Trong nhiều năm qua, các mô hình giáo dục mầm non tiên tiến trên thế giới như Montessori, Reggio Emilia hay Waldorf đều duy trì lớp học trộn tuổi , nơi trẻ 3, 4, 5 tuổi cùng sinh hoạt, học tập trong một không gian chung. Đây không chỉ là xu hướng, mà là một triết lý giáo dục nhân văn, tôn trọng nhịp phát triển riêng của từng đứa trẻ và khuyến khích học hỏi lẫn nhau một cách tự nhiên nhất.
HỌC CÙNG NHAU LÀ TRẢI NGHIỆM PHÁT TRIỂN TỰ NHIÊN NHẤT
Cuộc sống tự nhiên vốn dĩ không hề phân chia trẻ em theo độ tuổi. Ở nhà, trong khu phố hay ở những nơi dạo chơi, các bé luôn tương tác với anh chị lớn hơn hoặc em nhỏ hơn. Mô hình lớp trộn tuổi mô phỏng lại nhịp sống tự nhiên ấy, tạo ra môi trường học giàu cảm xúc, hợp tác và học hỏi liên tục.
Những bạn nhỏ quan sát, bắt chước và học hỏi từ các anh chị lớn hơn, trong khi các bé lớn rèn luyện kỹ năng lãnh đạo, chia sẻ và thấu hiểu khi hướng dẫn các em. Đó là một vòng tròn phát triển kỳ diệu, nơi mỗi đứa trẻ đều được khuyến khích tỏa sáng theo cách riêng. Quá trình ấy giúp cả hai cùng trưởng thành, không ai bị bỏ lại phía sau, và không ai bị ép phải “giống nhau”.
Lớp học trộn tuổi không có chuẩn chung cho tất cả, mà mỗi trẻ được tôn trọng nhịp phát triển của riêng mình. Giáo viên linh hoạt thiết kế hoạt động theo từng nhóm năng lực, giúp trẻ có thể tiến lên hoặc lùi lại một bước tùy theo sự sẵn sàng.
Điều này giúp giảm áp lực “chạy theo tuổi”, đồng thời khuyến khích trẻ thể hiện khả năng ở nhiều khía cạnh khác nhau, từ giao tiếp, cảm xúc đến tư duy và sáng tạo.
NUÔI DƯỠNG KỸ NĂNG XÃ HỘI VÀ CẢM XÚC VƯỢT TRỘI
Nhiều nghiên cứu quốc tế (Stanford Bing School, Head Start, University of Maryland…) chỉ ra rằng, trẻ trong lớp trộn tuổi có xu hướng:
- Tự tin và hợp tác hơn, biết giúp đỡ và lắng nghe người khác.
- Giỏi giải quyết mâu thuẫn và biết điều chỉnh cảm xúc tốt hơn.
- Hình thành tinh thần cộng đồng rõ nét , coi lớp học như một “gia đình nhỏ”, nơi mỗi người đều có vai trò riêng.
Trẻ lớn được rèn kỹ năng lãnh đạo và tinh thần trách nhiệm. Trẻ nhỏ học được cách hòa nhập, lắng nghe và noi gương. Tất cả cùng nhau hình thành nền tảng cảm xúc xã hội vững chắc , yếu tố quan trọng cho thành công trong học tập và cuộc sống sau này.
Nhiều phụ huynh quốc tế cũng đồng quan điểm rằng lớp trộn tuổi giúp con mình trở nên “chững chạc hơn, biết quan tâm và tự lập hơn” , bởi con không chỉ là người học, mà còn là người hướng dẫn, người bạn và người anh/chị trong chính môi trường học tập của mình.
Khi trẻ được sống và học trong môi trường đa tuổi, các em không chỉ học kiến thức hay kỹ năng, mà còn học cách làm người , biết sẻ chia, hợp tác và yêu thương. Và đó chính là giá trị bền vững nhất của giáo dục.
Bạn có ý kiến khác về lớp học như thế này không?