Đi lễ đầu năm vốn là truyền thống của dân tộc ta từ ngàn đời. Ở mọi lứa tuổi, mọi tầng lớp khác nhau đều cố gắng đến chùa ít nhất một lần trong những ngày đầu năm mới như để cầu mong những điều tốt đẹp nhất đến với bản thân mình và gia đình. Các cơ quan, các gia đình thường tổ chức thành đoàn đi lễ đầu năm tại một số danh lam thắng cảnh gần khu vực. Khu vực miền Bắc có Chùa Bái Đính – Ninh Bình, Chùa Hương – Hà Nội, Đền Hùng – Phú Thọ, Côn Sơn – Kiếp Bạc ở Hải Dương, Chùa Yên Tử - Quảng Ninh…các điểm du lịch này dịp đầu năm mới đón hàng triệu lượt khách.


Ngày đầu năm, theo quan niệm là thời khắc vô cùng thiêng liêng, mỗi người không còn ích kỷ nghĩ riêng đến bản thân mình nữa, mọi người dường như cũng xích lại gần nhau hơn. Việc đi lễ đầu năm, không chỉ thể hiện truyền thống tốt đẹp tri ân đến nguồn cội, mà đó còn là nơi để mọi người gửi gắm những tâm tư, khát vọng và cầu mong tốt đẹp, an lành. Đối với các gia đình, cơ quan thì việc đi lễ đầu năm còn là một cơ hội để mọi người hiểu nhau hơn, gắn kết tình cảm gia đình đồng nghiệp. Những dịp đi tập thể như vậy, nhất là trong không gian thiêng, thời gian thiêng, người ta dễ dàng nói ra tâm sự và cũng dễ dàng bỏ qua cho nhau những lỗi lầm của năm cũ. Việc làm ấy thật ý nghĩa biết bao, cũng thật cần khuyến khích phát triển.


Các cụ mình có câu: Lòng thành là chính, không cần lễ lạt nhiều. Nhà Phật cũng có câu răn dậy Phật tử: Chỉ cần trong lòng có Phật thì đã thành Phật rồi. Ý muốn nói, tất cả mọi người đến với những nơi tôn nghiêm như vậy, cần phải có những hành động, lời nói cho phù hợp và thể hiện sự tôn trọng đối với vị Thần/Phật được thờ. Không hiểu từ bao giờ mà người Việt ta có thói quen đổi tiền lẻ đi lễ. Và có thể đặt tiền lẻ ở bất kỳ chỗ nào, thậm chí là nhét tiền vào tay tượng, chân tượng…Thật phản cảm. Những hòm công đức chính là nơi đặt tiền dầu đèn của người đến lễ bái thay cho việc mọi người mua hương, hoa, giấy tiền… vừa tốn kém lại gây ảnh hưởng đến không gian chung. Tại các chùa, các đền ngày nay đã thắp hương đại diện, mọi người không cần phải thắp hương nữa, tránh khói hoặc gây ra cháy. Vì vậy, mọi người ai có lòng thành chỉ cần đặt một lễ tại nơi cảm thấy thuận tiện nhất là đủ. Không cần đổi tiền lẻ, chỗ nào cũng đặt, vừa mất công đổi tiền, lại mất công cho những người quan lý phải luôn có mặt gom tiền đặt vào đúng nơi quy định.


Một hành động tôi cảm thấy vô cùng bức xúc mà sao người dân mình vẫn làm. Đó là việc sờ tay vào tượng thờ. Tôi cũng không hiểu từ bao giờ trong dân gian lại truyền tai nhau những quan điểm hết sức sai lầm như vậy. Văn Miếu Quốc Tử Giám, đầu các cụ rùa ngày càng nhẵm bóng vì quá nhiều bàn tay (bẩn hay sạch còn chưa biết) xoa vào. Đến các tượng thờ trong đền chùa cũng nhẵn bóng. Mọi người nên hiểu rằng, mỗi pho tượng trước khi trở thành linh thiêng đã trải qua nhiều Lễ khác nhau do những người có chức sắc trong giới làm lễ. Sau khi làm lễ, tránh tuyệt đối việc động vào các tượng thờ. Cũng gần giống như bát hương nhà bạn, kể cả có lau dọn ban thờ thì cũng không động vào bát hương. Thế mà, rất nhiều người vô tư sờ tay, sờ chân, thậm chí là sờ bụng tượng thờ. Thật là hành động thiếu văn hóa, báng bổ các đấng Thần linh. Cho dù bạn có mang mâm cao, lễ đầy thì cũng thành vô nghĩa mà thôi.


Đến vãn cảnh chùa, cảnh đền còn có một ý nghĩa là tìm đến không gian thanh tịnh, trút hết mọi buồn phiền trong lòng cho thanh thản. Sẽ thật mất cảm xúc nếu như trong không gian ấy, ngay dưới chân bạn ngồi không phải là lá cây rụng mà là rác, không phải mùi hương, mùi cỏ cây mà là mùi của thức ăn thừa…Thế cũng coi như việc thăm viếng thiếu đi một phần. Thế nhưng, tại sao chúng ta đi lễ lại không biết giữ gìn vệ sinh môi trường. Bỏ rác đúng nơi quy định đã là một hành động văn minh thể hiện văn hóa của mỗi người. Các nơi thờ cúng, việc xả rác bừa bãi còn ảnh hưởng đến không gian thiêng.


Đi lễ đầu năm là một truyền thống, mang nhiều ý nghĩa. Cá nhân tôi thấy cần phát huy, mỗi người hướng đến những điều thiêng liêng là thêm một phần tính thiện. Nhưng cũng cần phải biết lễ sao cho đúng, hành động sao cho phải vừa thể hiện được sự tôn trọng với vị Thần Phật được thờ, vừa thể hiện được sự văn minh trong du lịch. Trong một không gian thiêng, một thời gian thiêng thì cần lắm những hành động thiêng để năm mới thêm trọn vẹn.