Gửi các bà mẹ hay buôn than trong đây...


Mình có chút ít kinh nghiệm nên muốn chia sẻ với các bạn.



1. Đầu tiên thì các bạn nên cho con bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu. Nói thì nói vậy nhưng mình biết sẽ có nhiều người than là không có sữa cho con hoặc quá bận đi làm...


Thì đây, mình cũng vậy.


Nỗi khổ đầu tiên: Sinh con xong, cả 2 ngày đầu tiên, mình nhồi ngực hoài mà cũng không ra một giọt sữa. Đau khổ vô cùng. Thằng con của mình cũng không cho bú liền được. Đến tối, nhìn môi con khô quá. Mà cứ ngủ hoài. Mình sợ con mình hạ đường huyết nên đành mua hộp sữa (dành cho bé 0 tháng tuổi trở đi). Nhưng chỉ cho uống cầm chừng, nghĩa là pha ra rồi lấy đút cho con vài muỗng nhỏ (Không dùng núm vú giả nhe). Nhìn mấy bé cùng phòng, cách 1 tiếng là các mẹ đưa một bình sữa cho bú (Họ cũng không có sữa) mà thấy tội cho con mình. Nhưng mình muốn con mình bú sữa mẹ, không muốn con quen với núm vú giả và sữa bột (Ngọt quá rồi sẽ chê sữa mẹ) nên mình cắn răng chịu đựng. Mình cứ đưa cho con bú, dù ngực không có một giọt sữa nào để kích thích tiết sữa. Mà khổ nổi, ngực không có sữa, bé nút vài cái không thấy gì thì lại chán, không nút nữa...


Cứ thế đến ngày thứ 2, mình nghe lời một cô y tá, mua thuốc lợi sữa Supermilk để uống. Ngoài ra cũng ráng uống thêm sữa bột, ăn nhiều các thức ăn lợi sữa như giò heo hầm đậu đen, giò heo hầm đu đủ...Ăn ngày 5 lần đến muốn ói...Đến cuối ngày thứ 2, sau nhiều lần cho con mút vú chay, xoa bóp ngực, ăn uống tẩm bổ, khi nặn đầu ngực thì mình thấy đầu ngực mình ra một giọt trắng lờ lợ bằng hạt cát. Mừng muốn khóc luôn. Cứ thế mình cho con bú, mặc dù mình biết lượng sữa tiết ra rất ít. Cả 2-3 ngày sau khi sinh, thằng con mình, mình đoán, bú chưa đến 30 ml sữa.


Nỗi khổ thứ 2: Đến ngày thứ 5, con bị vàng da nên phải đưa vào bệnh viện rọi đèn mất 3 ngày. 3 ngày này, ngực mình căng nhức vì con không bú. Mình nặn sữa ra rồi bỏ để không mất sữa. Đến khi con xuất viện, thì mình lại mất sữa dù đã nặn bỏ. Thằng con đói lại khóc ngằn ngặt. Mình lại lặp lại quy trình như cũ: Cho con uống cầm chừng sữa bột bằng muỗng để không hạ đường huyết, cho con bú liên tục dù không có sữa, uống thuốc lợi sữa và ăn các thức ăn lợi sữa. Rồi thì cuối cùng cũng có sữa lại...


Nỗi khổ thứ 3: Thằng con cứ bú xong là ói (Bác sỹ bảo thực quản chưa phát triển hoàn thiện nên thế. Sau 6 tháng sẽ đỡ hơn). Nên mình không cho con bú nằm được. Cứ phải ôm cho bú. Vết thương khi sinh đau nhức vô cùng. Mình cứ gượng ngồi dậy cho bú. Bú xong thì ngồi ôm con 30 phút. Tư thế dốc cao cao để con xuống sữa. Có thế mới không ói được. Bữa nào mệt qua buông ra thì thằng cu lại ói. Vậy đấy, bú xong dỗ sữa 30 phút cho đến 1 tiếng, rồi cho bú lại. Cứ thế lặp đi lặp lại làm mình muốn quỵ. Đến tuần thứ 2, mình đã phải vào giặt đồ cho 2 mẹ con bằng tay. Vết thương cứ đau nhức. Hơn 1 tháng trời, mình mới ngồi thẳng thớm được.


