Xà phòng công nghiệp (Commercial Soap) là nhu yếu phẩm quan trọng trong đời sống của chúng ta, nhưng hầu hết chúng ta không hiểu rõ thành phần của nó. Thực ra xà phòng (tác giả xin gọi tắt) không an toàn như chúng ta nghĩ. Mặc dù xà phòng công nghiệp có giá thành rẻ và phong phú về chủng loại, màu sắc, mùi hương nhưng ẩn chứa bên trong nó là những hóa chất độc hại. Loại xà phòng được sản xuất từ hóa chất điều chế trong phòng thí nghiệm này gây hại cho da nói riêng và sức khỏe của bạn nói chung. Chúng lấy đi lớp màng dưỡng ẩm bảo vệ da và gây cảm giác khô rát khó chịu. Vì vậy, xà phòng thủ công (handmade soap )được làm hoàn toàn từ thiên nhiên đang dần thay thế xà phòng công nghiệp trên thị trường ở các nước phát triển.



Sự thực về xà phòng công nghiệp và sữa tắm.


Điểm chung của các loại xà phòng công nghiệp đang có mặt trên thị trường là chúng không phải là xà phòng thực sự. Chúng là hoạt chất tẩy rửa giống xà phòng hay người ta còn gọi nó với cái tên mỹ miều là chất hoạt động bề mặt.



Ở dạng đơn giản, xà phòng được điều chế từ phản ứng hóa học giữa dầu béo, nước và xút. Để giảm chi phí, nhà sản xuất xà phòng công nghiệp đã thay thế dầu béo bằng nguyên liệu gốc dầu hỏa.Nhưng đây chưa phải là mối nguy hiểm chính mà xà phòng công nghiệp gây ra cho da bạn đâu. Thực ra trong quá trình sản xuất công nghiệp, glycerin vẫn được tạo ra như sản xuất thủ công nhưng đã bị nhà sản xuất chiết tách để bán riêng với giá rất cao. Vì vậy khi chúng ta sử dụng xà phòng công nghiệp, da chúng ta có cảm giác khô rát. Và chúng ta bắt đầu tìm đến kem dưỡng da và sữa tắm. là một loại nhũ tương từ glycerin, nước, dầu béo, Ngoài ra, trong thành phần của kem, sữa còn có nước, mùi cùng các chất làm mềm da (emollient, softener), làm ẩm da (humectant, moisturizing), làm mượt da (smooth)... chủ yếu được chiết xuất từ các loại dầu có trong thực vật hoặc dầu khoáng như dầu dừa, ôliu, hướng dương, lanolin, glyceryl palmitat, tromethamin, sorbitol, vitamine E, sodium carbomer... Ngoài ra, trong thành phần của kem, sữa còn có nước, mùi cùng các chất làm mềm da (emollient, softener), làm ẩm da (humectant, moisturizing), làm mượt da (smooth)... chủ yếu được chiết xuất từ các loại dầu có trong thực vật hoặc dầu khoáng như dầu dừa, ôliu, hướng dương, lanolin, glyceryl palmitat, tromethamin, sorbitol, vitamine E, sodium carbomer... và không thể thiếu chất bảo quản. Điều quan trọng hơn những chất bổ sung để tạo thành “sữa” này lại có tính dưỡng ẩm rất mạnh.



Các BS chuyên khoa về da liễu đều cho rằng, những chất nêu trên có tác dụng với người có làn da khô, da lão hóa. Thế nhưng, một giám đốc nhãn hiệu mỹ phẩm của Pháp thừa nhận, vì lợi nhuận, các nhà sản xuất đã không có lời “cảnh báo” cho người tiêu dùng. Cụ thể, nếu da nhờn, hoặc da dễ nổi mụn mà dùng sản phẩm có thành phần giữ ẩm cao, thì sẽ nổi mụn nhiều hơn. Nếu sử dụng lâu ngày, có thể gây lở loét, nhiễm trùng da.



Riêng đối với các loại sữa rửa mặt, sữa tắm, xà bông có chứa chất tiệt trùng như triclosan hay các chất sát khuẩn, DS Bình khuyến cáo rằng: rất có hại cho da thường, da mụn. Theo DS Bình, bình thường trên bề mặt da và các lỗ chân lông luôn có hàng triệu vi khuẩn, trong đó 99% vi khuẩn vô hại, nếu không nói là có lợi. Và khi có “đối thủ” - dù chỉ là 1%, thì những vi khuẩn có lợi này sẽ tự bảo vệ mình và gây rối loạn, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển mạnh. Vì thế, mẩn ngứa, mụn nhọt xuất hiện.



