ngày xưa ai còn bé cũng có lần đặt ra câu hỏi này : mẹ mình sinh mình ra từ đâu? bằng nách, bằng lỗ rốn, hay bằng chỗ để ị..... vân vân và vân vân. Đây là bài mình sưu tầm hơi dài.... nhưng không dại ( nói dài, nói dai, nói dại) bổ ích trong việc giáo dục con cái, mình nghĩ thế Lời mở đầu Trước tiên, tôi luôn cho rằng cần phải nói với lũ trẻ sự thật. Cha mẹ thường rơi vào tình trạng “tiến thoái lưỡng nan”. Khi con cái họ đưa ra một câu hỏi tế nhị, họ muốn trả lời chính xác nhưng đôi khi họ lại sợ chúng chưa đủ lớn để hiểu một cách tường tận.


Thay vì việc lảng tránh hoặc đưa cho bọn trẻ một câu trả lời không đầy đủ, cha mẹ có thể nói thật với chúng ở một mức độ chúng có thể hiểu được. Bọn trẻ tò mò là hết sức tự nhiên. Ngay từ khi biết đặt câu hỏi (khoảng từ 2 tuổi), chúng không ngừng quấy rối cha mẹ với các câu hỏi “Tại sao?”, “Cái gì?”, “Ở đâu?”, “Thế nào?”.


Nói sự thật, nghĩa là cha mẹ bắt đầu từ việc nói với chúng về những việc đơn giản, rồi dần dần bổ sung thêm thông tin khi đứa trẻ lớn lên. Rất ít trẻ em dưới 8 tuổi có thể hiểu được các cơ chế của bản năng giới tính. Tốt hơn là chúng ta đừng phức tạp hóa vấn đề khi bọn trẻ chỉ cần những lời giải thích đơn giản.


Ngược lại, khi một đứa trẻ đã đủ lớn - xét về mặt trí tuệ và tinh thần - thì chúng ta đừng ngần ngại cung cấp thông tin cho nó. Con của bạn muốn học hỏi và trong vô vọng, chúng muốn làm tiêu tan điều bí mật và sự bối rối, ngượng ngùng xung quanh một số câu hỏi. Hãy trả lời chúng vào thời điểm thích hợp, bạn sẽ không còn cảm thấy bối rối nữa!


Tạo ra niềm tin từ hai phía Một trong những nhiệm vụ chủ yếu của cha mẹ là trò chuyện với con cái, và cha mẹ phải làm tất cả để đứa trẻ tin tưởng thổ lộ với mình từ khi chúng còn nhỏ cho đến lúc chúng lớn lên. Bạn muốn đứa trẻ hướng về ai khi chúng cần thông tin, cần sự giúp đỡ hay một lời khuyên? Cha mẹ thường ngạc nhiên khi con cái họ trở nên ít nói, tự khép mình và tỏ ra “bất cần” khi chúng ở lứa tuổi thiếu niên. Nên hiểu rằng : ở lứa tuổi này không tránh được những thay đổi lớn về tính khí, vì vậy lũ trẻ sẽ dễ dàng xa cách cha mẹ hơn khi lúc chúng gặp khó khăn nếu như những câu hỏi mà chúng đặt ra luôn bị cha mẹ từ chối trả lời.


Về giới tính, phần đông cha mẹ cho rằng cần phải chia làm 2 phía để trả lời câu hỏi : người bố nói với con trai, còn người mẹ nói với con gái. Điều đó có vẻ bình thường nhưng trên thực tế, sự lựa chọn này sẽ là vụng về nếu một trong hai người (bố hoặc mẹ) dễ dàng giải thích về mọi thứ, còn người kia lại tỏ ra quá ngại ngùng. Bạn hãy đặt mình vào vị trí của đứa trẻ và hiển nhiên bạn sẽ thấy người phù hợp nhất để trả lời các câu hỏi của trẻ là người luôn sẵn lòng làm việc đó, không kể là bố hay là mẹ


