Kinh tế phát triển quá nhanh so với tốc độ phát triển của y tế và dân trí là một trong những nguyên nhân khiến chúng ta đang phải đối mặt với nhiều căn bệnh mang tính “xã hội ”.
Một trong số đó chính là tình trạng béo phì. Được xem là “căn bệnh của người nghèo ở các nước phát triển và người giàu ở các nước đang phát triển”, “thừa cân” trở thành vấn nạn đáng lo ngại của nhiều nước, trong đó có Việt Nam.
Sống “thu mình” vì… béo
Ngày nay, cuộc sống phát triển, nhu cầu làm đẹp và thể hiện bản thân trở thành nhu cầu chính đáng và ngày càng tăng cao trong tâm lý chung của xã hội. Chính vì thế, tình trạng béo phì gây nên áp lực tâm lý không hề nhỏ đối với một bộ phận những người trẻ khi thường xuyên phải nhận những cái nhìn mang tính châm chọc, thậm chí là xem thường, kì thị của một bộ phận xã hội về ngoại hình “quá khổ”.
Nguyễn Việt Quang,15 tuổi (ở quận Hoàng Mai, Hà Nội) đang mắc chứng bệnh béo phì, cậu vô cùng khổ sở với ngoại hình của mình. Hàng ngày, Quang đến trường bằng phương tiện là xe buýt, khi bước lên xe, mình thường ngồi lặng lẽ một góc. Ở trường học, Quang chỉ thoải mái khi ngồi lỳ trong lớp, nói chuyện với những bạn bè đã thân quen từ lâu. Cậu rất ít khi ra khỏi phòng học để tham gia các hoạt động vui chơi thể chất, đồng thời làm quen kết bạn với những người xung quanh. Đến khi về nhà, Quang cũng chỉ ở lỳ trong phòng, làm bạn với chiếc máy tính và thế giới ảo – nơi cậu có thể thoải mái giao tiếp với tất cả mọi người mà không phải bận tâm về ngoại hình của mình. Không chỉ có thế, cậu còn phải đối mặt với hàng loạt triệu chứng bệnh lý kèm theo như cận thị, mất tập trung ... cùng những nguy cơ về sức khỏe khác.
Đồng cảnh ngộ với Quang là Trần Ngọc Kiên (22 tuổi) đang là sinh viên, một trường ĐH thuộc khối khoa học xã hội trên địa bàn Hà Nội. Kiên cho biết, đã mắc phải tình trạng thừa cân, béo phì từ khi còn là học sinh, cho đến nay, cơ thể của cậu vẫn chưa có nhiều biến đổi. Do thường xuyên phải chịu sự châm chọc, trêu đùa của những người xung quanh, Kiên trở nên nhút nhát, rụt rè, rất kém trong giao tiếp, ứng xử. Đã nhiều lần, Kiên có ý định giảm cân, song vì thiếu quyết tâm và thiếu một phương pháp đúng đắn, tình trạng sức khỏe của cậu chậm được cải thiện.
“Căn bệnh trầm kha” do thói quen ăn uống?
Theo chuyên gia tư vấn tâm lý Lê Khanh, GĐ Trung tâm tư vấn tâm lý – đào tạo kĩ năng Rồng Việt Vũng Tàu, thực trạng béo phì ở các nước phương Tây đã trở thành nỗi ám ảnh; còn ở Việt Nam, tuy chưa đến mức báo động, song đối với lớp trẻ, béo phì cũng trở thành một “căn bệnh trầm kha” cho nhiều lĩnh vực như y tế, giáo dục và gia đình. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng béo phì, song nổi bật hơn cả là hai nguyên nhân: tính cách và yếu tố dinh dưỡng.
Về tính cách: một số bạn có tính cách hướng nội, ít giao tiếp, gặp khó khăn trong việc ứng xử (nói năng kém lưu loát)... thường lấy việc ăn uống để bù đắp vào các nhu cầu tâm lý của mình. Một số khác có tính cách vô tư, khi còn nhỏ ít để ý đến vẻ bề ngoài, cơ thể lại dễ thích nghi với nhiều loại thực phẩm, dẫn đến tình trạng thừa cân.
Về yếu tố dinh dưỡng: ngay từ khi còn nhỏ, nhiều bà mẹ Việt Nam với quan niệm sai lầm về dinh dưỡng, đã “nhồi” cho con ăn thật nhiều, từ đó các bé khi lớn lên cũng sẽ vẫn giữ thói quán ăn uống không điều độ, chế độ sinh hoạt thụ động, chỉ thích xem TV, không thích chơi thể thao, lười làm việc nhà, từ đó dễ mắc phải tình trạng béo phì.
Nhìn nhận thực tế này, ông Lê Khanh bày tỏ quan điểm: “Về góc độ tâm lý thì béo phì cũng như gầy còm, đều là một tình trạng của cơ thể; nên các bạn trẻ dư cân cũng không nên quá mặc cảm hay lo lắng về tình trạng của mình, chỉ cần tập trung vào việc học tập, phát huy thêm các khả năng về giao tiếp và cố gắng có một chế độ ăn uống, nghỉ ngơi và vận động hợp lý là dần dần sẽ có được một thể trạng ổn định”.