Cuối cùng thì chẳng bỏ công của mình, thằng con sinh ra được 2 kg 9. Sau một tháng, nó tăng đến 5 kg 2. Bú mẹ hoàn toàn thôi đấy.


Về ăn uống khi cho con bú thì mình ăn uống bình thường, chỉ có tuần đầu tiên là cố gắng ăn cho có sữa, những tuần sau, mình ăn uống bình thường. Cơm, thịt cá...Ngày 3 bữa. Mỗi bữa 2 chén, không kiêng kem gì, mà cũng không bồi bổ gì (À, mình tránh ăn bắp cải, hành tỏi để không gây đầy hơi cho con và có uống thêm sữa để bổ sung chất)


Trường hợp các bà mẹ phải đi làm sau 3 tháng.


Mình khuyên là hãy nặn sữa để lại. Hãy đầu tư mua một dụng cụ hút sữa tương đối tốt. (Mình mua dụng cụ hút sữa bằng tay của NUK – Đức, tham khảo của các mẹ khác đấy). Và vẫn bảo đảm đúng lịch ăn của con. Bé không dùng núm vú giả được thì nhờ người làm hoặc người nhà chịu khó đút. Không phải lo bổ sung thêm sữa ngoài đâu. Sữa mẹ vẫn bảo đảm dinh dưỡng cho con đấy.


Cty của mình cũng xa (Cách nhà gần 20km nên trưa mình cũng không về được) thì trưa mình nặn sữa bỏ tủ lạnh (Gửi nhờ). Buổi tối chạy về cho con bú sữa đó. (Chưng trong nước nóng, chứ không đun sôi hoặc hâm trong lò vi sóng nhé). Rồi buổi tối và sáng nặn sữa để lại. Sữa mẹ để được 4 tiếng ở nhiệt độ phòng (27 độ). Bỏ tủ lạnh thì để được lâu hơn (Ngăn đá thì để được 2 ngày) nên đừng lo gì hết, mà cũng đừng lo mất chất.


Hãy cố gắng cho bé uống sữa mẹ ít nhất là 6 tháng đấu tiên. Bản thân mình thấy, nhờ bú sữa mẹ mà con mình hoàn toàn không bệnh tật gì trong 6 tháng đầu tiên. Khi chích ngừa, ngưỡng chịu đau của con cũng cao hơn so với mấy bé bú bình. Bé bú mẹ khỏe mạnh hơn và thông minh hơn so với bú sữa bột.


Các mẹ phải cố gắng và đừng viện lý do này nọ nhé. Vì con của mình thôi.


2. Ăn dặm:


Nguyên tắc ăn dặm là:


- Ăn từ ít tới nhiều, ăn từ loãng tới đặc.


- Tập cho bé ăn đa dạng càng sớm càng tốt.


- Các món ăn mới phải cho ăn thử với số lượng ít và ăn liên tục ít nhất trong 2 ngày đầu để kiểm tra bé có bị dị ứng hay không


Thật ra thì bước vào giai đoạn ăn dặm mình cũng gặp khá nhiều khó khăn. Nhiều nhất là sự phản đối quyết liệt của bên gia đình chồng (Má chồng, chị chồng, chồng, và cả má ruột của mình...) trong cách thức cho con ăn dặm và bảo là mình đang lấy con mình ra thử nghiệm (Vì mình hay cho thử ăn các món mới)


Má chồng thì có đến 8 người con rồi nên cho rằng má có kinh nghiệm hơn mình. Má ruột cũng thế. Và cứ nằng nặc chỉ cho hầm nước thịt, lấy nước thịt nấu cháo. Và chỉ cho bé ăn cháo khoai tây, cà rốt hoặc bí đỏ trong 1 năm đầu tiên. Và chỉ ăn loãng thôi, xay thiệt là mịn...Và cho cả gia vị vào để bé dễ ăn nữa


Đương nhiên là mình không chịu rồi...


Đây là giai đoạn quan trọng nên mình cần phải chú ý và thật kiên nhẫn...Vâng, thật là kiên nhẫn các mẹ à. Để tránh các trường hợp chán ăn, sợ ăn, ăn ngậm về sau đấy...


Đến tháng thứ 5: Mình bắt đầu tập cho bé ăn dặm. Mình mua hộp bột ngọt (Loại dành cho bé 4 tháng ấy). Lúc này bé không ăn nhiều nên mình mua thế cho tiện, không phải mất công nấu.


