Hệ thống khí nén là “huyết mạch” trong hoạt động sản xuất, công nghiệp và y tế hiện đại. Tuy nhiên, không nhiều người nhận thức đầy đủ rằng hệ thống đường ống khí nén – phần dẫn truyền môi chất có áp suất cao lại ẩn chứa những nguy cơ tiềm ẩn về an toàn nếu không được kiểm soát chặt chẽ. Tại Việt Nam, đây là thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động và bắt buộc phải được kiểm định theo quy định của pháp luật. Vậy lý do phải kiểm định hệ thống đường ống khí nén, quy trình và thời hạn kiểm định ra sao? Hãy cùng HTB LASAFCO tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây!
Lý do phải kiểm định hệ thống đường ống khí nén
Khí nén thường được vận chuyển trong các đường ống kim loại với áp suất làm việc lớn hơn 0,7 Bar (tức là khoảng 7m nước). Mức áp suất này đủ để gây ra hậu quả nghiêm trọng nếu xảy ra sự cố.
Yếu tố pháp lý và an toàn lao động
Theo quy định hiện hành của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội (cụ thể là Thông tư 08/2021/TT-BLĐTBXH ban hành Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn hệ thống đường ống bằng kim loại dẫn khí nén, khí hóa lỏng, khí hòa tan), hệ thống đường ống khí nén nằm trong danh mục các loại máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động và phải được kiểm định kỹ thuật an toàn.
Việc kiểm định không chỉ là tuân thủ mà còn là trách nhiệm pháp lý của chủ doanh nghiệp. Nó còn nhằm đảm bảo môi trường làm việc an toàn, tránh bị xử phạt hành chính và quan trọng nhất là bảo vệ tính mạng, sức khỏe của người lao động.
Nguy cơ tiềm ẩn không thể chủ quan
Sự cố đường ống khí nén thường bắt nguồn từ:
Ăn mòn bên trong do hơi nước, dầu hoặc tạp chất.
Nứt, rạn mối hàn hoặc thân ống do vật liệu lão hóa, rung động hoặc lắp đặt sai kỹ thuật.
Rò rỉ tại các khớp nối, van, mặt bích gây thất thoát năng lượng lớn. Đặc biệt là nguy cơ cháy nổ (nếu môi chất là khí dễ cháy).
Quá áp hoặc hỏng hóc các thiết bị an toàn kèm theo. Ví dụ như van an toàn, đồng hồ áp suất.
Khi đường ống chịu áp lực cao bị vỡ hoặc nổ, nó không khác gì một quả bom. Hậu quả có thể gây ra sóng xung kích phá hủy tài sản và thương vong nghiêm trọng cho người xung quanh. Kiểm định hệ thống đường ống khí nén định kỳ chính là “lưới an toàn” để phát hiện và ngăn chặn những rủi ro này.
>> Xem thêm: Kiểm Định Thiết Bị Nâng Hạ: Nền Tảng An Toàn Pháp Lý và Vận Hành Tối Ưu
Lợi ích kinh tế và vận hành từ việc kiểm định hệ thống đường ống khí nén
Ngoài việc đáp ứng yêu cầu an toàn, kiểm định định kỳ mang lại nhiều giá trị thiết thực về mặt kinh tế và vận hành:
Lợi ích kinh tế có thể kể đến như:
Giảm chi phí năng lượng: Phát hiện và khắc phục rò rỉ. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây thất thoát năng lượng, giúp máy nén khí không phải làm việc bù quá mức.
Tối ưu hiệu suất: Đảm bảo áp suất làm việc luôn chính xác, không bị tụt áp do tắc nghẽn hoặc rò rỉ, duy trì hoạt động sản xuất ổn định.
Hạn chế gián đoạn sản xuất: Giảm thiểu rủi ro hỏng hóc đột ngột phải dừng máy khẩn cấp, gây thiệt hại lớn về thời gian và chi phí.
Lợi ích vận hành và an toàn:
Tăng Độ Bền Thiết Bị: Đánh giá tình trạng ăn mòn, lão hóa vật liệu, giúp lên kế hoạch bảo trì, thay thế kịp thời, kéo dài tuổi thọ hệ thống.
Đảm bảo An toàn Tuyệt đối: Ngăn ngừa các sự cố nghiêm trọng như nổ, vỡ đường ống, bảo vệ tính mạng người lao động và tài sản.
Tuân Thủ Pháp Luật: Nhận được Giấy chứng nhận kiểm định hợp lệ, đảm bảo hồ sơ pháp lý và an toàn lao động.
Quy trình kiểm định hệ thống đường ống khí nén theo chuẩn QTKĐ: 31-2021/BLĐTBXH
HTB LASAFCO thực hiện kiểm định hệ thống đường ống khí nén theo đúng Quy trình kiểm định kỹ thuật an toàn quốc gia (QTKĐ: 31-2021/BLĐTBXH). Các bước được thực hiện chi tiết và khoa học, đảm bảo tính chính xác và khách quan:
Kiểm tra hồ sơ, tài liệu kỹ thuật
Kiểm định viên sẽ rà soát toàn bộ hồ sơ kỹ thuật của hệ thống, bao gồm:
Hồ sơ thiết kế, lắp đặt, chế tạo.
Lý lịch, nhật ký vận hành, bảo dưỡng, sửa chữa.
Biên bản kiểm định lần trước (nếu có).
Sơ đồ hệ thống đường ống và các phụ kiện.
Khám xét kỹ thuật bên ngoài và bên trong
Đây là bước kiểm tra trực quan và chi tiết:
Kiểm tra bên ngoài: Tình trạng lớp bảo ôn, lớp sơn, hệ thống giá đỡ, giá treo, dấu hiệu ăn mòn, biến dạng, nứt, rạn trên thân ống và các mối hàn.
