(Phunutoday)- Có một nghịch lý hiện nay là các em HS vừa thích vừa không thích học môn Lịch sử. Nhiều em ở độ tuổi rất nhỏ đã đọc Đại Việt Sử ký toàn thư hay tìm hiểu sâu về các triều đại Lý, Trần. Đừng kết tội các em không yêu các môn xã hội nhân văn, trong đó có môn Sử, mà trước hết hãy xem lại cách dạy ở trường.



Bìa sách Lịch sử


Mụ mị về ngày tháng, quên mất tinh thần của Sử


Thu Thảo, một sinh viên năm thứ ba ngành Ngôn ngữ rùng mình nhớ lại cảnh ôn thi đại học 3 năm trước, khi hàng ngày phải lầm rầm đọc các sự kiện, nhớ ngày tháng năm các chiến dịch. Thảo cho biết, lẽ ra em rất thích môn học này, vì mối quan tâm của em là các vấn đề lịch sử trải dài suốt 4000 năm chứ không phải chỉ tập trung một giai đoạn nhỏ. Thế nhưng, việc học thi là một cái gì đó rất chán vì không hấp dẫn!


Nhà văn Nguyên Ngọc gần đây cũng đã nói hộ nỗi lòng của các em HS khi ông phát biểu: "Học lịch sử tuyệt nhiên cũng không cần nhớ thuộc lòng đến mụ mị bất cứ ngày tháng phiền phức và vô ích nào, khi như lời ông bộ trưởng, chúng ta đang sống trong "thời đại" này, cái thời đại chỉ cần nhẹ tay nhấp chuột là ra tất cả."


Ngay như GS Đinh Xuân Lâm, người trong cuộc biên soạn SGK Lịch sử cũng thừa nhận: Tôi dạy Sử hơn nửa thế kỷ, tôi biết trẻ em đứa nào cũng yêu thích môn Lịch sử. Chính người lớn làm cho chúng hết yêu.


Là người từng học tập dưới thời Pháp thuộc, ông cho biết SGK thời đó rất phong phú và thầy giáo có quyền chọn một trong nhiều bộ SGK (cùng được Bộ GD-ĐT thẩm định) để làm giáo trình dạy. Vì thế, các tác giả bắt buộc phải viết sao cho hấp dẫn để được nhiều thầy giáo lựa chọn. Thầy nào cũng muốn có nhiều HS theo học nên cũng cố chọn bộ sách hay nhất, hấp dẫn HS nhất. Giờ học Sử của chúng tôi hồi đó vì thế rất thú vị. Nhiều quốc gia khác mà tôi biết, điển hình như nước Pháp, cũng vẫn chọn phương pháp này.


Nước Mỹ dạy Sử ra sao?


Ông Võ Văn Sen, Hiệu trưởng Trường ĐHKHXH&NV TP.HCM cho biết, Việt Nam muốn làm cho môn Sử hấp dẫn thì hãy học tập nước Mỹ. Sách giáo khoa của Mỹ được in ấn rất đẹp, nhiều hình màu, bản đồ lịch sử, phụ lục, bìa cứng. Trong khi đó SGK của ta hoàn toàn ngược lại, rất xấu, giấy vàng, thiếu hình ảnh và màu sắc. SGK của Mỹ có độ dày 1679 trang, còn của ta chỉ có 128 trang.


Trong từng bài học, bên cạnh những đoạn văn trình bày nội dung thường có hình ảnh, biểu đồ minh họa ấn tượng, cuối bài có phần tóm tắt các sự kiện chính và minh họa một quan điểm khác với quan điểm đã trình bày trong bài học.


Ông Sen nhận xét: "Nội dung từng trang SGK Lịch sử của Mỹ được viết hết sức cẩn thận, công phu, nghiêm túc và nhiều thông tin hơn sách của ta rất nhiều. Chắc chắn những tác giả của những trang viết này phải đầu tư rất nhiều thời gian để viết".


Một HS đã từng học lớp 11 ở VN rồi sau đó chuyển sang học lớp 11 ở Mỹ nhận xét: văn phong sách của ta rất khô khan, thiếu hình ảnh, đọc dễ buồn ngủ, trong khi đó SGK của Mỹ rất hấp dẫn, nhiều hình ảnh, thậm chí có cả những bài thơ lịch sử có liên quan đến bài học.


Trên trang web của Hội sử gia Mỹ có một bài viết về việc tại sao phải học Lịch sử của tác giả Peter N. Stearns, trong đó có đoạn: "Lịch sử cần phải học vì nó rất quan trọng đối với từng cá nhân và xã hội, và cùng vì nó chứa đựng vẻ đẹp nữa".


Vì rất nhiều lý do, chúng ta đã đánh mất đi vẻ đẹp của Sử, cho nên, kết quả dạy Sử bằng 0 là điều hoàn toàn dễ hiểu. Có ý kiến cho rằng, nếu trả mức lương 3000 đô la, các em HS sẽ thích học Sử. Một HS cho biết: Đừng tầm thường hóa các em như vậy, vì nếu làm cho các em yêu thích thì có phải mất thêm tiền các em cũng học!


Việc làm cho người học Sử ở Bỉ như thế nào?


Một năm sau khi ra trường, theo Hội những cựu sinh viên Sử của Đại học Liège, không một sử gia nào thất nghiệp mặc dù từ nhiều năm nay, tỉ lệ thất nghiệp tại Bỉ khá cao (10-15% dân trong tuổi đi làm).


Chính vì thế mà cơ quan hướng dẫn ngành học vẫn trấn an các sinh viên tương lai, khuyên các em cứ ghi danh học sử nếu các em thích, nếu các em thuộc dạng tò mò, thường đi thư viện, viện bảo tàng tìm tòi tài liệu, thích đọc sách, thận trọng phán xét, biết suy luận và so sánh ...


Phải nói thêm là đại đa số sinh viên học cao đẳng và đại học ở Bỉ không lấy mục đích kiếm sống (mục đích thực tiễn) như lý do chính hay lý do đầu tiên để chọn ngành học.


(Nguyễn Huỳnh Mai, ĐH Liège, viết trên Dân trí)


Nguyễn Vũ


Nguồn: http://phunutoday.vn/xinhan/201108/day-Su-nhu-hien-nay-la-giet-chet-mon-Su-2088061/