Nguy cơ vỡ quỹ bảo hiểm thất nghiệp

(HQ Online)- Thời gian gần đây tình trạng nợ đọng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) ngày càng tăng gây nguy cơ vỡ quỹ bảo hiểm này.

Số đăng ký thất nghiệp liên tục tăng

Theo báo cáo của Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, số người tham gia BHTN liên tục tăng qua các năm, đến năm 2012 số người tham gia BHTN là 8.304 triệu người, tăng 4,22% so với năm 2012. Riêng trong 6 tháng đầu năm 2013, số người tham gia BHTN là 8.347 triệu người, tăng 0,52% so với năm 2012.

Trong đó, số người tham gia BHTN ở khu vực hành chính sự nghiệp, đảng, đoàn thể chiếm 24,16%; khu vực sản xuất- kinh doanh chiếm 74,2%; khu vực khác chiếm 1,64% số người tham gia BHTN.

Nguyên nhân đầu tiên của tình trạng gia tăng số người đến đăng ký thất nghiệp là số người tham gia BHTN tăng. Vì đã tham gia BHTN từ khi đang đi làm, nên khi thất nghiệp đương nhiên đa số lao động đều đi đăng ký để được nhận BHTN. Lý do thứ hai là một số doanh nghiệp gặp khó khăn phải giảm nhân lực. Cũng có yếu tố là doanh nghiệp di dời cơ sở, nhà máy ra khỏi thành phố do gây ô nhiễm môi trường hoặc do đáp ứng quy hoạch.

Một nguyên nhân khác đến từ phía người lao động là tình trạng người lao động mong muốn có việc làm thu nhập cao hơn, phù hợp hơn nên chủ động xin thôi việc. Trong số đó, không ít lao động từ các các thành phố lớn chuyển về quê hương xin việc.

Ông Nguyễn Hùng Cường – Phó Ban thực hiện chính sách bảo hiểm xã hội (Bảo hiểm Xã hội Việt Nam) cho biết, do số lượng người tham gia bảo hiểm thất nghiệp có xu hướng tiếp tục gia tăng theo từng năm nên số thu từ bảo hiểm thất nghiệp cũng tăng theo. Tính đến ngày 31-8, tổng số tiền thu bảo hiểm thất nghiệp là hơn 27,6 tỷ đồng, số tiền đã chi trả từ năm 2010 đến nay là hơn 6,7 tỷ đồng.

Tuy nhiên, hiện đang bắt đầu xuất hiện nguy cơ vỡ quỹ bảo hiểm thất nghiệp. Nguyên nhân là do năm 2009 bảo hiểm thất nghiệp mới chỉ thu không phải chi trả, năm 2010 và 2011 do mới thực hiện chi trả ở mức thấp. Nhưng từ năm 2012 trở đi Quỹ bảo hiểm thất nghiệp đã bắt đầu phải chi ra lớn hơn nhiều so với trước do số người hưởng trợ cấp ngày càng tăng cao, thời gian hưởng dài hơn.

“Theo tính toán, nếu chính sách không kịp thời thay đổi thì số thu Bảo hiểm thất nghiệp về lâu dài sẽ khó khăn trong việc cân đối thu chi” - ông Nguyễn Hùng Cường khẳng định.

Và nỗi lo nợ đọng

Theo ông Lê Quang Trung, Phó Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội), hiện tình trạng nợ đọng BHTN là khá lớn. Nếu như năm 2011 số nợ đọng BHTN là 172 tỷ đồng, thì đến năm 2012 số nợ đọng BHTN là 365,45 tỷ đồng và tính đến tháng 8-2013 con số này đã lên tới trên 600 tỷ đồng.

Để dẫn đến tình trạng này thì ngoài yếu tố khách quan (tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn, một số địa phương gặp khó khăn trong việc cân đối ngân sách… ), còn một số nguyên nhân chủ quan như: ý thức chấp hành pháp luật của người sử dụng lao động chưa cao, việc chuyển kinh phí từ ngân sách địa phương hỗ trợ đóng BHTN còn chậm và quy định về xử lý vi phạm về đóng bảo hiểm xã hội nói chung và BHTN nói riêng còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe.

Ông Trung nhấn mạnh, nhiều doanh nghiệp trốn đóng bảo hiểm cho người lao động hoặc lách luật bằng cách ký hợp đồng lao động/hợp đồng làm việc với người lao động dưới 12 tháng để không phải đóng BHTN cho người lao động.

Ông Nguyễn Hùng Cường cho biết, mặc dù cơ quan bảo hiểm xã hội cũng đã áp dụng nhiều biện pháp thu hồi nợ như: đối chiếu, thông báo kết quả thực hiện đóng BHTN hàng tháng, tính lãi phạt chậm đóng đối với các đơn vị sử dụng lao động tham gia, công khai danh tính trên các phương tiện thông tin đại chúng, phát huy hiệu quả hoạt động của tổ thu hồi nợ liên ngành… tuy nhiên, cơ chế thu hồi nợ này vẫn chưa đủ sức răn đe. Tình trạng chây ỳ, nợ đọng BHTN của nhiều DN vẫn tiếp diễn. Cùng đó là thực trạng nhiều doanh nghiệp đang trốn đóng BHTN cho người lao động bằng cách đóng theo bảng lương chứ không đóng theo doanh thu.

Để khắc phục tình trạng trên, tại hội nghị Tổng kết 5 năm thực hiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp, nhiều ý kiến cho rằng cần sửa Luật BHXH theo hướng tăng nặng các hình thức xử phạt đối với những đơn vị cố tình vi phạm Luật BHXH cũng như nâng mức phạt theo hướng tăng tỷ lệ phạt cao hơn và tính trên tổng số tiền nợ, đồng thời truy cứu trách nhiệm hình sự đối với những chủ sử dụng lao động chiếm dụng Quỹ BHXH.

Ông Lê Quang Trung cho biết, sẽ tiếp tục hoàn thiện các quy định của pháp luật về BHTN, tăng cường thông tin tuyên truyền về chính sách bảo hiểm thất nghiệp... Đặc biệt, công tác kiểm tra, thanh tra sẽ được tăng cường nhằm phát hiện những vướng mắc, những vi phạm hay trục lợi BHTN để kịp thời xử lý, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động khi tham gia và thụ hưởng chế độ BHTN.

http://www.baohaiquan.vn/pages/gia-tang-no-dong-bao-hiem-that-nghiep.aspx

Gửi từ ứng dụng Cafe trên iPhone