Một vài gợi ý về việc hướng dẫn con học tốt văn miêu tả

Kính gửi : Các bậc Phụ huynh Học sinh

Để học tốt văn miêu tả, ngoài cảm xúc còn cần rất nhiều yếu tố: Đó là vốn sống, là những trai nghiệm thực tế; Là vốn đọc giúp phát triển từ ngữ và cách diễn đạt…Vì vậy, nhiều bạn viết văn chưa tốt không phải do các con yếu kém mà là do các con chưa được bổ sung các yếu tố trên. Ngay cả cảm xúc cũng là một yếu tố không phải tự nhiên có ( trừ một số bạn nhạy cảm) mà thường đoọc hình thành khi trẻ tiếp xúc hoặc được khơi gợi, đánh thức qua các câu chuyện…

Khóa học Luyện viết văn miêu tả & Phát triển ngôn ngữ đã cố gắng bù đắp những thiếu sót này cho các con. Trong khóa học, các con đã được hướng dẫn cách viết câu văn miêu tả hay; Cách sử dụng các biện pháp nghệ thuật để lười văn sinh động, hấp dẫn; Cách triển khai các ý tưởng; Cách đọc sách và ghi chép; Cách quan sát và cảm nhận để tăng cường vốn sống, phát triển cảm xúc…

Tuy nhiên vốn đọc và vốn sống là cả một quá trình tích lũy mà hơn ai hết, chính cha mẹ mới là những người có thể bổ sung hàng ngày cho con mình. Để mỗi câu văn con viết ra bộc lộ một cách sinh động cái nhìn, suy nghĩ, cảm xúc chân thật của con, cha mẹ nên tham khảo một vài gợi ý nhỏ dưới đây.

I. CÙNG CON QUAN SÁT, TRẢI NGHIỆM

1. Cùng chụp ảnh, quay phim

Hãy để con cầm máy, bới vì chụo ảnh, quay phim là một cách con lưu giữ tư liệu đồng thời thể hiện sự quan sát và cái nhìn của con về cuộc sống. Cũng là chụp cảnh đoạn đường từ nhà đến trường lúc chiều về, có bạn thích chụp cửa hàng đèn điện sáng choang, chụp những chiếc ô tô đời mới hay những cao ốc cửa kính lấp lóa: Có bạn lại chụp những người bán hàng rong trên vỉa hè, những ngôi nhà tập thể cũ rêu phong; Có bạn thích chụp cảnh động như cảnh cổng trường giừo tan học hay cảnh mua bán ở chợ; Có bạn lại thích cảnh tĩnh, một gánh hàng hoa hay hàng cây ven đường trong ánh chiều tà…Cha mẹ hoàn toàn có thể cảm nhận được cái nhìn, sở thích, tmâ hồn của con mình qua các bức ảnh, đoạn phim. Và những hình ảnh đó cũng chính là những tư liệu sống động khi con viết văn. Không nhất thiết phải có những chiếc máy chuyên dụng, chỉ cần một máy ảnh cá nhân hay điện thoại di động của cha mẹ là đã có thể giúp các con “tác nghiệp”. Đến khi nào con biết phải chụp ở góc độ nào cho cảnh đẹp, đứng ở góc nào để lấy sáng…thì bố mẹ hãy tin chắc rằng con sẽ viết được những câu văn đẹp.

2. Cùng trò chuyện, ghi chép

Hàng ngày, sau khi cùng con đi đến đâu đó ( đi học, đi chợ, đi tập thể dục, đi dạo, đi tham quan, du lịch…), cha mẹ hãy cùng con thi kể về những thứ mình nhìn thấy xem ai “thấy” nhiều hơn. Có thể kể theo chủ đề, ví dụ: Tên các loại cây trong công viên; Những thứ ánh sáng trong công viên lúc chiều muộn hoặc tối; Những hàng ăn ở công viên…Sau đó, bố mẹ hãy hỏi con về điều gì gây ấn tượng nhất với con theo chủ đề đó (cảm xúc yêu thích hoặc ngược lại), vì sao con lại cảm thấy thế?Sau cùng, hãy yêu cầu con ghi chép lại những thứ con thấy và cảm xúc con đã có. Nếu bố/mẹ cũng có sổ tay ghi chép, cùng ghi với con, rồi nhờ “ trọng tài” trong gia iình chấm điểm thì con sẽ hào hứng hơn nhiều. Cha mẹ nnê hướng dẫn con không chỉ ghi những thứ con nhìn thấy mà cả những thứ con cảm nhận thấy ( bằng khứu giác/thính giác/xúc giác/ vị giác). Ví dụ: Bây giờ đã cuối thu, vừa bước chân lên đồi cỏ trong công viên là có thể nhận thấy mùi hoa dịu ngọt từ một cây ngọc lan tây trên đồi.

