Theo thống kê, hơn 30% dân số Mỹ chọn trong chế độ ăn uống “gluten-free” để ngăn ngừa nguy cơ mắc phải bệnh Celiac – một bệnh liên quan đến việc không dung nạp gluten, không thể chữa được và thậm chí có thể gây tử vong. Trên thị trường hiện nay, các hãng cũng chú ý đến khái niệm này và thực phẩm được dán nhãn gluten-free được lên kệ ngày càng nhiều để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Vậy, khái niệm gluten-free là gì và vì sao chúng ta nên chọn thực phẩm gluten-free.
Gluten là gì?Gluten (có nguồn gốc từ chữ Glue có nghĩa là keo dán trong tiếng Anh). Gluten có chức năng kết dính với tinh bột để tạo độ dẻo dai và sánh mịn cho bột làm bánh. Sau quá trình ủ men và nướng, gluten có nhiệm vụ kết tụ lại để tạo hình dạng cuối cùng cho chiếc bánh.
Vì sao Gluten không tốt cho sức khỏe?
Gluten có mặt hầu hết trong các loại thực phẩm chứa tinh bột như bánh mì, spaghetti, pasta, bánh ngọt, thậm chí là bia. Vì vậy, mọi người đều có xu hướng nghĩ mình hoàn toàn bình thường với gluten. Thế nhưng, trong 50 năm qua, tỷ lệ người mắc bệnh Celiac đã tăng lên gấp 4 lần mà nguyên nhân chính là do dung nạp quá mức gluten.
Ngoài ra, bệnh Celiac còn liên quan đến chứng nhạy cảm hoặc không thể hấp thu gluten với các triệu chứng như: tiêu chảy, sụt cân, trẻ nhỏ chậm lớn và chậm phát triển, thường xuyên bị đầy hơi, mệt mỏi các cơ, xanh xao…
Theo Giáo sư Eric Esailian - Phó Giám Đốc Khoa Tiêu Hóa thuộc Trường đại học Y Dược California: nếu như trước kia chỉ tìm thấy gluten trong thực phẩm từ ngũ cốc, thì ngày nay gluten còn có trong những sản phẩm hóa mỹ phẩm như son, kem đánh răng, thực phẩm chức năng…. Ngoài ra, thực phẩm biến đổi gen GMO cũng được cho là nguyên nhân khiến hàm lượng gluten tự nhiên trong ngũ cốc tăng lên đáng kể.
Không chỉ liên quan trực tiếp đến các vấn đề về ruột và tiêu hóa, gluten còn có thể ảnh hưởng xấu đến tất cả cơ quan nội tạng, hệ thống thần kinh, hệ miễn dịch và các cơ xương.Theo nghiên cứu được đăng trên Tạp chí Y học New England Journal of Medicine, gluten còn liên quan đến 55 căn bệnh khác nhau như: loãng xương, chứng kích thích đường ruột, viêm ruột, thiếu máu, ung thư, mệt mỏi mãn tính, viêm đau khớp, đa xơ cứng, lupus và các bệnh liên quan đến thần kinh như lo âu, trầm cảm, tâm thần phân liệt, suy giảm trí nhớ, đau nữa đầu, động kinh và tự kỷ.
Các nhà khoa học đã nghiên cứu và chứng minh trẻ tự kỷ rất nhạy cảm với gluten. Một chế độ ăn “gluten free - không gluten” có thể sẽ giúp trẻ em tự kỷ cải thiện nhất định một số kỹ năng như nói hay giao tiếp xã hội.
Làm sao để chọn thực phẩm gluten-free?
Hiểu được tầm quan trọng và tác hại của gluten đến sức khỏe, hơn 30% dân số Mỹ đã chọn thực phẩm gluten-free “không gluten” trong chế độ ăn uống hàng ngày. Do gluten hiện diện trong hầu hết các loại thực phẩm chứa tinh bột như bánh mì, spaghetti, pasta, các loại bánh ngọt, thậm chí là bia… đồng nghĩa với việc chúng ta sẽ nói không với những loại thực phẩm này. Hiểu được rủi ro này, ngành công nghệ thực phẩm đã nghiên cứu và cho ra đời những dòng thực phẩm không chứa gluten và được dán nhãn “gluten-free” lên bao bì sản phẩm.
hiện nay, tại VN cũng có một số nhãn hàng đã chủ động dán nhãn gluten-free lên thực phẩm để người tiêu dùng có thể chủ động lựa chọn.