Ngày đầu tiên, hăm hở cho con ăn ½ muỗng cà phê (Pha đặc hơn sữa và loãng hơn bột): Con nhăn nhó nhè ra


Ngày thứ 2, y như ngày thứ nhất


Ngày thứ 3: 1 muỗng cafe


...


Cứ thế tăng cho đến khi con ăn được 30-40 ml bột (6-8 muỗng).


Khoảng 10 ngày sau, mình mua nồi cơm điện để nấu cháo cho bé. (Bỏ luôn hũ bột ăn liền vì thực ra thứ bột ấy, hay các thứ bột cho bé ăn khác, nói chung, ăn dở ẹc. Ăn 1 muỗng thì thấy ngon, ăn 10 muỗng là ớn. Ngoại hay nội cũng thế). Nấu cháo bằng nồi cơm điện tiện một cái không phải canh cháo tràn ra ngoài, hầm cũng nhừ hơn, mà cũng không thêm ra bớt vào lượng nước.


Nấu cháo tỷ lệ gạo 1:10, bí đỏ tán nhuyễn, thêm vào đậu (đậu xanh, đậu đỏ, đậu hũ...) để bổ sung chất đạm. Lưu ý đến tỷ lệ giữa bột, rau và đạm cho cân đối nhé.


Ăn tăng dần số lượng. Cháo từ 40-80 ml, rau (Bí đỏ, bó xôi, dền...): 10-20 ml. Đạm (Đậu các loại): 20 ml.


Cái này, các mẹ tham khảo thêm của mẹ Ổi nhé. (http://hangtuan.net)


Tháng này bú mẹ vẫn là chủ yếu nên đừng ép bé nếu bé không muốn ăn. Ăn dặm vào buổi trưa. Lúc này bé dễ hợp tác ăn uống với mình lắm. Ăn xong thì cho bú bù tiếp


Tháng thứ 6: Ăn đạm động vật (thịt heo, cá lóc). Các món mới ăn số lượng ít thôi, ăn trong 2 ngày liên tục xem có biểu hiện dị ứng nào không. Các món bé ăn được mà không thích ăn thì mình ngừng khoảng 1 tuần rồi cho ăn lại.


Nguyên tắc của mình là không ép. Ăn không được thì bú. Nên bé không sợ ăn. Đôi khi có biếng ăn do mọc răng. Nhưng mình cũng không lấy làm phiền. Chuyện nấu cháo mà dư ra quá nhiều, mẹ ăn thừa là chuyện như cơm bữa.


Tháng thứ 7 tăng lên 2 chén/1 ngày. Cháo khoảng ½ - ¾ chén.



Tháng thứ 8 tăng lên 3 chén/ 1 ngày. Tháng này đã có thể bổ sung 1 ít muối iot hoặc nước mắm rồi. Nhớ nêm lạt so với lưỡi của mình nhé.


Chuyện mâu thuẫn với gia đình chồng mình giải quyết thế này. Mong muốn họ tôn trọng mình vì đây là con của mình, mình sẽ chịu trách nhiệm hoàn toàn với bé. Tập hợp những bài viết, có ghi tên tác giả đàng hoàng, sắp xếp cho dễ nhìn, in ra cho nhà xem. Thời gian đầu còn không xem, dè bỉu cách mình làm. Nhưng từ từ cũng nghe mình. Khuyên nên đến gặp bác sỹ để nghe tư vấn dinh dưỡng (Tư vấn ở Bệnh viện Nhi đồng 1).


Bản thân mình cũng chịu khó nấu cho bé ăn. Lưu ý: Đừng ham thay đổi xoành xoạch thực đơn quá thì cũng không tốt. Bé chưa quen với vị này thì đã nhảy qua vị khác. Bữa ăn đảm bảo tỷ lệ bột: đạm: rau cân đối, đừng cho quá nhiều hoặc qua ít 1 trong 3 thứ này. Nhớ bổ sung thêm dầu ăn cho bé.


Trong quá trình cho ăn, nhớ quan sát bé. Mua hẵn hòi một bộ đồ ăn cho bé, muỗng và chén có kích thước thích hợp. Có điều kiện thì mua luôn bộ chế biến ăn dặm bằng tay của farlin cho bé để điều chỉnh độ thô. Tăng độ thô của thức ăn và độ đặc lên dần dần.


