Sự khác biệt vùng, miền là tất yếu do sự đa dạng về địa lý nhân văn, quá trình lịch sử. Truyền thống, sức mạnh của dân tộc là tình đoàn kết. Kỳ thị vùng, miền là tự hạ thấp nhân cách, tầm văn hóa của chính mình.



Gần đây, trên một số diễn đàn mạng nổi lên hiện tượng mạt sát, kỳ thị vùng, miền, địa phương. Hiện tượng phi văn hóa này không dừng lại ở ý kiến cá nhân mà lây lan trong cộng đồng mạng theo xu hướng kích động.


Miệt thị lẫn nhau


Một nữ sinh Hà Nội lên Facebook chê người ngoại tỉnh với lời lẽ nặng nề: “Đi đoạn Tràng Tiền có một tí mà chục xe máy biển ngoại tỉnh mặc quần hở hết cả…, ăn nói hô hố xong vứt rác hồn nhiên ra lòng đường. Nhìn con đường sang trọng, đẹp đẽ thành cái bãi rác trông thật thảm thương. Lên đây học thì không học! Đứa làm trò bẩn, đứa thì bòn rút tiền bố mẹ dưới quê đến tận xương tủy để ăn chơi đú đởn (mà đú sao cho bằng?), rồi cả bè lũ kéo nhau lên đây trộm cắp, móc túi thậm chí cướp giật gây tai nạn. Đi xem phim thì nói cười oang oang, cho chân thối um lên ghế,… Đi ăn hàng thì nhai tóp tép, khạc nhổ bừa bãi…”.


Cũng trên Facebook, một nữ sinh Đà Nẵng nói về con trai miền Bắc với lời lẽ sỗ sàng quá đáng: “Mình thật lòng không thích dân Bắc. Kể cả khi yêu một anh người Bắc, mình cũng không thích người Bắc. Và mình thề không bao giờ dính dáng đến bất cứ thằng/con Bắc nào. Thẳng luôn khỏi mất lòng sau. Không muốn có bất cứ dính dáng nào kể cả xã giao. Mấy bạn Bắc xin tự động del mình khỏi friend list, không mình tự del, khỏi bắt bẻ lý lẽ”.


Lĩnh Nam, sinh sống tại quận 8 (TP.HCM), lại miệt thị kịch liệt phụ nữ miền Tây trên Facebook và một số trang mạng khác.


Hoàng (bìa trái) trong buổi xin lỗi công khai tại trường. Ảnh: TL
Trên Facebook, Nam viết: “Con gái miền Tây nhan sắc tèm tèm thì lên thành phố hay các tỉnh lân cận khác làm gái, đứng gốc cây. Nhan sắc vừa vừa, kha khá thì vừa bán bia ôm vừa đi khách hay làm massage. Có nhan sắc như cô hoa hậu Mỹ Xuân và một số hot girl miền Tây thì cũng làm gái nhưng cao cấp hơn mấy cô bia ôm + massage... Mà khi dân miền khác bảo con gái miền Tây toàn làm đĩ thì cứ chửi người ta”.


Hay trong một bình luận khác: “Tránh nên lấy chồng hay lấy vợ miền Tây. Dân tình sống bựa, miệng thì ngọt ngào nhưng trong bụng một bồ dao găm, sống rất chó. Đàn ông thì nhậu nhẹt, đánh vợ con, gia trưởng, ... làm được gì cho đời mà tỏ ra nguy hiểm. Đàn bà thì hám tiền, chỉ khoái hưởng thụ. Hàng xóm thì đâm chọt, sĩ diện hão. Nói chung miền Tây chỉ để ngắm, không nên dây dưa”.


Phản ứng không kém bạo lực


Cộng đồng mạng đã phản ứng lại sự kỳ thị này rất gay gắt, rất tiếc trong đó lại có những ý kiến kỳ thị, phản cảm không kém. Một nick name phản ứng lại người Hà Nội: “Mình nhổ toẹt vào cái mác Hà Nội rởm mà nhiều người tự lấy nó đánh bóng và nâng mình lên cao hơn người khác… Họ giỏi ư? Không đâu! Họ thua xa dân ngoại tỉnh. Những người Hà Nội văn minh đích thực sẽ chẳng bao giờ phát ngôn kiểu như thế này… Đúng là tởm!”.


Trọng Hà thì viết rằng: “Khi chưa lên Hà Nội, tôi cũng nghĩ người Hà Nội lịch sự, giỏi giang lắm. Nhưng sau khi lên Hà Nội, tôi đã từng trải qua và va chạm với rất nhiều người Hà Nội tôi mới hiểu người Hà Nội là thế đấy. Một mảnh đất nhỏ trong ngõ ngách, hai xe không tránh nổi, ngôi nhà chắp vá sống đến bốn thế hệ vẫn cố nới thêm được vài gian cho sinh viên thuê lấy tiền sống qua ngày. Gia đình chật chội, cãi nhau chí chóe suốt ngày, ồn ào đến nỗi tôi phải lên thư viện ôn bài”.


