Lá cẩm là một trong những loại lá mọc phổ biến ở vùng núi phía Bắc. Người dân tộc ở các tỉnh này dùng các loại lá để tạo màu khác nhau cho món xôi ngũ sắc. Có loại lá cho màu đỏ, màu vàng, màu tím, màu đen. Thêm xôi trắng không nhuộm là đủ 5 màu.
Ở miền xuôi, các loại lá này không phổ biến, hơn nữa, người Kinh thường nấu xôi vàng bằng cách trộn bột nghệ vào gạo, xôi đỏ bằng cách trộn gấc.
Trong 5 màu của xôi ngũ sắc, thì mình bị màu tím mê hoặc, nên mình đã tìm mua lá cẩm, và trồng được 1 khóm để dùng cho nhu cầu gia đình. Xôi lá cẩm vừa đẹp mắt, vừa ngon miệng, nên mình hay nấu
1. Đầu tiên, cho lá cẩm vào nước có pha chút muối luộc kĩ, rồi gạn lấy nước màu tím để ngâm gạo.
2. Gạo nếp vo sạch, cho vào nước lá cẩm, ngâm qua một đêm rồi vớt ra cho vào đồ. Chú ý là gạo nếp phải vo sạch trước khi ngâm, và khi ngâm xong thì không xả lại nước nữa:
3. Cho gạo vào chõ/xửng đồ chín
4. Trình bày: khi xôi chín, có thể đơm vào đĩa nếu bày cỗ, hay thắp hương. Còn nếu chỉ để ăn không, thì mình hay lèn xôi vào những chiếc khuôn ép trứng để tạo hình cho những nắm xôi xinh xinh. Con gái mình rất thích những nắm xôi như này:
5. Cũng có thể kết hợp xôi lá cẩm với ngô nếp để cho ra món xôi ngô đẹp mắt này:
