Người vợ mắc ung thư phổi dù chưa từng hút thuốc: Hệ quả từ thói quen của chồng
Theo thống kê mới nhất, mỗi năm Việt Nam ghi nhận hơn 26.000 ca ung thư phổi, trong đó phần lớn có liên quan trực tiếp đến khói thuốc lá. Câu chuyện dưới đây là lời cảnh tỉnh cho nhiều gia đình có người thân vẫn đang duy trì thói quen hút thuốc hàng ngày.
Hối hận muộn màng sau 30 năm sống chung với khói thuốc
Bà Nguyễn Thị Mai (60 tuổi, Hà Nội) đến bệnh viện vì ho kéo dài và cảm giác tức ngực. Kết quả thăm khám khiến bà choáng váng: ung thư phổi giai đoạn 3. Điều khiến bà khó hiểu nhất là trong gia đình không ai từng mắc ung thư, bản thân bà chưa bao giờ hút thuốc hay làm việc trong môi trường ô nhiễm.
Khi được hỏi kỹ về thói quen sinh hoạt, bà Mai cho biết chồng mình nghiện thuốc lá hơn 30 năm, trung bình một ngày hút hết một bao. Ông thường tụ tập bạn bè tại nhà để chơi cờ và trò chuyện, khiến căn nhà thường xuyên phủ kín khói thuốc. “Lâu dần tôi thành quen, cũng không nhắc nhở nữa,” bà chia sẻ trong sự tiếc nuối.
Các bác sĩ nhận định trường hợp của bà Mai là một ví dụ điển hình cho tác hại của hút thuốc lá thụ động, khi người không hút vẫn phải hít phải khói thuốc mỗi ngày trong thời gian dài.
Hút thuốc lá – “sát thủ thầm lặng” với chính người hút
Tại Hà Nội, trường hợp của anh Đ.T.B cũng khiến nhiều người không khỏi xót xa. Anh có thói quen hút thuốc 20 năm, trung bình 2 bao mỗi ngày. Khi xuất hiện đau tức ngực và ho kéo dài, anh mới đi khám tại Bệnh viện Đa khoa Medlatec.
Kết quả chụp CT phát hiện nốt u ở thùy trên phổi trái, kích thước khoảng 12 x 13 mm, cùng nhiều hạch to ở trung thất và khối bất thường ở tuyến thượng thận. Sau khi sinh thiết, bác sĩ xác định anh mắc ung thư phổi giai đoạn IV đã di căn.
Anh B chia sẻ trong nước mắt: “Tôi chủ quan, nghĩ rằng hút thuốc quen rồi không sao. Giờ biết bệnh đã muộn, tôi chỉ ước giá như mình nghe lời vợ con bỏ thuốc sớm hơn.”
90% ca ung thư phổi có liên quan đến thuốc lá
Theo PGS.TS Phạm Cẩm Phương, Giám đốc Trung tâm Y học Hạt nhân và Ung bướu (Bệnh viện Bạch Mai), khoảng 90% ca ung thư phổi có liên quan trực tiếp đến thuốc lá. Khói thuốc chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có ít nhất 70 chất gây ung thư như benzene, formaldehyde và nitrosamine. Những chất này làm tổn thương tế bào phổi, gây ra đột biến gen và hình thành khối u ác tính.
Ngoài thuốc lá, ô nhiễm không khí, phơi nhiễm hóa chất độc hại (như amiăng, asen, khí radon) hoặc yếu tố di truyền cũng là nguyên nhân gây bệnh. Đặc biệt, người trên 50 tuổi, có tiền sử mắc bệnh phổi hoặc sống trong môi trường ô nhiễm, sẽ có nguy cơ cao hơn.
Triệu chứng thường gặp và nguy cơ từ khói thuốc thụ động
Ung thư phổi giai đoạn đầu thường không biểu hiện rõ. Khi bệnh tiến triển, người mắc có thể xuất hiện các triệu chứng như:
Ho kéo dài hoặc ho ra máu
Đau ngực, khó thở, khàn tiếng
Sụt cân, mệt mỏi kéo dài
Ở giai đoạn muộn, có thể đau xương hoặc đau đầu do di căn
Điều đáng lo ngại là hút thuốc thụ động cũng nguy hiểm không kém. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm tại Việt Nam có hơn 18.800 ca tử vong do hút thuốc thụ động, chiếm gần 20% trong tổng số hơn 104.000 ca tử vong liên quan đến thuốc lá.
Nhiều người cho rằng mở cửa sổ hoặc bật quạt có thể làm tan khói thuốc, nhưng các độc tố vẫn tồn tại trong không khí, bám vào tóc, quần áo và nội thất. Cách duy nhất để bảo vệ bản thân và gia đình là tránh hoàn toàn môi trường có khói thuốc.
Bảo vệ gia đình khỏi khói thuốc: Việc cần làm ngay hôm nay
Các bác sĩ khuyến cáo người dân nên chủ động bảo vệ sức khỏe bằng những hành động đơn giản:
Không hút thuốc và không cho phép ai hút trong nhà hoặc trong xe hơi
Hạn chế đưa trẻ nhỏ đến nơi có người hút thuốc
Khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là chụp CT phổi định kỳ 6 tháng đến 1 năm đối với người có yếu tố nguy cơ
Tích cực vận động, duy trì chế độ ăn lành mạnh, tăng cường rau xanh và trái cây
Ung thư phổi là căn bệnh có tiên lượng xấu, nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh nếu loại bỏ thuốc lá ra khỏi cuộc sống hàng ngày. Mỗi điếu thuốc bỏ đi không chỉ cứu chính người hút, mà còn là một hơi thở trong lành hơn cho những người thân yêu.