Khuyến khích một cuộc đối thoại thực sựCha mẹ trả lời các câu hỏi tế nhị của con cái một cách thoái thác làm cho một số đề tài không thể đề cập trong gia đình và tệ hơn, họ buộc bọn trẻ chấp nhận một thái độ đạo đức giả. Cha mẹ đối thoại với con cái, thẳng thắn trả lời chúng - điều đó giúp họ tạo ra niềm tin vào chính mình, tạo ra sự ôn hòa và vô tư ở bọn trẻ, làm cho bọn trẻ có khả năng suy nghĩ, cân nhắc và tự chịu trách nhiệm về quyết định của chúng. Cuộc đối thoại rất cần thiết này giữa cha mẹ và con cái phải được thiết lập từ sớm và duy trì trong suốt khoảng thời gian mà chúng ta ở nhà. Do đó tôi đưa ra những câu trả lời phù hợp với bọn trẻ ngay từ khi chúng còn rất nhỏ.Việc giáo dục con cái, trước tiên là do bạn gánh vác. Tri thức của chúng bắt đầu từ gia đình. Đôi khi bạn tự hỏi liệu một thông tin, nhất là thông tin về giới tính hay về ma túy - có thể có hại đối với bọn trẻ hay không và bạn né tránh các câu hỏi của chúng vì sợ chúng sẽ thử làm theo. Việc trả lời chúng chẳng có gì là sai trái. Chính những đứa trẻ thiếu thông tin mới muốn thử nghiệm và có nguy cơ chúng tự làm cho mình bị nguy hiểm. Nhiều cuộc điều tra đã chứng minh rằng việc giáo dục chu đáo về giới tính không làm cho bọn trẻ tò mò thử nghiệm, cũng chẳng làm cho chúng có hành động vô trách nhiệm, mà thực tế đã cho thấy điều ngược lại. Cha mẹ không cung cấp thông tin cho con cái - điều đó đồng nghĩa với việc không đưa cho chúng những công cụ cần thiết để hành động có trách nhiệm. Nhìn chung lối nhận thức này đúng cả trong những lĩnh vực khác như ma túy, rượu hay thuốc lá


Câu trả lời phù hợp với lứa tuổiKhông ai khẳng định rằng sẽ luôn dễ chịu khi phải trả lời tất cả các câu hỏi một cách thẳng thắn. Rõ ràng có những lúc chúng ta khó có thể nói dễ dàng, trôi chảy, có những lúc chúng ta không muốn giải thích nhiều. Chính vì thế mà quyển sách này trở nên có ích: nó không nhằm mục đích đưa ra các lời khuyên để mọi người áp dụng mà nhằm cung cấp kiến thức trong một phạm trù mà ở đó bạn có thể tự tìm thấy những cách trả lời riêng, dần dần theo sự phát triển của trẻ. Các câu trả lời dành cho 4 lứa tuổi: 2 – 4 tuổi, 4 -6 tuổi, 6 – 8 tuổi, 8 – 11 tuổi.


Sự phân chia này không cố định. Bọn trẻ phát triển và nhận thức theo những nhịp độ khác nhau. Vì vậy phải coi các lứa tuổi này như những điểm mốc. Bạn cần linh hoạt tùy từng đối tượng: một bé gái 3 tuổi rưỡi, linh hoạt sẽ có thể hiểu được câu trả lời dành cho lứa tuổi 4 – 6, trong khi một bé trai 9 tuổi nhưng phát triển chậm chỉ hiểu được những câu trả lời dành cho những em từ 6 – 8 tuổi.