Kiểm tra phụ kiện: Đánh giá tình trạng của van chặn, van an toàn, bộ phận bù giãn nở, khớp nối, mặt bích.
Kiểm tra bên trong (nếu cần): Đánh giá mức độ đóng cặn, ăn mòn thành kim loại, đặc biệt tại các khúc cong, chỗ nối.
Kiểm tra kỹ thuật thử nghiệm
Đây là bước quan trọng nhất để kiểm định viên sử dụng các phương pháp thử nghiệm chuyên biệt:
Thử bền (Thử áp lực thủy tĩnh hoặc khí nén): Hệ thống được cô lập và bơm áp suất lên mức quy định (1.25 lần áp suất làm việc tối đa – 1.25 * Plv max) để đánh giá khả năng chịu tải, độ bền vật liệu và mối hàn. Lưu ý đặc biệt: Nghiêm cấm gõ búa lên các bộ phận khi thử bằng áp lực khí.
Thử kín: Giữ áp suất ở mức áp suất làm việc tối đa (Plv max) trong thời gian quy định (tối thiểu 30 phút) để phát hiện rò rỉ tại các mối nối, van, mặt bích bằng máy dò khí chuyên dụng hoặc dung dịch tạo bọt.
Kiểm tra không phá hủy (NDT): Tùy theo yêu cầu, có thể áp dụng siêu âm mối hàn (Ultrasonic Testing). Hoặc có thể sử dụng các phương pháp khác để đánh giá chất lượng bên trong vật liệu và mối hàn.
Kiểm tra vận hành và thiết bị an toàn
Kiểm tra sự hoạt động của van an toàn và tiến hành hiệu chỉnh, niêm chì lại để đảm bảo van mở đúng áp suất cài đặt (không quá $1,1$ lần áp suất làm việc lớn nhất).
Kiểm tra độ chính xác của đồng hồ áp suất (áp kế).
Đánh giá sự làm việc tổng thể của hệ thống trong điều kiện vận hành thực tế.
Lập biên bản và cấp giấy chứng nhận
Nếu toàn bộ kết quả kiểm tra đạt yêu cầu, HTB LASAFCO sẽ tiến hành lập Biên bản kiểm định và cấp Giấy chứng nhận kiểm định kỹ thuật an toàn, là căn cứ pháp lý để doanh nghiệp tiếp tục vận hành hệ thống.
Thời hạn kiểm định hệ thống đường ống khí nén theo quy định
Để đảm bảo an toàn liên tục, doanh nghiệp cần lưu ý thời hạn kiểm định định kỳ:
Với tình trạng hệ thống đường ống thông thường. Môi chất không cháy nổ, độc hại, ăn mòn thì cần kiểm định định kỳ 3 năm/lần.
Sử dụng môi chất đặc biệt (cháy nổ, độc hại, ăn mòn). Hoặc hệ thống đã sử dụng trên 12 năm thì cần kiểm định 02 năm/lần.
Sử dụng môi chất đặc biệt đã sử dụng trên 12 năm. HOẶC hệ thống khác đã sử dụng trên 24 năm thì cần kiểm định 01 năm/lần.
Lưu ý: Ngoài ra, hệ thống đường ống còn phải được kiểm định lần đầu (trước khi đưa vào sử dụng) và kiểm định bất thường (sau khi sửa chữa lớn, thay đổi vị trí lắp đặt, hoặc ngưng sử dụng trên 12 tháng).
>> Xem thêm: Đào Tạo An Toàn Vệ Sinh Lao Động: Giải Pháp Toàn Diện Bảo Vệ Nguồn Lực Phát Triển Doanh Nghiệp
Vì sao nên chọn HTB LASAFCO làm đơn vị kiểm định hệ thống đường ống khí nén
Với kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực kiểm định và đào tạo an toàn lao động, HTB LASAFCO cam kết:
Chuyên môn cao: Đội ngũ Kiểm định viên được đào tạo chuyên sâu, có chứng chỉ hành nghề và giàu kinh nghiệm thực tế.
Thiết bị hiện đại: Sử dụng các thiết bị đo lường, thử nghiệm chuyên dụng, đạt chuẩn quốc gia, đảm bảo kết quả chính xác và khách quan.
Tuân thủ tuyệt đối: Thực hiện kiểm định theo đúng Quy trình, tiêu chuẩn của Bộ LĐTBXH. Nhờ đó giúp hồ sơ pháp lý của doanh nghiệp luôn hoàn chỉnh và hợp lệ.
Dịch vụ toàn diện: Ngoài kiểm định, HTB LASAFCO còn hỗ trợ tư vấn các giải pháp an toàn, bảo trì, và đào tạo vận hành an toàn cho người lao động.
Đừng để hệ thống khí nén của bạn trở thành mối đe dọa. Hãy chủ động kiểm định hệ thống đường ống khí nén ngay hôm nay để bảo vệ sản xuất, tài sản và con người!
HTB LASAFCO – Chất lượng là cam kết, sự hài lòng là kết quả.
Địa chỉ: Số 84 ngõ 255 Lĩnh Nam, P. Vĩnh Hưng, Hà Nội
Văn phòng giao dịch: LK14-TT2, 96-96B Nguyễn Huy Tưởng, P. Thanh Xuân Trung, Hà Nội
Văn phòng tại Quảng Ninh: Lô HA 13-1 khu Little Việt Nam, P. Bãi Cháy, tỉnh Quảng Ninh
Hotline: 093 333 11 81
Email: info@htblasafco.com