DS Bình cũng khuyến cáo, đối với da thường và da nhờn (dễ nổi mụn) chỉ nên dùng loại xà bông cục thường (plain soap) với 70 phần dầu làm từ dầu mỡ và hydroxid natri, còn lại là màu và mùi, không thêm bất kỳ chất khác. Đối với da khô, chọn loại có thêm chất giữ ẩm (humectant, moisturizer).



BS Huỳnh Huy Hoàng - Trưởng khoa Lâm sàng 2, BV Da liễu TP.HCM cũng lưu ý: không nên dùng quá nhiều sữa, nếu sữa rửa mặt còn lưu lại trên da sẽ khiến da trở nên thô ráp và xù xì, nên pha loãng sữa rửa mặt với nước và tạo bọt đều trước khi thoa lên mặt, không sử dụng sữa rửa mặt có chứa chất cồn, vì sẽ dễ gây kích thích và dị ứng cho da.



Dù vậy, những bánh xà phòng được gắn mác “xà phòng dưỡng ẩm” hay “xà phòng giàu glycerin” cũng không hoàn toàn chứa glycerin thực sự (glycerin thực sự là glycerin được tạo ra từ phản ứng giữa dầu béo và dung dịch xút). Hầu hết chúng được điều chế từ propylene glycol, một chất hóa học gần giống như glycerin tự nhiên nhưng không có lợi cho da của bạn. Nếu có được gắn mác 100% tự nhiên thì chúng cũng chỉ chứa 1 phần glycerin tự nhiên và phần lớn là propylene glycol.



Có bao giờ bạn thắc mắc, tại sao ngày nay chúng ta lại gặp quá nhiều vấn đề về da không? Nấm eczema, dị ứng xà phòng hay được chúng ta gọi là tay bị ăn da, mụn nhọt, chàm da, ung thư da….thì khi đọc đến đây, tôi nghĩ rằng các bạn đó có được một phần câu trả lời ngoài vấn đề ôi nhiễm môi trường sống rồi. Đó chính là do chất hoạt động bề mặt, propylene glycol, chất tạo màu công nghiệp và hương liệu tổng hợp trong phòng hóa học. Chúng lấy đi lớp chắn bảo vệ da của tạo hóa ban tặng cho chúng ta và làm da trở nên nhạy cảm hơn.



Nền công nghiệp hóa chất đã tạo ra xà phòng công nghiệp dưới nhiều dạng như xà phòng dưỡng ẩm, xà phòng trắng da và xà phòng diệt khuẩn. Nhưng thực ra chúng chỉ là một hỗn hợp hóa học chứ không phải xà phòng. Ít ra là với những người làm xà phòng chính thống như chúng tôi, mà ở các nước phát triển gọi là “soaper”.



Để hiểu rõ hơn về vai trò của lớp màng bảo vệ da, chúng ta hãy tìm hiểu một chút về glycerin tự nhiên, lớp lipit dưỡng ẩm cho da nhé.



Glycerine là một chất giữ nước, tức là có thể hấp thụ và giữ độ ẩm. Khi glycerin có ở trên bề mặt da, nó sẽ hấp thu nước từ môi trường xung quanh (không khí) và giữ lại trong hợp chất. Do đó, da sẽ liên tục được cung cấp độ ẩm một cách tự nhiên và cân bằng. Ngòai ra, glycerin còn có tác dụng làm mềm da. Khoa học chưa tìm được ra lý do tại sao glycerin lại có tác dụng này, nên chỉ có thể mặc nhiên công nhận glycerin ngòai việc làm cho da bạn luôn được dưỡng ẩm, còn có tác dụng mang lại một làn da mềm mại. Glycerin là thành phần chính trong kem chống nắng, đó là lí do tại sao kem chống nắng tạo cho ta cảm giác nhờn và bí da.



Bên cạnh đó glycerin có tính chất gần giống lớp màng bảo vệ da tự nhiên của cơ thể, giúp làn da tránh lại tác hại của môi trường sống khắc nghiệt. Vì thế glycerin tự nhiên góp mặt trong hầu hết các loại kem dưỡng da với vai trò là thành phần chính dù là hang tầm trung hay là hãng nổi tiếng, và cũng là lí do chính thúc đẩy giá glycerin lên rất cao. Đến đây có thể bạn đã có câu trả lời tại sao glycerin lại bị chiết tách và được thay thế bởi propylene glycol rồi chứ.


to be cont