Nick mame yoshino139 phản ứng lại sự miệt thị dân miền Tây bằng lời lẽ bạo lực: “Mày có ngon về miền Tây, tao thề là thấy mày ở đâu tao chém liền ở đó. Cái đồ ngu mà còn tỏ ra nguy hiểm, tao chia buồn với cha mẹ mày đã sinh ra một thằng con không bằng cả chó như mày”.


Nghiêm trọng hơn, nhóm bênh vực phụ nữ miền Tây đã tìm tên tuổi và địa chỉ, số điện thoại của Lĩnh Nam đưa lên Facebook với lời đe dọa sẽ xử đẹp trong thời gian gần nhất. Thậm chí, họ lập hẳn cái gọi là hội những người muốn xử lý Lĩnh Nam, thu hút gần 4.000 like (người ủng hộ) trên Facebook.






Tôn trọng bản sắc, không nên kỳ thị


Do lãnh thổ đất nước trải dài trên nhiều vùng địa lý khác nhau, do yếu tố lịch sử, văn hóa, sinh hoạt cộng đồng là nguyên nhân dẫn đến thực tế các vùng, miền địa phương có bản sắc văn hóa riêng. Thí dụ, ở cấp độ rộng đó là người miền Bắc, Trung, Nam.


Tính chất vùng, miền duy trì nhưng theo quá trình giao thoa văn hóa vẫn bổ sung cho nhau. Sự thừa nhận, phân tích văn hóa vùng, miền để hiểu mình, hiểu người, học cái hay của người khác, hạn chế cái tiêu cực của mình là điều tốt
. Khích bác, kỳ thị, chê bai vùng, miền, địa phương khác là đáng trách, đáng phê phán.


Để thay đổi tư duy của người trẻ là điều không dễ, chúng ta không chỉ kêu gọi suông mà phải có sự thay đổi quan niệm trong từng gia đình, từng vùng văn hóa. Có thể nói nó phụ thuộc vào sự phát triển lành mạnh của xã hội.


PGS-TS TRỊNH HÒA BÌNH, Giám đốc Trung tâm Dư luận xã hội (Viện Xã hội học)
Truyền thống của dân tộc ta là đoàn kết


Theo tôi, đây là một hiện tượng đang cần được dư luận xã hội phê phán nghiêm khắc trên tinh thần phản biện xã hội, nhất là trên những phương tiện truyền thông đại chúng.


Xưa nay, người ứng xử văn hóa theo chiều thuận là yêu mến, tự hào về văn hóa địa phương mình, đồng thời trọng thị những nét văn hóa khác biệt của địa phương khác. Dân tộc ta đã có truyền thống đại đoàn kết, không phân biệt vùng, miền dân tộc qua bao cuộc chiến chống ngoại xâm. Trong thời điểm hiện nay, hơn lúc nào hết đang cần đoàn kết dân tộc, “đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết” trong nội bộ dân tộc, như lời Bác Hồ kêu gọi. Sự kỳ thị, ghét bỏ, xung khắc, thậm chí khinh miệt lẫn nhau về sự khác biệt vùng, miền trong lối sống, đặc biệt là trong xã hội hiện đại, là hiểm họa cho dân tộc, làm suy yếu đất nước và trước hết là làm lùn đi nhân cách, tầm văn hóa của chính người kỳ thị.


PGS-TS NGUYỄN THỊ MINH THÁI
Phải xin lỗi công khai vì kỳ thị


Hoàng (SN 1993, sinh viên năm nhất Trường ĐH Công nghệ - ĐH Quốc gia Hà Nội) đã lập cái gọi là hội “Anti - Thanh Hóa” (Tẩy chay dân Thanh Hóa) trên Facebook. Hoàng đưa bức ảnh một bé gái mặt mày tím bầm, máu me loang lỗ với lời kêu gọi: “Admin đề nghị chị em trong hội cứ gặp dân Thanh Hóa là cho chúng nóa bị xử khóc hận như thế này!!! Con trai nếu to hơn thì thôi, bỏ qua, còn con gái phải cho chúng nó nếm mùi như cái ảnh này”; “Dạo này bận quá chẳng có mấy khi vào hội chém cả… làm cho bọn dân Thanh Hóa nhởn nhơ ngoài vòng xã hội mà không ai dám kêu ca cả. Admin đề nghị chị em trong hội vào điểm danh để tiếp tục cuộc chiến tẩy chay dân Thanh Hóa…”.


Chỉ sau một đêm, hơn 3.000 người Thanh Hóa đã xâm nhập vào hội “Anti - Thanh Hóa” phản đối kịch liệt. Hoàng đã phải đổi tên hội thành “I yêu Thanh Hóa”. Hoàng đã phải công khai nói lời xin lỗi với các bạn sinh viên Thanh Hóa trước sự chứng kiến của nhà trường và lực lượng công an. Nhà trường hứa sẽ xử lý kỷ luật Hoàng.