II. ĐỌC SÁCH CÙNG CON

Đọc sách không chỉ giúp con có thêm hiếu biết, mở mang trí tuệ về nhiều lĩnh vực mà còn giúp con khơi gợi cảm xúc, học được cách diễn đạt của nhà văn…Với mục đích đọc sách để phục vụ cho việc học văn miêu tả, cha mẹ nên tìm chọn những cuốn sách có nhiều yếu tố miêu tả (câu văn nhiều tính từ tái hiện đặc điểm của sự vật; Có các hình ảnh nhân hóa, so sánh; Có những nhận xét thú vị) và hướng dẫn con đọc theo những bước dưới đây.

Bước 1. Đọc và tìm những câu văn miêu tả hay, ghi chép ra 1 cuốn sổ tay văn học.

VD. Trong cả đoạn văn dưới đâu, đoạn được in nghiêng là đoạn văn miêu tả hay, nên ghi lại vào sổ tay văn học.

“Bà Rachel khẽ gõ cửa và bước vào khi được mời. Bếp ở Chái Nhà Xanh là một gian phòng vui mắt, hay có lẽ sẽ vui mắt nếu ó không sạch như ly như lau cứ như một phòng khách chưa từng dùng tới. Cửa sổ trổ theo hướng Đông và Tây nhìn ra khoảng sân sau tràn ngập nắng tháng Sáu ngọt ngào, nhưng cửa sổ hướng Đông, nơi từ đó ta có thể thấy thấp thoáng những cây anh đào nở hoa trắng muốt trong vườn cây ăn quả phía bên trái và những cây phong mảnh dẻ dịu dàng cúi đầu trong thung lũng ven dòng suối, lại xanh mướt những cây nho quấn quýt. Marilla Cuthbert ngồi đó, như bà vẫn thường ngồi, lúc nào cũng tỏ ra hơi nghi ngờ cái ánh nắng mà theo bà có vẻ là một thứ quý tùy biến và vô trách nhiệm trong thế giới mọi thứ đều phải nghiêm chỉnh này; Và giờ đây bà đang ngồi đan ở đó, sau lưng là chiếc bàn dọn sắn cho bữa tối…”Trích “Anne tóc đỏ dưới chái nhà xanh”– L.M.Montgomery)

Bước 2. gạch chân dưới những từ/cụm từ con thấy hay nhất, thích nhất trong câu văn ấy.VD.Cửa sổ trổ theo hướng Đông và Tây nhìn ra khoảng sân sau tràn ngập nắng tháng Sáu ngọt ngào, nhưng cửa sổ hướng Đông, nơi từ đó ta có thể thấy thấp thoáng những cây anh đào nở hoa trắng muốt trong vườn cây ăn quả phía bên trái và những cây phong mảnh dẻ dịu dàng cúi đầu trong thung lũng ven dòng suối, lại xanh mướt những cây nho quấn quýt.

Bước 3. Khuyến khích con đặt một câu văn mới với từ hay cụm từ vừa gạch chân. Ví dụ:

Câu 1: Trên sân trường, ánh nắng tháng Giêng ngọt ngào làm bừng sáng lên màu xanh ngọc của những búp bàng non.

Câu 2. Xa xa, rặng liễu dịu dàng cúi đầu xuống mặt hồ xanh thẳm.

► Chú ý: Các bậc phụ huynh có thể tham khảo video: “ Giúp con học tốt văn miêu tả” trên website: phattrienngonngu.com ( Video được thực hiện bới VTV2 Đài truyền hình Việt Nam phối hợp với Trung tâm Phát triển Ngôn ngữ - Công ty CPGD Phát Triển Trí Tuệ & Sáng tạo Next Nobels)

Để con học tốt văn miêu tả thật ra cũng không cần đòi hỏi ở cha mẹ quá nhiều, chỉ là sự để ý rèn giũa ngay trong những sinh hoạt hàng ngày. Một chút thời gian mỗi ngày cha mẹ dành cho con giúp con có được nhiều bài học quý giá không chỉ trong viết văn mà còn trong cuộc sống.

Chúc cả gia đình có những trải nghiệm thú vị bên nhau!

Trân trọng!