Tiêm vắc xin đúng lịch và đầy đủ trong 12 tháng đầu đời đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe và phát triển toàn diện của trẻ. Giai đoạn này, hệ miễn dịch của trẻ còn non yếu, dễ bị tấn công bởi các tác nhân gây bệnh như virus, vi khuẩn. Việc chủ động tiêm phòng giúp trẻ giảm nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đồng thời hạn chế các biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là tổng hợp các loại vắc xin cần tiêm cho trẻ trong năm đầu tiên, được phân theo từng mốc thời gian cụ thể.
Lợi ích của việc tiêm phòng đầy đủ trong 12 tháng đầu
Trong năm đầu tiên, trẻ cần được bảo vệ khỏi nhiều bệnh lý nguy hiểm như viêm gan B, lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm màng não mủ, sởi, thủy đậu, cúm mùa... Những bệnh này có thể gây biến chứng nghiêm trọng nếu không được phòng ngừa kịp thời.
Việc tuân thủ đúng lịch tiêm chủng sẽ giúp cơ thể trẻ tạo ra kháng thể cần thiết để chống lại mầm bệnh. Ngoài ra, tiêm phòng cũng góp phần giảm thiểu tỷ lệ lây lan bệnh trong cộng đồng, đặc biệt đối với các bệnh dễ bùng phát thành dịch như sởi, cúm, quai bị.
Lịch tiêm các loại vắc xin cho trẻ từ 0–12 tháng tuổi
Dưới đây là các loại vắc xin quan trọng nên tiêm cho trẻ trong giai đoạn từ sơ sinh đến khi tròn 1 tuổi:
Giai đoạn sơ sinh (0–1 tháng tuổi):
- Vắc xin viêm gan B (mũi 1): Tiêm trong vòng 24 giờ sau sinh để phòng ngừa lây truyền virus từ mẹ sang con.
- Vắc xin BCG (phòng bệnh lao): Tiêm một lần duy nhất trong tháng đầu sau sinh, thường tiêm ở vai trái.
Giai đoạn 2 – 6 tháng tuổi:
- Vắc xin phối hợp 5 trong 1 hoặc 6 trong 1: Gồm các thành phần phòng bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, Hib và bại liệt. Trẻ cần tiêm 3 mũi vào tháng thứ 2, 3 và 4 hoặc 5.
- Vắc xin phòng bệnh phế cầu: Phòng các bệnh do phế cầu khuẩn gây ra như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết. Trẻ có thể bắt đầu tiêm từ 2 tháng tuổi, cần tiêm 3–4 liều tùy loại vắc xin.
- Vắc xin Rota (uống): Giúp ngừa tiêu chảy cấp do virus Rota gây ra. Có 2 loại là loại 2 liều và loại 3 liều, cần uống trước 6 tháng tuổi.
Giai đoạn 6 – 9 tháng tuổi:
- Vắc xin cúm: Trẻ từ 6 tháng tuổi trở lên có thể tiêm phòng cúm. Nên tiêm nhắc lại hàng năm do virus cúm thường biến đổi.
- Vắc xin Rota (nếu dùng loại 3 liều): Uống liều cuối trước khi trẻ tròn 8 tháng tuổi.
Giai đoạn 9 – 12 tháng tuổi:
- Vắc xin sởi đơn: Tiêm khi trẻ đủ 9 tháng tuổi để tạo miễn dịch sớm, phòng bệnh sởi lây lan nhanh qua đường hô hấp.
- Vắc xin sởi – quai bị – rubella (MMR): Thường tiêm vào tháng thứ 12. Nếu trẻ đã tiêm sởi đơn ở tháng thứ 9, đây sẽ là mũi tiêm nhắc.
- Vắc xin thủy đậu: Có thể tiêm từ 12 tháng tuổi để phòng bệnh thủy đậu với biểu hiện nổi mụn nước, dễ lây lan.
- Vắc xin viêm não Nhật Bản: Tiêm mũi đầu từ 12 tháng tuổi, sau đó tiêm nhắc theo đúng lịch để phòng bệnh do muỗi truyền.
Lưu ý khi cho trẻ tiêm vắc xin
Cha mẹ cần tuân thủ đúng lịch tiêm để đảm bảo hiệu quả phòng bệnh. Sau tiêm, nên giữ trẻ ở lại cơ sở y tế ít nhất 30 phút để theo dõi phản ứng. Về nhà, tiếp tục quan sát các dấu hiệu như sốt, sưng tại chỗ tiêm, quấy khóc bất thường. Phản ứng nhẹ thường tự hết, nhưng nếu trẻ sốt cao, bỏ bú, co giật hoặc tím tái, cần đưa đi khám ngay. Với trẻ có tiền sử dị ứng, sinh non hoặc đang ốm, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi tiêm.
Kết luận: