Sự “dung tục” của Thằng Mõ

Sự “dung tục” của Thằng Mõ

CD Thằng Mõ 1 của nhạc sĩ Ngọc Đại đang gây phản ứng trong dư luận vì bị cho rằng có những ngôn từ dung tục, dị hợm.

Chiều qua 7.5, chúng tôi tìm tới nhà nhạc sĩ Ngọc Đại ngỏ ý muốn mua CD Thằng Mõ 1. Ngọc Đại cười: “Mua nhanh kẻo hết”. Ông kể, in tới gần 1.000 bản, đã bán được gần hết, giờ chỉ còn chưa đến 100 đĩa.

Ngọc Đại cho biết ông đã dựa theo tập thơ online Chẹc Chẹc của Nguyễn Đình Chính và tác phẩm của Bùi Chát để viết 36 ca khúc. Thằng Mõ 1 là CD đầu tiên, gồm 9 bài: Cánh đồng cỏ khô, Ngũ sắc, Chọn một ngày, Thông điệp hoa hồng, Nàng thơ gõ cửa, Vĩnh biệt, Có những ngày, Khuyến mại tình dục, Cái nường 8x.

Nhạc sĩ Ngọc Đại chiều 7.5 - Ảnh: Minh Ngọc

Thằng Mõ 1 giống như một kiểu hợp xướng thơ hơn là một đĩa nhạc. Ngọc Đại hát giống như đọc thơ một cách diễn cảm trên nền tiếng đàn piano và viola. Có lúc, giọng ông rên rỉ, nghẹn ngào, có lúc hùng hổ, gào thét...

Những bài hát khiến người nghe giật mình khi được đưa vào những ca từ mạnh, trần trụi, thậm chí có lúc khá thô, nếu so với những ngôn từ giàu tính thơ thường thấy trong nhạc Việt. Chẳng hạn, như trong bài Cái nường 8x có câu: “Bẹn ơi, mông ơi, háng ơi, nọn nường ơi”. Trong bài Ngũ sắc, những ca từ trần trụi, có phần nhục cảm nhưng lại không để nói chuyện tình dục. Tình dục cũng không phải là chủ đề chính của các bài hát trong CD Thằng Mõ 1. Những bài thơ mà Ngọc Đại phổ nhạc trong CD đề cập tới nhiều vấn đề khác: “Đẫm nước mắt và đẫm máu những ngày đã hóa thành tượng đài. Lịch sử Tổ quốc tôi, chồng chéo bao nhiêu câu hỏi. Những câu hỏi ngơ ngác không thể nào hiểu nổi...”.

Những bài hát khiến người nghe giật mình khi được đưa vào những ca từ mạnh, trần trụi, thậm chí có lúc khá thô, nếu so với những ngôn từ giàu tính thơ thường thấy trong nhạc Việt

Có phải là nghệ thuật ?

Nhạc sĩ Ngọc Đại cho biết đã mời một số ca sĩ, trong đó có Lam - Linh (Thanh Lâm và Linh Dung trong nhóm Đại - Lam - Linh) thực hiện Thằng Mõ 1, nhưng tất cả đã từ chối. Vậy nên, ông tự đệm piano và hát. Ngọc Đại cho hay, người hỗ trợ ông làm việc trong phòng thu là nghệ sĩ Nguyễn Nhất Lý. Trước đó một số bạn bè nhạc sĩ của ông đã “sốc” khi nghe thử trước bản nháp, nhưng ông vẫn làm vì “đó là con đường tôi cảm thấy mình được giải thoát với nghệ thuật”. Ông cũng cho rằng, những ngôn từ của các ca khúc trong CD không có gì là dung tục, mà đó là “sự tự do tuyệt đối trong nghệ thuật”.

Ngọc Đại không giấu giếm việc nhà thơ Nguyễn Đình Chính đã ngăn cản việc ông phổ nhạc cho Chẹc Chẹc, hay có lần bị phòng thu đuổi đi, ngay cả việc sản xuất CD về sau cũng phải thực hiện một cách lặng lẽ. Như vậy, nhạc sĩ hiểu nhạc của Thằng Mõ 1 rất khó để được chấp nhận, thậm chí bị cấm.

Nhạc sĩ Trương Ngọc Ninh đã rất choáng khi nghe Ngọc Đại hát Thằng Mõ 1 đệm guitar. “Tôi đã nghe những tác phẩm nghiêm túc nhưng cũng có những tác phẩm nghe như đùa cợt của Đại” - nhạc sĩ nói. Ông cho rằng, công chúng nghe nhạc vẫn thường nghe những lời ca rất hay, sẽ không quen khi nghe những bài hát này, nhưng ông thì không thấy lạ vì “âm nhạc, phong cách của Đại lạ lùng từ trước đến nay”.

Trong khi đó, một nhạc sĩ lại không cho rằng đó là âm nhạc: “Tôi chưa nghe đĩa này, nhưng cái anh nhạc sĩ này chỉ được cái hay nói tục, nói bậy”.

Ranh giới giữa ca từ gợi cảm, nhục cảm và tục tĩu rất mong manh. Phạm Duy đã từng sáng tác tục ca. Cái tục của Thằng Mõ 1 có được chấp nhận hay không? Điều đó có lẽ cần có thời gian để chứng minh.

Nhạc sĩ tự bán đĩa, cơ quan quản lý không hay

Suốt một tháng nay, nhạc sĩ Ngọc Đại đã tự mình đi bán đĩa, gặp ai thì bán, lúc đầu bán 100.000 đồng, sau tăng lên 150.000, có người trả tới 200.000. Ông khoe, ở nước ngoài cũng có người gọi điện về đặt mua.

Việc tự đi bán đĩa là hình thức kinh doanh băng đĩa nhưng nhạc sĩ Ngọc Đại không xin giấy phép cho CD Thằng Mõ 1 là việc làm sai quy định. Việc làm này đã diễn ra cả tháng nay, nhưng cơ quan quản lý không hề hay biết.

Theo ông Nguyễn Thành Nhân, Trưởng phòng Quản lý nghệ thuật biểu diễn (Cục Nghệ thuật biểu diễn), nếu thông tin báo chí đã nêu là đúng thì nhạc sĩ Ngọc Đại đã vi phạm pháp luật. Ông Nguyễn Đăng Chương, Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn cho biết hiện ông đang đi công tác chưa nắm được sự việc, ông sẽ giải quyết khi quay về. Ông cho rằng, nếu nội dung CD vi phạm quy định của pháp luật, Thanh tra Bộ VH-TT-DL sẽ phối hợp với Cục để thu hồi.

Về phía nhạc sĩ Ngọc Đại, ông không e ngại nếu CD bị thu hồi. “Tôi không quan tâm, tôi không sợ. Quan trọng là tôi được làm nghệ thuật” - ông nói.

Minh Ngọc