnh lặng, những không khí trầm lắng để khiến tất cả khán giả có mặt phải “sung”, phải tưng bừng cùng chị. “Ly cà phê Ban Mê”, “Em muốn sống bên anh trọn đời”, “Ngọn lửa cao nguyên”, “Đôi mắt Pleiku”, “Và ta đã thấy mặt trời”... là những ca khúc gắn với tên tuổi chị, thậm chí như chỉ viết riêng cho chị và không ai có thể vượt qua.
Sở hữu một giọng hát khỏe và phong cách thân thiện, gần gũi, đầy tự tin, Siu Black khiến cho khán giả luôn cảm thấy chị đẹp trên sân khấu, cho dù hình thức của chị có vẻ bất lợi cho những người làm nghệ thuật.
Sau Y Moan, Siu Black như một “tượng đài” của khu vực âm nhạc Tây Nguyên, thứ âm nhạc mà nếu không phải sinh ra ở vùng đại ngàn nắng gió ấy thì khó có thể chinh phục nổi. Siu cuồn cuộn, hừng hực như ngọn núi lửa, sẵn sàng thiêu đốt, tuôn chảy bất tận mà không một chút đắn đo, không một thoáng mỏi mệt.
Con đường Siu đi cứ ào ào như gió, sự nổi tiếng cũng đến với chị nhanh chóng và tương đối dễ dàng. Chị là một trong số ít những ca sỹ nổi danh bằng tài năng thực sự, cộng với sự may mắn khi mà gặp cả “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”.
Sau Y Moan với độ phủ sóng khiêm tốn, Siu Black mới thực sự làm nên một “dòng” âm nhạc Tây Nguyên và phổ biến nó tới mọi ngõ ngách, ăn sâu vào lòng công chúng. Và sau chị, chưa có một ca sỹ Tây Nguyên nào làm được, dù cũng xuất hiện vài gương mặt trẻ như anh em nhà Y Von, Y Garia...
Phải nói sau Thanh Lam, Siu là ca sỹ có nội lực sung mãn nhất. Hầu như chưa bao giờ người ta thấy chị đuối sức, hụt hơi trong một chương trình, dù chỉ hát một bài hay chơi liền cả 20 ca khúc. Lúc nào giọng Siu cũng thế, mạnh mẽ, cuồn cuộn, vang, rền và đầy lửa.
Không những thể, chị còn truyền lửa cho những người hát chung với chị, để đốt cháy sân khấu cùng khán giả. Chính những điều này, đôi khi cũng gây bất lợi cho Siu. Đó là khi chị “cháy” quá mức, bùng bùng ra bên ngoài mà thiếu đi sự tiết chế để tạo chiều sâu và độ lắng cần thiết.
Rất hiếm khi thấy Siu hát “phô, chênh” hoặc trượt nhịp. Siu nổi bật ở phần tiết tấu, hiếm có ca sỹ nào chắc nhịp được như chị, cho dù chị hát slow hay những bản rock sôi động. Ban nhạc cho dù tập kỹ hay chỉ lướt qua thì khi phối hợp với Siu, tất cả mọi thứ cũng đều trôi chảy.
Bởi ở Siu, tiết tấu âm nhạc dường như nằm trong máu, và nó hiển nhiên như chính hơi thở chị. Vì thế, chị hát ở chương trình nào, dù ban nhạc nào chơi, thì họ cũng rất khoái và hoàn toàn yên tâm về chị. Nhưng, chính điều này dường như cũng lại ít nhiều hạn chế sự sáng tạo trong việc phối khí của các ban nhạc, bởi họ luôn chờ mong vào sự “cháy hết mình” của Siu.
Thừa lửa, thiếu nước?
Thời đỉnh cao của Siu cũng chính là thời đỉnh cao của showbiz Việt tính từ thời kinh tế thị trường mở cửa. Siu đã phát hành 4 album, nếu tính vị trí của một ngôi sao có hơn chục năm tỏa sáng thì con số ấy thật sự ít ỏi và có vẻ hơi khác thường.
Trong khi rất nhiều ca sỹ trẻ, thậm chí những người “không ai biết là ai” ra album như gà đẻ trứng thì Siu Black dường như lại dè dặt, hay nói đúng hơn, chị “lười” ra album theo cách nói của những người làm nghề. Nguyên nhân theo Siu nói là vì bức xúc, bất mãn trước một thị trường âm nhạc mà trong đó: “Tất cả các nghệ sĩ đều phải ngậm đắng nuốt cay chịu lỗ, đổ bạc triệu làm album nhưng không ai thu về đủ vốn”.
