Cho đến ngày 10.8 này, tròn 50 năm thảm hoạ da cam ở Việt Nam (10.8.1961 - 10.8.2011). 50 năm qua, hậu hoạ chất độc da cam của cuộc chiến phi nghĩa do đế quốc Mỹ gây ra vẫn đeo bám nhiều thế hệ.



Những nạn nhân chất độc da cam/dioxin, trong mọi khoảnh khắc của cuộc đời, hơn lúc nào hết, họ oằn mình, gào thét, quằn quại trong đau đớn tuyệt vọng, họ là những người nghèo nhất trong những người nghèo của xã hội. Và dường như thời gian có dài bao nhiêu, chiến tranh đã hết, nhưng nỗi đau ấy vẫn nguyên vẹn như mới hôm qua. Một lần nữa, tội ác chiến tranh lại bị nhân loại lên án, phơi bày.


Mảnh đời da cam



Theo địa chỉ của Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin thành phố Vũng Tàu, tôi đến nhà em Dương Thị Thu Hương ở số nhà 71 Hàn Thuyên, phường Rạch Dừa. Anh Dương Đức Duy (bố Hương), chị Nguyễn Thị Vòng (mẹ Hương) đon đả mở cổng mời tôi vào nhà - căn nhà khang trang gia đình anh xây từ đền bù giải toả đường phố. Chưa kịp ngồi xuống ghế, đã nghe tiếng uỳnh uỵch rồi la toáng, rên ư ử phía sau nhà. Vội chạy xuống bếp thì ra em Hương trườn trên tấm phản trượt té xuống đất. Mắt trợn trừng, miệng sùi bọt mép, chân tay múa loạn xạ. Chị Vòng bế con đặt vào ghế và đẩy ra phòng khách.


Chị Vòng chăm sóc em Hương đã hơn 30 năm.



Mời tôi ly nước trắng, chị Vòng kể về cuộc đời cháu Hương: Năm 1981, tôi sinh cháu. Vợ chồng mừng lắm. Nó chỉ 2,5kg, nhưng đầy đủ chân tay, mặt mũi. Thế nhưng niềm vui ấy chỉ tồn tại đến ngày thứ 13 thì vụt tắt. Tự nhiên, người cháu đỏ như quả gấc và đi cầu phân trắng như nước vo gạo, ăn gì đi nấy. Vợ chồng tôi sợ quá vội đưa cháu đi Bệnh viện Nhi Đồng 1 Sài Gòn. Khi ấy bác sĩ nói nó đã chết khai tử (tức là chết lâm sàng). Bệnh viện trả về nói gia đình lo hậu sự chôn cất, thì bỗng dưng nó sống lại.


Cả nhà mừng lắm. Vợ chồng động viên nhau “con mình bé nhỏ, chậm lớn là thường”. Nhưng không phải thế, chú ơi. Từ lúc đẻ nó đến bây giờ, nó oặt oẹo như rễ khoai. Ăn, ỉa không kiểm soát được. Nhiều bữa mẹ xi mãi không đái, đến khi vừa đặt lên võng nó lại tè ra. Theo thời gian, răng cháu bị mòn không nhai được cơm. Chủ yếu là uống sữa và ăn cháo loãng. Tất cả vệ sinh, ăn uống đều cuộc sống thực vật”.


Chị Vòng khóc. Đã bao lần chị khóc mỗi lần có người đến thăm, hoặc có nhà báo đến viết bài. Những giọt nước mắt vỡ oà trên gương mặt người đàn bà khắc khổ. Anh Dương Đức Duy cũng khóc theo. Rồi anh kể tôi nghe về đời lính của anh. Năm 1965, như bao chàng trai làng khác, Duy xung phong lên đường nhập ngũ.