Các mẹ nhớ đút muỗng vừa với miệng bé thôi. Để ý bé nuốt rồi thì mới đút muỗng kế tiếp. Đừng đút liên tục qua, bé ngộp, dễ sặc thức ăn. Rất nguy hiểm cho bé. Mà bé cũng sợ ăn nữa


Các mẹ phải thật kiên nhẫn. Lúc ăn, hạn chế đùa giỡn, không xem ti vi, và tuyệt đối không bế đi rong. Ngay từ đầu khi con bắt đầu ăn dặm, mình đã bắt con nằm (ngồi) ăn đàng hoàng. Cái chuyện vừa chơi vừa ăn cũng làm mình cãi lộn với chị chồng 1 trận. Chị bảo phải chơi nó mới ăn. Nhưng thực ra ban đầu thì không thế. Nếu cứ vừa chơi vừa ăn, bé sẽ quen đi. Sau này, không chơi thì nó không chịu ăn nữa. Nếu bé đã chịu ăn thì cứ đút ăn bình thường. Mình vừa ăn vừa thủ thỉ nói chuyện, khen ngợi nếu bé ăn tốt. Khi bé chán và bắt đầu phản ứng, thì chơi 1 chút với con (1 chút thôi- Đưa đồ chơi lắc lắc mấy cái cho con ngó) rồi nhanh chóng quay lại việc ăn. Cố gắng kết thúc bữa ăn sớm trong 30 phút. Nếu trễ quá 45 phút thì cũng nên ngưng bát cháo. Đợt ăn kế tiếp con sẽ ăn bù. Đừng kéo dài bữa ăn, không tốt cho bé. Bát cháo để lâu cũng vữa ra, rất khó ăn. Nếu kéo dài bữa ăn, thì sẽ ảnh hưởng đến bữa ăn kế tiếp. Lúc đó, bé đã no ngang rồi nên sẽ ăn rất ít. Cái vòng lẩn quẩn ấy lặp đi lặp lại sẽ làm bé ăn ít đi.


Đừng la hét, đừng trợn trừng hù dọa. Cũng đừng banh miệng bé ra mà nhét thức ăn vào.


Việc sợ ăn còn nguy hiểm hơn việc biếng ăn đấy các mẹ à. Ép con ăn thì nó ăn được thời gian đầu. Nhưng càng về sau càng sợ. Thậm chí, thấy bát cháo là đã khóc. Hoặc ngậm cháo, ngậm miệng không chịu nuốt. Rồi sau đó, lại tập ăn lại từ đầu. Hoặc cho bú cháo trong bình. Cái này mình thấy một số mẹ làm sao, miễn con nuốt cháo, mập béo là được. Rất nguy hiểm, mà con và cả mẹ cũng đánh mất niềm vui ăn uống.


Từ lúc ăn dặm, có những giai đoạn biếng ăn (Khi mọc răng) con mình đứng cân và có lúc ốm đi. Nhưng mình cũng không lấy làm buồn hoặc sốt ruột. Đôi lúc mình cũng mệt mỏi khi phải đấu tranh với mọi người về chuyện ăn uống của con. (Vì mình đi làm nên không kiểm soát hết được). Nhưng rồi mọi thứ cũng ổn. Mọi thứ đang đi vào nề nếp. Con mình đã được 8 tháng rồi. Mình vẫn phải kiên nhẫn đút. Nhưng con mình ăn bây giờ cũng được khá nhiều món. Ăn nhanh, khoảng 20 phút là xong bát cháo. Nuốt thô rất tốt, hột cháo còn y nguyên mà vẫn nuốt được. (Tuy còn y nguyên, nhưng mà cháo rất mềm và hòa vào nhau đấy), đã ăn cháo tỷ lệ 1:5 rồi (1 gạo: 5 nước). Bé ngồi chưa vững nên vẫn, nửa ngồi nửa nằm mà ăn. Mình dự định khi bé ngồi vững sẽ mua hẳn ghế ăn bột để bé ngồi chung, ăn chung với người lớn.


Thật ra cho con ăn dặm không có một công thức chung nào. Mỗi bé một khác. Các mẹ phải quan sát con mà điều chỉnh cho thích hợp. Điều quan trọng là phải thật kiên nhẫn. Có cực giai đoạn đầu nhưng sẽ rất nhàn về sau. Chúc các mẹ cho con ăn dặm thành công nhé!