Tuy nhiên, theo nhiều người thì vẫn còn một nguyên nhân nữa: Siu Black ít ra đĩa là do chị thiếu bài, rất ít bài hát mới phù hợp với giọng hát của chị. Bởi thực sự, chị bị “đóng đinh” vào dòng “rock Tây Nguyên” và cách hát mạnh mẽ, phóng khoáng đã ăn sâu vào máu. Vì thế, khi hát những thể loại khác, chị dường như không mấy thành công.
Bản thân tôi cũng đồng thuận với ý kiến này. Rõ ràng, dòng nhạc mang âm hưởng Tây Nguyên và cách hát rực lửa đã làm nên tên tuổi chị. Và có thể chính điểm mạnh hơn người ấy đã có lúc quay ra làm khó chị, khi chị muốn chinh phục những đỉnh cao khác.
Dòng nham thạch trào ra từ “miệng núi lửa” Siu Black, nếu như luôn đủ sức đốt nóng sân khấu, truyền lửa sang khán giả và đồng nghiệp thì đồng thời, cũng có thể thiêu trụi đi của chị những mạch ngầm tinh tế, lắng đọng khác.
Đúng là ở Siu có thừa cảm xúc, không thiếu trải nghiệm của một người phụ nữ đã nếm đủ dư vị ngọt ngào và cay đắng, nhưng tôi vẫn mong chờ chị đem những điều ấy vào âm nhạc một cách nhẹ nhàng, sâu lắng và tinh tế hơn – như là một thứ nước mát, để đối trọng với những gì là “lửa”, là nham thạch đầy dữ dội trong giọng hát bẩm sinh của chị.
Khổ nỗi, chính Siu cũng đã từng thử sức ở thể loại pop ballad mà điển hình là “Bức thư tình đầu tiên” của Đỗ Bảo. Khi nghe bản thu âm, tôi hơi thất vọng, dù không ngạc nhiên, vì thật khó đòi hỏi trong lửa có nước. Nhưng khi chị hát trực tiếp trên sân khấu, khán giả lại rất thích, bởi cách chị hát không màu mè mà rất gần gũi, tình cảm.
Và đó cũng là lợi thế của Siu: Chị hợp hát live khi biểu diễn hơn là phòng thu. Điều này nếu để ý trong các album của chị sẽ dễ dàng nhận thấy. Khi nghe đĩa, những bản ballad hoặc những bài pop có tiết tấu chậm thì Siu không làm “đã tai” người nghe bằng những ca khúc bốc lửa, và càng khác xa lúc chị hát rock trên sân khấu. Có lẽ đây cũng là một trong những lý do mà chị ít làm đĩa chăng (?!)
Hơn mười năm thành danh, nổi tiếng, Siu đã đóng nhiều vai trò trong showbiz, nhưng chị vẫn thiếu một điều gì đó cho riêng mình. Khán giả giờ đây thấy Siu xuất hiện ở nhiều nơi.
Từ vai trò giám khảo cuộc thi Vietnam Idol đến việc “đổi vai” làm thí sinh “Bước nhảy hoàn vũ”, rồi lại thấy chị ngồi nhận xét, chấm điểm thí sinh “Song ca cùng thần tượng”, chưa kể Siu còn ngồi bình luận... những câu chuyện tình yêu trên “Hành trình kết nối trái tim” của chương trình “Love bus” và đóng phim.
Chị “tung hoành ngang dọc” trong showbiz và vì thế, hình ảnh cũng như cái tên Siu Black chưa bao giờ hết “nóng”. Thế nhưng, những người yêu giọng hát của Siu thì tất nhiên, họ chờ đợi những dự án âm nhạc chuyên tâm hơn của chị, chờ đợi sự xuất hiện của chị với tư cách là một ca sỹ chứ không phải là một ai khác trên sân khấu.
Một ca lạ của showbiz Việt: thuộc dạng “lười” ra album, “lười” làm show nhất Việt Nam, để lại dấu ấn mạnh nhất trong rock nhưng cũng không chuyên trị hẳn một loại nhạc nào để được coi là lựa chọn số 1; có ngoại hình không mấy thuận lợi để đứng trên sân khấu, nhưng lại luôn luôn giữ được độ “hot” của mình trong bằng ấy năm trời; luôn tỏ ra rất năng động, đa năng và không bao giờ “thiếu việc để làm” với đủ mọi “vai diễn”.