Tôi đã soạn ra những câu trả lời phù hợp cho cả các bé trai lẫn bé gái, để nhấn mạnh điều đó, tôi đã xen kẽ giữa hai giới, trừ khi vì những lý do hiển nhiên buộc phải tách bạch chủ đề mang tính đặc thù, riêng biệt của từng giới! Trong lúc đọc những câu trả lời cho các câu hỏi lớn như “Con đã ra đời như thế nào?”, bạn sẽ nhận thấy rằng các câu trả lời ngày càng trở nên chi tiết hơn, hoàn thiện hơn tùy theo lứa tuổi. Nếu lần đầu tiên, một đứa trẻ lớn tuổi hơn đặt một câu hỏi, bạn có thể đưa cho nó những thông tin ở phần trước và cuối cùng đưa ra câu trả lời phù hợp với lứa tuổi của nó. Mục đích là bạn nắm bắt những điều bạn cần trong mỗi phần khác nhau để có câu trả lời rõ ràng trong giới hạn mà bạn cho rằng đứa trẻ có thể hiểu.


Chuẩn bị các câu trả lờiBạn hãy chịu khó đọc phần giới thiệu chung của mỗi chủ đề. Bạn không thể cung cấp tất cả các thông tin này cho con của bạn, nhưng bạn sẽ trả lời mạch lạc hơn nếu như bạn hiểu được điều gì ẩn sau các câu hỏi của con bạn. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những câu hỏi liên quan tới sự an toàn của trẻ. Đối với loại câu hỏi đó, bạn phải xác định những dấu hiệu báo động đằng sau chúng. Nhìn chung điều đó có thể giúp bạn giảm bớt tính nguy kịch của những câu hỏi tế nhị mà bọn trẻ đặt ra sau nhặt nhạnh được một nửa sự thật về chúng trong giờ ra chơi. Việc đọc lại sách trước khi trả lời con cái bạn cũng có thể giúp con bạn hiểu rõ hơn về một số câu hỏi.


Cuốn sách này đã được thai nghén để bạn có thể chia sẻ với bọn trẻ. Bọn trẻ không cần toàn bộ các câu trả lời của tôi, bạn hãy sử dụng cái phù hợp với bạn, để sang một bên những điều không cần thiết và lấy những ví dụ có thật trong gia đình bạn để minh họa cho câu trả lời. Nếu bạn muốn giải thích khái niệm về thời gian, hãy so sánh với khoảng thời gian giữa 2 sự kiện trong gia đình : sinh nhật và kỳ nghỉ. Bạn nên đưa ra thật nhiều ví dụ về điều mà bạn đã cảm thấy, hay đã làm khi bằng tuổi con bạn bây giờ. Điều đó sẽ làm cho bạn trở nên gần gũi hơn trong mắt bọn trẻ.


Xây dựng nền móng cho tương laiBạn hãy thử nhìn nhận việc trả lời các câu hỏi của bọn trẻ như là dịp để giáo dục chúng – không chính thức mà theo cách cha mẹ có thể trang bị cho trẻ và lấy đó làm điểm mốc trước khi chúng đến trường: bằng cách dạy cho chúng lòng tốt, sự bao dung, công minh và độ lượng.


Chúng ta có thể chuẩn bị để giúp trẻ hòa nhập vào đời sống xã hội ngay từ khi chúng còn nhỏ bằng cách khắc sâu trí nhớ của chúng các giá trị của mọi lĩnh vực. Các giá trị này được trẻ nhận thức rất tốt trước 5 tuổi. Điều đó muốn nói rằng cha mẹ đóng vai trò tiên quyết, vô cùng quan trọng – một vai trò mà bạn sẽ gánh vác trong suốt cuộc đời, nếu bạn bắt đầu từ một nền tảng tốt. Đó là trách nhiệm và nghĩa vụ mà bạn không thể chối từ. Và mọi cố gắng của bạn sẽ được đền đáp bằng niềm tin, lòng kính trọng và tình yêu của con cái.


Tôi không biết có cách nào khác để nhận những “món quà” đắt giá này từ con cái chúng ta? Mỗi khi bạn trìu mến nhìn bọn trẻ, nói chuyện chân thành và trả lời chúng một cách thẳng thắn, trung thực là khi bạn đã góp phần tạo ra một mối liên hệ có thể kéo dài suốt cuộc đời.