Hàng tấn da heo (bì lợn) được ướp muối và hóa chất đến khô cứng rồi mất từ 2 - 3 ngày chở từ Hà Nội về Vĩnh Long. Sau đó, một đầu nậu ở đây đứng ra điều phối, cung ứng hàng tận nơi cho các lò nem - chả trong khu vực.
Công nghệ xử lý “da heo muối”
Ông T - chủ một cơ sở sản xuất nem - chả ở Lai Vung (Đồng Tháp) thừa nhận: Hiện chỉ có loại nem bì hay còn gọi là nem thịt (màu trắng đục, nhạt, không chua) là bắt buộc phải sử dụng da heo tươi (mới lấy ra từ các lò giết mổ) làm nguyên liệu. Vì vậy, hầu hết các lò nem lớn ở đây đều phải sử dụng "da heo muối" đặt mua từ Hà Nội để đáp ứng nhu cầu sản xuất nem chua ngày càng tăng.
Ông lý giải thêm: Nem chua cũng là món bán chạy nhất và được người tiêu dùng chuộng nhất, nên nguồn da heo tại chỗ không bao giờ đáp ứng đủ. Hơn nữa, "da heo muối" mua từ Hà Nội có sẵn màu đo đỏ, giòn dai và lên men chua rất nhanh... nên rất thích hợp. Ông T tiết lộ: "Lúc trước, thuê người đi hết cả chục chợ và lò mổ khắp mấy tỉnh ở đây cũng kiếm không ra đủ. Trong khi đó, mấy tháng nay chỉ cần gọi cho mối lái, bao nhiêu cũng có và còn được giao tận nhà!".
Sản xuất nem chua tại một cơ sở ở Đồng Tháp.
Nhiều nhân công trực tiếp làm công đoạn "xử lý" nguyên liệu bì cho biết, đặc điểm của "da heo muối" (mua từ Hà Nội) là rất khô, cứng, ướp rất nhiều muối. Có những bao hàng khui ra, muối ướp kỹ đến mức… da heo ngả hẳn sang màu đỏ vì dùng quá nhiều muối, nếu không cẩn thận đem làm nem sẽ rất mặn. Loại da này cũng có mùi rất hôi thối và khó chịu.
Đó là lý do không thể dùng làm nem bì (nem thịt) vì sẽ không ai ăn nổi (!). “Da heo muối” phải được tẩy rửa từ 3 - 4 giờ bằng nước lạnh cho mềm, tan bớt muối và hóa chất, sau đó được phơi ráo cho mềm lại trước khi dùng làm nguyên liệu sản xuất. Thâm nhập "nhà sau" của vài lò nem có tiếng trong khu vực, những "dấu tích" với nhiều bao tải lấm tấm muối bốc mùi hôi, khu lọc rửa bề bộn nước và nhiều lò luộc da cỡ lớn luôn ngút khói.
Một chị lao công cho biết, từ hôm 6- 9 đến nay, (thời điểm cơ quan truyền thông đưa tin về việc cơ quan chức năng phát hiện 2,6 tấn da heo ướp hóa chất ở Hà Nội - PV), ông chủ cơ sở buộc công nhân khu này làm việc ban đêm (?). Thậm chí nhiều chủ lò thú nhận, từ 1 ngày trước đó (tức 5-9) bên cung cấp "nguyên liệu" đã gọi điện bảo… tạm ngưng.
"Đầu nậu" thách thức pháp luật?
Một cơ sở có quy mô khá lớn ở đây cho biết, để làm ra hơn 10.000 chiếc nem, mỗi ngày nơi này cần mua khoảng 100 - 200kg bì lợn từ Hà Nội và rất nhiều nguyên liệu, phụ gia... Vì vậy, cứ 2 ngày 1 lần, đầu mối sẽ cho xe giao hàng đến tận nơi. Một số lò sản xuất lớn bậc nhất khu vực, có vài chục nhân công và số lượng làm ra từ vài chục ngàn chiếc nem mỗi ngày, cứ cách vài ngày có cả tấn "da heo muối" được chở tới…
Vào mùa cao điểm (Tết Âm lịch và mùa lễ hội Vía bà Chúa xứ Núi Sam - An Giang), số lượng nem làm ra có thể tăng gấp 3 hoặc 4 lần ngày thường. Với hơn 50 cơ sở sản xuất nem - cả của khu vực Vĩnh Long, Đồng Tháp như hiện nay, có thể suy ra số lượng "da heo muối" cần dùng là rất lớn. Tuy nhiên, một chủ cơ sở tự tin khẳng định: Chỉ cần gọi đặt "đại lý" trước 2 ngày, cần bao nhiêu cũng có (?).
Theo đầu mối do các chủ lò nhiệt tình cung cấp, chúng tôi tiếp cận địa chỉ một đối tượng có biệt danh Sáu L, thường trú tại TP.Vĩnh Long. Tuy nhiên, ông này đã "vắng nhà" 2 hôm nay. Theo lời của một cán bộ ở địa phương (xin giấu tên - PV), đây đích thực là "tổng đại lý" chuyên cung cấp mặt hàng "da heo muối" vận chuyển về từ Hà Nội. Theo nguồn tin riêng của chúng tôi, ông L chuyên thuê phương tiện xe chở khách tuyến Hà Nội - Cần Thơ để "gửi kèm" từ vài bao đến hàng chục bao tải.
Đến bãi đỗ gần chân cầu Mỹ Thuận (bờ Nam sông Tiền) hoặc một cây xăng gần khu vực, các bao hàng sẽ được bốc xuống rất nhanh và ngay lập tức có sẵn những chiếc xe tải nhỏ, xe lôi phân tán đi. Chỉ một số ít được giữ lại trong kho (nhà riêng) của ông L và cũng để dùng sản xuất nem - chả. Một người dân ở đây nói: "Ông này bán da heo muối hơn 1 năm nay rồi, ai mà không biết. Có lần tụi tui còn làm đơn kiện vì mỗi lần hàng về, không chịu nổi mùi hôi… Nhưng có thấy ai xử lý chi đâu?".
Một cán bộ thú y tỉnh Vĩnh Long, cho biết: Việc ông L chuyên mua và phân phối mặt hàng này với số lượng lớn là có thực và đã kéo dài nhiều tháng nay. Gần đây, lực lượng này cũng phát hiện một lô hàng hàng chục bao tải đang chuẩn bị bốc dỡ sang xe khác. Tuy nhiên, do cơ quan này không có chức năng kiểm tra hàng hóa và cũng không có thẩm quyền dừng xe khách, nên không ngăn chặn được (!). Anh này thẳng thắn: "Mỗi lần như vậy, muốn chặn xe phải làm văn bản đề nghị cảnh sát giao thông, kiểm tra giấy tờ hàng hóa phải có lực lượng quản lý thị trường… Vì vậy, chúng tôi luôn rất bị động!".