Ăn chay hay còn gọi ăn lạt, là ăn những loài thảo mộc: hoa quả, rau cải, không ăn những món thuộc các loài động vật như thịt, cá, tôm, cua, sò, ốc... những vật hữu tình, biết tham sống sợ chết như con người.



Có 2 phương pháp ăn chay, đó là ăn chay trường và ăn chay kỳ.


Tại sao ăn chay?


Ăn chay là một phương pháp tu tập để tăng trưởng lòng từ bi và là điều kiện dễ dàng cho việc giữ giới, không giết hại. Chay là từ nói khác đi của chữ “trai”, nghĩa là thanh tịnh.



Việc ăn chay là để tăng trưởng lòng từ bi, giúp thân tâm an lạc
Việc người học Phật phải ăn chay là để phát triển tâm từ bi: từ bi là lòng thương yêu muôn loài muôn vật. Từ là ban vui, bi là cứu khổ, nên muốn thực tập từ bi, chúng ta thực tập ăn chay.


Ngoài ra, ăn chay còn nhằm tôn trọng sự sống bình đẳng: tất cả các loài hữu tình đều sợ chết. Trong kinh Pháp Cú Phật dạy: “Ai cũng ham sống sợ chết, vậy nên chớ giết và sai bảo giết”.


Đồng thời, tránh oán kết trong sinh tử: chúng sanh sở dĩ luân hồi là để trả nợ oán kết lẫn nhau. Cứ giết hại nhau rồi báo thù nhau, những bất an của đời sống vì ăn thịt lẫn nhau mà có mặt. Do đó Phật dạy: “Tất cả chúng sanh từ vô thỉ đến nay, cứ tạo nhân ác, sát hại ăn thịt lẫn nhau nên theo nhau lãnh thọ quả báo trong 6 đường”.


Riêng người tu tập việc ăn chay giúp dễ tu tập thiền định: ăn chay thì thân thể nhẹ nhàng, không bị các chất tanh nồng làm tâm tánh bất định. Đối với người ăn chay, tụng kinh lễ Phật ngồi thiền sẽ có hiệu quả rất cao.


Cuối cùng là báo ân muôn loài: trong lục đạo luân hồi, có nhiều ân oán, ai cũng từng là cha mẹ ông bà của nhau. Để tránh ăn thịt lẫn nhau thân thích của mình nhiều kiếp, chúng ta thực tập ăn chay.


Vậy ăn chay phải thế nào?


Ăn chay là ăn những thức ăn nguồn gốc thực vật, có nhiều chất sinh tố bổ dưỡng như: cà chua, rau, đậu nành, khoai tây, bắp cải, nấm… và những món ăn cũng phải thay đổi luôn.


Để ăn chay đúng nghĩa, người ăn chay cần không được kiêu mạn, háo danh, không nên ăn chay với tâm lý mình tu hơn người và ăn để được người khác khen ngợi. Hay ăn theo kiểu ép xác khổ hạnh như chỉ ăn rau tương, cơm muối, sẽ có hại cho sức khỏe.



Người ăn chay không được kiêu mạn, háo danh
Ăn chay là để thanh tịnh thân tâm, nên từ hình thức đến nội dung của thức ăn chay cần phải thanh tịnh, không nên giả các thức ăn mặn để tổn hại sự thanh tịnh của ăn chay.


Đồng thời cần tránh các thức ăn có nhiều chất cay, nồng, hôi; có nhiều chất kích thích như hành, hẹ, tỏi, nén…


Vậy, ăn chay trường là sao? Chay kỳ thế nào?


Chúng ta cần hiểu: không phải người Phật tử nào cũng có thể bỏ hẳn ngay tập quán ăn mặn của mình để ăn chay. Vì thế, trong đạo Phật có chia làm hai loại: ăn chay kỳ và ăn chay trường.


Những trường hợp ăn chay trường thường là người tu xuất gia của Phật giáo Bắc Tông, hệ phái Khất sĩ và những Phật tử đã thọ Bồ tát giới, những người thích ăn thực vật… Ăn chay trường, ở đây hay còn gọi trường trai. Đó là cách một người sẽ ăn thức ăn có nguồn gốc thực vật mãi mãi, không gián đoạn trong mỗi ngày cho đến hết đời.


Cũng có nhiều người sống ở đời không phải người xuất gia hay đã thọ Bồ Tát giới của Phật giáo vẫn có thể phát nguyện ăn chay trường để nuôi dưỡng tâm từ bi, thân tâm an lạc, nhẹ nhàng trong cuộc sống.


Còn có một cách gọi khác đối với những người phát nguyện không ăn sau 12 giờ trưa đó là ngọ trai.



Có 2 cách ăn chay, đó là ăn chay trường và ăn chay kỳ
Riêng với cách ăn chay kỳ thì dành cho những Phật tử tại gia (PV – người tu ở nhà) thọ 5 giới hay thập thiện, có thể phát nguyện ăn chay theo các kỳ hạn nhất định như sau:


Nhị trai: Ăn 2 ngày (mồng một và rằm AL); Tứ trai: 4 ngày (1,14,15,30 AL); Lục trai: 6 ngày (1,8,14,15,23,30 AL); Thập trai: 10 ngày (6 ngày trên và thêm 18, 24, 28, 29 (tháng thiếu thì là 27, 28); Nguyệt trai: ăn chay tháng, hoặc 1, hoặc 3, hoặc 6 tháng tùy theo sự phát nguyện.


Ngày nay, ăn chay được coi là phương pháp dưỡng sinh tối ưu. Vì thế, nếu là Phật tử hay không là Phật tử nên phát tâm ăn chay. Thế giới này chiến tranh là do tâm sát hại. Ăn chay giúp cho con người thêm tình thương, bớt hận thù, tránh được giết hại. Chúng ta mà ăn chay, trái đất có thể hòa bình và mọi loài chúng sanh được an lạc.


Vô thường (viết theo tư liệu Phật giáo)


http://www.giadinhonline.vn/the-nao-la-an-chay-truong-an-chay-ky-d31856.html