Không chỉ là một ca sĩ, Siu còn là một... “hoạt náo viên” của làng nhạc, ở đâu có chị ở đó có tiếng cười. Và cả khi chuyện đời tư của chị lồ lộ trên báo như ai, ở vào thời điểm Siu hình như “đang chẳng làm gì”, người ta cũng không hề nghĩ đấy là một chiêu đánh bóng, hâm nóng tên tuổi như thói thường.
Vẻ như chính ngoại hình, cộng với phong cách vô tư, hồn nhiên ở Siu đã luôn thuyết phục được cả công chúng lẫn giới làm nghề dành cho chị sự thiện cảm và lòng tin gần như tuyệt đối, mà không hề vướng một chút đố kị nào.
Nhờ đó, mà Siu may mắn nằm trong số hiếm những người nổi tiếng đỡ bị vướng vào “miệng lưỡi thế gian” nhất khi phải làm “nạn nhân của sự đố kị”, ngay cả trong những câu chuyện có thể đàm tiếu như hôn nhân đổ vỡ, người mẹ phải sống xa con...
Bằng phong cách hát lẫn phong cách sống tự nhiên, tự tin và tự chủ, Siu nắm giữ trong mình “chân lý kẻ mạnh” mà không hề gây ra một sự khó chịu nào, như ở một số ngôi sao “nổi tiếng lâu đến... sốt ruột” khác...
“Điểm mạnh của Siu cũng chính là điểm yếu”
Những nhà sản xuất sẽ nói gì về Siu Black – người dễ chừng luôn khiến họ… “thất nghiệp”, vì bệnh “lười” ra đĩa ở chị? Chưa từng có một sản phẩm hợp tác nào với giọng rock rừng, nhà sản xuất, nhạc sĩ Võ Thiện Thanh cho biết anh sẽ rất sẵn lòng cộng tác nếu như được đề nghị, vì anh “có thiện cảm gần như tuyệt đối về Siu Black”.
Nhạc sĩ Võ Thiện Thanh
“Thiện cảm gần như tuyệt đối” – điều đó được bắt đầu từ đâu vậy, thưa nhạc sĩ?
Có thể nói Siu là một ca hiếm có, độc đáo, duy nhất và không thể bắt chước trong showbiz Việt, tính đến thời điểm hiện nay. Sở hữu một chất giọng mạnh mẽ, tràn đầy năng lượng, tưởng như chỉ cần sử dụng một phần năng lượng ấy thôi cũng đã đủ làm bùng nổ khán giả cùng một phong cách tự nhiên, phóng khoáng, không hề lên gân, màu mè - như chính hơi thở của núi rừng, Siu Black quả xứng đáng là nữ ca sĩ đặc biệt nhất Việt Nam.
Đặc biệt, tính riêng ở Việt Nam hay còn có thể trong một phạm vi rộng hơn, theo anh?
Ngay cả trên thế giới cũng vậy, những cá nhân đặc biệt như Siu không nhiều đâu, giỏi lắm chỉ đếm được vài người. Vừa rồi bạn có theo dõi Susan Boyle không? Susan Boyle trở thành hiện tượng cũng vì đó cũng là một cas rất đặc biệt...
Toàn những từ nặng ký! Anh không sợ mình quá lời ư?
Hoàn toàn không. Siu Black xứng đáng với những lời khen ngợi như vậy. Bằng chứng là hơn 15 năm kể từ khi Siu Black được nhạc sĩ Nguyễn Cường phát hiện và bén duyên với thị trường âm nhạc Việt Nam, chị ấy vẫn giữ được chỗ đứng của riêng mình và ngày càng “phát triển thương hiệu”.
Anh không thấy là thời gian gần đây, Siu Black mặc dù vẫn giữ nguyên độ “hot” nhưng lại đâu hẳn vì giọng hát và trong tư cách một ca sĩ?
Đúng là như vậy! Tôi cho rằng đây là một khoảng dừng của Siu với ca nhạc nhưng chị vẫn giữ được sức nóng của mình với công chúng bằng những cách thức hiện diện khác. Nhưng chắc bạn cũng đồng ý với tôi rằng dù là bằng cách nào đi nữa thì việc duy trì độ nóng tên tuổi của Siu vẫn đang rất tốt và một ca sĩ ngừng hát không có nghĩa là cô ta mất giọng. Một giọng ca đỉnh cao luôn có vị thế của họ và tôi tin rằng khi Siu Black tiếp tục hát và hát thường xuyên thì chị ấy sẽ vẫn là chị ấy.
