Tiêu chảy ở trẻ em là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến nhất, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi. Bệnh có thể khiến trẻ mệt mỏi, mất nước, rối loạn điện giải, và nếu kéo dài, có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, kém hấp thu, thiếu vi chất.


Hiểu rõ nguyên nhân và nhận biết sớm triệu chứng sẽ giúp cha mẹ chăm sóc và xử lý kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm cho con.


Xem thêm: https://www.acare.abbott.vn/tieu-chay-o-tre-em-nguyen-nhan-trieu-chung-va-cach-dieu-tri-phan-1/


Tiêu chảy là gì?


Theo định nghĩa của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tiêu chảy là tình trạng đi ngoài phân lỏng hơn bình thường hoặc phân toàn nước từ 3 lần trở lên trong 24 giờ.


Ở trẻ nhỏ, nhất là trẻ đang bú mẹ, cha mẹ cần lưu ý:

  • Nếu bé bú mẹ hoàn toàn, phân có thể mềm và đi nhiều lần, nhưng nếu phân lỏng, toàn nước và có mùi hôi khác thường thì được coi là tiêu chảy.
  • Tiêu chảy cấp là khi bệnh kéo dài dưới 7 ngày.
  • Tiêu chảy kéo dài là khi tình trạng này diễn ra trên 14 ngày, thường gây nguy cơ suy dinh dưỡng nặng.

<​img></​img>​


Nguyên nhân gây tiêu chảy ở trẻ em


Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị tiêu chảy, trong đó phổ biến nhất là do nhiễm khuẩn đường ruột hoặc vệ sinh kém.


1. Nhiễm virus

  • Virus là nguyên nhân hàng đầu, đặc biệt là Rotavirus, chiếm đến 40–50% các ca tiêu chảy ở trẻ em.
  • Virus gây tiêu chảy thường lây qua đường miệng – phân, thông qua tay bẩn, đồ chơi, bình sữa hoặc thức ăn nhiễm khuẩn.
  • Trẻ thường có biểu hiện nôn ói, sốt nhẹ và tiêu chảy nước trong vài ngày đầu.

2. Nhiễm vi khuẩn

  • Gây ra bởi các loại như E. coli, Salmonella, Shigella, Campylobacter...
  • Triệu chứng thường nặng hơn: sốt cao, đau bụng, phân có nhầy hoặc máu.
  • Nếu không điều trị đúng, có thể dẫn đến viêm ruột hoặc mất nước nặng.

3. Ký sinh trùng đường ruột

  • Do amip hoặc Giardia lamblia, thường gặp khi uống nước không đun sôi, ăn rau sống hoặc thức ăn đường phố.
  • Gây tiêu chảy kéo dài, bụng chướng và sụt cân.

4. Dị ứng hoặc bất dung nạp thực phẩm

  • Một số trẻ không dung nạp lactose (đường trong sữa), dẫn đến tiêu chảy, đầy hơi sau khi uống sữa.
  • Cũng có thể do dị ứng đạm sữa bò hoặc các thực phẩm mới khi bắt đầu ăn dặm.

5. Vệ sinh và dinh dưỡng kém

  • Rửa tay không sạch, bình sữa không tiệt trùng, hoặc thức ăn ôi thiu đều là yếu tố gây tiêu chảy.
  • Ngoài ra, trẻ suy dinh dưỡng có sức đề kháng yếu, dễ mắc bệnh hơn.

Triệu chứng thường gặp của tiêu chảy ở trẻ em


Cha mẹ nên theo dõi kỹ những dấu hiệu sau để phát hiện sớm:


1. Thay đổi tính chất phân

  • Phân lỏng, toàn nước, đôi khi có nhầy hoặc bọt.
  • Phân có thể màu vàng, xanh hoặc nâu sậm, tùy nguyên nhân.

2. Tăng số lần đi ngoài

  • Trẻ đi ngoài từ 3–10 lần/ngày, có khi hơn.
  • Đi ngoài nhiều làm mất nước nhanh, nhất là ở trẻ nhỏ.

3. Nôn ói

  • Trẻ thường nôn sau khi ăn hoặc uống, đặc biệt trong 1–2 ngày đầu.
  • Cần lưu ý nếu trẻ nôn nhiều, không giữ được nước, vì đây là dấu hiệu mất nước nguy hiểm.

4. Sốt và đau bụng

  • Sốt nhẹ thường gặp trong tiêu chảy do virus.
  • Nếu sốt cao > 39°C, có thể là nhiễm khuẩn đường ruột, cần đi khám bác sĩ sớm.

5. Dấu hiệu mất nước

  • Môi khô, mắt trũng, da nhăn, tiểu ít hoặc thóp lõm (ở trẻ nhỏ).
  • Trẻ mệt mỏi, quấy khóc nhiều hoặc lơ mơ là dấu hiệu cảnh báo cần cấp cứu ngay.

Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?


Cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay nếu có các dấu hiệu:

  • Tiêu chảy kéo dài trên 2 ngày mà không cải thiện.
  • Trẻ không uống được nước, nôn liên tục hoặc bỏ bú.
  • Có máu trong phân, sốt cao, đau bụng dữ dội.
  • Dấu hiệu mất nước rõ ràng (mắt trũng, môi khô, tiểu ít, thóp lõm).

Kết luận


Tiêu chảy ở trẻ em là bệnh phổ biến nhưng có thể phòng và điều trị hiệu quả nếu cha mẹ nhận biết sớm, chăm sóc đúng cách và cho trẻ uống đủ nước, ăn uống hợp lý.


Đặc biệt, cần tiêm phòng vắc-xin Rotavirus và giữ vệ sinh ăn uống, rửa tay sạch sẽ để bảo vệ trẻ khỏi căn bệnh này.


Chăm sóc đúng – phát hiện sớm chính là chìa khóa giúp trẻ vượt qua tiêu chảy an toàn và khỏe mạnh.