Đầu năm 1966, anh đi chiến trường B, rồi chiến đấu trên các chiến trường miền Đông, miền Tây Nam Bộ. Đã bao lần đồng đội anh hành quân xuyên rừng tận mắt chứng kiến cả vạt rừng trụi lá. Đại đội mắc võng ngủ giữa rừng Trường Sơn. Sáng ra tóc người nào người đó đỏ hoe, trên đầu võng đọng nước trắng đục như nước vo gạo. Anh em hò nhau xuống suối tắm, gội đầu, có người đã uống luôn cả nước suối mà không hề biết dòng nước ấy đã bị Mỹ rải chất độc nhằm tiêu diệt nguồn nước sinh hoạt của bộ đội. “Chất độc ấy ngấm sâu vào cơ thể tôi chưa đủ, mà còn gieo rắc lên đứa con đau khổ tội nghiệp này.


Chất độc da cam đã tàn phá con tôi”. Anh khóc, những giọt nước mắt người cha từ bao ngày nén chặt trong lòng nay mới có dịp trào dâng. “Thôi thì đành chấp nhận. Biết là đau đớn tột cùng, nhưng còn biết bao đứa trẻ khác cũng giống như con tôi. Có ai ngờ chất độc quái ác đó đã ăn sâu vào máu thịt tôi nên đã sinh ra đứa con đáng thương này. Gia đình tôi chỉ có một cháu bị nhiễm, có gia đình 3 - 4 người, có dòng họ 3 đời bị nhiễm. Nỗi đau truyền kiếp này có gì bù đắp được”.


Nói về sức khoẻ, sinh hoạt của cháu Hương, chị Vòng cho biết: “31 năm qua, tôi đút cháo cho cháu. Gia đình tôi làm riêng cho cháu một tấm phản để cháu lết trên ấy. Tất cả sinh hoạt phải có người giúp đỡ. Do không kiểm soát được đại - tiểu tiện, nên cháu đi tiểu, tiêu ra quần bất cứ lúc nào. Mỗi ngày tôi phải tắm thay áo quần không biết bao nhiêu lần. Một ngày nó lên cơn 4-5 lần. Mỗi lần như thế nó co quắp, rên ư ử, sùi bọt mép. Tôi đã xin nghỉ việc để chăm sóc cháu”. Chị Vòng lo ngại: “Điều trăn trở nhất của vợ chồng tôi là khi chúng tôi già yếu chết đi, ai là người chăm sóc cháu, cháu sẽ sống ra sao”.


Em Tiến với mặt mũi dị dạng.



Trường hợp khác là hai anh em sinh đôi Bùi Văn Tiến và Bùi Văn Tân ở xã Đá Bạc, huyện Châu Đức, với khuôn mặt dị dạng “tai mũi khác thường”. Khi mới sinh ra, các em như hai cục bột, dễ thương như bao đứa trẻ khác. Nhưng chỉ hơn một tuần tuổi, tai các em tự nhiên mọc mụn rồi cuộn tròn như cục thịt. Cùng lớn lên với “cái tai Bát Giới” là cái mũi dị thường, chân tay khòng khoèo, 16 tuổi mà các em như trẻ lên 5. Khi biết con bị nhiễm chất độc da cam, người bố đi biệt tích bỏ lại ba mẹ con vật vã giữa dòng đời. Cuộc sống cháo rau cứ lay lắt qua ngày. Các em biết thương mẹ, một buổi đến lớp học tình thương để tập nói, tập viết, một buổi đi chăn bò thuê cho người hàng xóm kiếm năm ngàn giúp mẹ mua gạo.


Em Hồ Văn Hoà ở ấp Hoà Long, thị xã Bà Rịa là một trường hợp nhiễm chất độc dioxin nặng. Nỗi đau hậu chiến để lại cho em là một thân hình dị dạng. Bụng dài hơn người, chân mọc đuôi như đuôi cá. Nếu che phần thân thể từ ngực trở xuống, thì Hoà là một chàng trai khôi ngô tuấn tú. Hằng ngày em phải gồng mình chịu đau đớn hành hạ bởi những cơn đau đầu.