Dù là một nhà sản xuất có thừa kinh nghiệm “đo đếm hiệu ứng của sự nổi tiếng”, nhưng thực tình, đã bao giờ anh lấy làm lạ về trường hợp của Siu không: một ngoại hình bất lợi, lại đã ở vào độ tuổi “về chiều”, nhưng vẫn luôn đủ sức thu hút về mình những ánh nhìn, giữa một showbiz Việt đang ngày càng thiên về “yếu tố nhìn” hơn là “yếu tố nghe”?
Như đã nói, Siu thành công vì chị ấy là đặc biệt, là duy nhất, là không thể bắt chước. Dĩ nhiên, hiện tại đúng là đang có một trào lưu, một bộ phận khán giả thích nhìn hơn nghe, nhưng trong phần nhìn, không phải lúc nào người đẹp cũng được nhìn nhiều hơn người không đẹp.
Siu tuy không có thân hình mảnh mai của siêu mẫu nhưng bù lại chị ấy có duyên, có sức hút của một giọng hát hay, có sự hài hước yêu đời và làm cho người ta cảm thấy dễ chịu khi tiếp xúc. Đó là cái “đẹp” không phải nhiều người có được và cái đẹp đó không thể bắt chước...
Tuy nhiên, anh có tiếc cho Siu là chị ấy dường như khá đơn độc trong quá trình tạo dựng sự nghiệp để có thể tiến xa hơn nữa? Theo anh, điều đó là vì chị ấy thừa bản lĩnh để đứng một mình, bất chấp công nghệ lăng - xê và sự hỗ trợ của ê-kip, hay là vì tài năng của các nhà sản xuất Việt Nam chưa đủ để thuyết phục được chị ấy?
Mỗi ca sĩ có sự lựa chọn riêng để phát triển sự nghiệp ca hát và thương hiệu cá nhân của họ. Tôi nghĩ rằng Siu có sự lựa chọn của chị ấy. Nhưng tôi không đồng ý với bạn về ý kiến cho rằng Siu đơn độc.
Nếu tôi nhớ không lầm thì ca sĩ – giảng viên thanh nhạc Linh Nga Niêkdam là người đầu tiên phát hiện ra Siu khi chị ấy mới chỉ là một học sinh và sau đó là nhạc sĩ Nguyễn Cường đã hết lòng dìu dắt Siu những chặng đầu để Siu dần hoàn thiện mình và tỏa sáng như hiện tại.
Ngoài Nguyễn Cường ra, tôi nghĩ rằng còn không ít người bên cạnh Siu nhưng sự ủng hộ có lẽ là thầm lặng. Tuy nhiên, nhìn bề ngoài, có vẻ như Siu khá đơn độc vì chị ấy không có êkip rình rang và đội ngũ fan ầm ĩ. Tôi nghĩ rằng nếu có được nhà sản xuất tốt và đầu tư tốt thì tầm của Siu Black sẽ lớn hơn.
Là một nhà sản xuất nổi tiếng “mát tay”, anh nghĩ cách nào có thể giúp nâng tầm hơn nữa giọng hát “của hiếm” này?
Sự xác định tầm vóc của một ca sĩ phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Việc một nhà sản xuất có thể phát triển tốt tên tuổi của ca sĩ về mặt chuyên môn nằm ở việc nhà sản xuất đó thực sự “đọc” được tài năng đích thực của ca sĩ nằm ở đâu và giúp tài năng đó tỏa sáng.
Sự lựa chọn dòng nhạc, phát triển theo dòng nhạc đó và tạo ấn tượng rằng ca sĩ đó chính là lựa chọn số một cho dòng nhạc đó - là cách mà nhiều nhà sản xuất trên thế giới và Việt Nam thực hiện. Ưu điểm lớn nhất ở Siu là chị có thể hát tốt nhiều thể loại nhạc chứ không riêng gì rock.
Nhưng ưu điểm đó có thể cũng đồng thời là nhược điểm của chị ấy vì phần nào cũng vì vậy mà thương hiệu Siu Black không gắn bó cụ thể với một dòng nhạc nào cụ thể và đặc biệt, trong khi chính bản thân chị ấy đã rất đặc biệt.