Đã 18 năm, em làm bạn với chiếc giường ọp ẹp và những tấm hình cắt ra từ báo cũ dán trên liếp dưới mái nhà rách bươm. Do nằm lâu ngày, những khối thịt chỗ tiếp xúc với chiếu bị hoại tử chảy mủ hôi thối. Mẹ em phải thay băng hằng ngày. Mỗi lần có ai đến thăm, em chống hai tay gồng mình trườn về phía trước. Ai cho em cuốn sách, tập thơ, mắt em sáng ngời mừng rỡ. Em không biết đi, không ngồi được, thế giới nhỏ bé của em là những cuốn sách nhi đồng, bài thơ cũ các bạn cho. Ước mơ của em là có thêm sách truyện, thơ để đọc và kể cho các em hàng xóm nghe. Những đứa trẻ hàng xóm rất thích nghe anh Hoà đọc thơ, chúng gọi Hoà là nhà thơ tật nguyền.



Em Hoà nằm trên chiếc giường cũ nát.


Thật buồn khi viết bài báo này, thì chúng tôi đã nghe tin em Hoà không còn nữa. Giờ đây trong căn nhà nghĩa tình ở xóm Vườn Chuối, ấp Hoà Long ấy, luôn phảng phất mùi hương trầm của các em nhỏ ở xóm đến thắp cho em.


Vòng tay cộng đồng



Những nạn nhân chất độc da cam ra sao, họ sẽ sống thế nào nếu không có vòng tay dang rộng của cộng đồng và xã hội? Theo Hội Nạn nhân da cam/dioxin tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ở 62 Bình Giã cho biết: Toàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có 3.068 người nhiễm chất độc dioxin, trong đó có 2.761 người nhiễm nặng. Nhiều người không đủ khả năng lao động, nhiều gia đình có ba thế hệ nhiễm, rất thương tâm.


Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin tỉnh đã giúp đỡ hơn một ngàn gia đình, xây nhiều căn nhà tình thương, hỗ trợ hơn 7 tỉ đồng góp phần xoa dịu đau đớn, chia sẻ thiếu thốn của họ. Có rất nhiều đơn vị hỗ trợ thường xuyên hiệu quả như Liên doanh Xí nghiệp Vietsovpetro, Công ty caosu Bà Rịa. Hội đã tiếp nhận được 4,6 tỉ đồng từ các đơn vị quân đội Viettel, Đoàn M71, các doanh nghiệp, các “Mạnh Thường Quân” trong và ngoài tỉnh. Đó là ngọn lửa vật chất giúp các nạn nhân chất độc da cam có cuộc sống đỡ khó khăn hơn.


Ông Lê Khái - Chánh văn phòng Hội Nạn nhân chất độc da cam tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu - chia sẻ: “Chúng tôi mong có nhiều nhà hảo tâm chung tay, góp sức xoa dịu và cùng nhau thắp lên những ngọn lửa bằng tất cả tình yêu thương không bao giờ tắt, để những nỗi đau vợi bớt, để những cảnh nghèo được sẻ chia, những nạn nhân da cam được hoà nhập với cộng đồng xã hội”.


Theo thống kê của Hội Nạn nhân chất độc da cam tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, toàn tỉnh có 3.608 nạn nhân nhiễm chất độc da cam, trong đó có 1.738 nạn nhân nhiễm trực tiếp (ở thành phố Vũng Tàu 187 trường hợp; thị xã Bà Rịa 186; huyện Long Điền 472; huyện Đất Đỏ 362; huyện Châu Đức 1.224; huyện Tân Thành 812...). Đó là những nạn nhân nhiễm chất độc, qua phân tích bị nhiễm một trong 13 nhóm bệnh được xác định là bị nhiễm chất độc dioxin.



Trần Mạnh Tuấn


http://laodong.com.vn/Tin-Tuc/Noi-dau-nhung-dua-tre-tat-nguyen/53615