Sữa hữu cơ: Sữa sản xuất trong nước chứng nhận quốc tế

Diễn đàn quốc tế về hữu cơ do Bộ Nông nghiệp phát triển nông thôn (NNPTNT) tổ chức chia sẻ thông tin hệ thống chứng nhận hữu cơ (organic) chưa hoàn thiện. Hiện bộ đang lấy ý kiến xây dựng Dự thảo Nghị định về phát triển nông nghiệp hữu cơ, trong đó có chứng nhận hữu cơ để trình Chính phủ trong năm tới. Thông tin này khiến người tiêu dùng lo lắng vì không biết sản phẩm hữu cơ – đặc biệt sữa organic (sữa hữu cơ) đang bán trên thị trường có được chứng nhận không. PV đã có trao đổi với GS-TS Lê Thị Hợp- Chủ tịch Hội Dinh dưỡng Việt Nam về điều này.

Thưa GS-TS Lê Thị Hợp, sữa hữu cơ là như thế nào?

Sữa hữu cơ được sản xuất theo chuỗi quy trình sản xuất hữu cơ bao gồm từ trang trại trồng cỏ, nuôi bò đạt chuẩn hữu cơ đến nhà máy chế biến, đóng gói, và chuỗi phân phối cũng phải đạt chuẩn hữu cơ. Quá trình sản xuất với các tiêu chí nghiêm ngặt trên đảm bảo cho sản phẩm sữa hữu cơ không chứa các chất gây hại như: thuốc bảo vệ thực vật, hoocmon tăng trưởng, chất kháng sinh hay các thành phần biến đổi gen… Do đó sản phẩm sữa hữu cơ là hoàn toàn tự nhiên, an toàn và thân thiện với môi trường.

Sữa organic trong nước đã xuất hiện vài tháng nay và được nhiều người tiêu dùng lựa chọn trong khi hệ thống tiêu chuẩn chứng nhận hữu cơ của Việt Nam chưa hoàn thiện. Vậy các nhà sản xuất trong nước căn cứ vào đâu để công bố sữa hữu cơ?

Trên thế giới có nhiều hệ thống tiêu chuẩn hữu cơ của các khu vực, quốc gia, hiệp hội khác nhau, ví dụ hệ thống tiêu chuẩn của IFOAM (Liên đoàn nông nghiệp hữu cơ thế giới), của Nhật Bản, Mỹ, châu Âu… Thông thường, sữa được gọi là sữa hữu cơ sẽ phải đạt các tiêu chí/tiêu chuẩn sản xuất và được chứng nhận bởi các cơ quan hữu quan của các quốc gia, hiệp hội nói trên hoặc các đơn vị chứng nhận được ủy thác.

Trong số các chứng nhận thì chứng nhận hữu cơ của châu Âu và Mỹ được quan tâm và áp dụng nhiều nhất trên thế giới.

Tại Việt Nam, chúng ta đang áp dụng hệ thống đảm bảo chất lượng sản phẩm hữu cơ PGS (Participatory Guarantee System) từ năm 2008. Bộ tiêu chuẩn này đã được IFOAM chứng nhận tương đương với tiêu chuẩn của IFOAM. Tuy nhiên, hiện nay chúng ta vẫn chưa xây dựng bộ quy chuẩn, tiêu chuẩn quốc gia về sản xuất hữu cơ, cụ thể về chăn nuôi. Do đó, các DN ngành sữa của Việt Nam đăng ký chứng nhận hữu cơ quốc tế. Điều đó có nghĩa là sản phẩm sữa tươi organic của Việt Nam có chứng nhận tiêu chuẩn hữu cơ từ các tổ chức quốc tế và nhà sản xuất sẽ công bố khi họ có các chứng nhận đó.

Có thể hiểu rằng sữa organic được sản xuất và đáp ứng các tiêu chuẩn nghiêm ngặt về vệ sinh an toàn thực phẩm. Vậy chất lượng có khác gì so với các loại sữa khác?

Cá nhân tôi khi uống sữa tươi organic, ví dụ như sữa organic của TH true MILK, sản phẩm mới ra thị trường thì tôi có cảm nhận hương vị thơm mát hơn. Tuy nhiên, về thành phần có khác gì so với các loại sữa khác thì cần có kết quả phân tích khoa học.

Nhưng chúng ta không nên nhìn sữa hữu cơ chỉ về chất lượng, bởi bản chất hữu cơ – như tôi đã phân tích ở trên là một tiêu chuẩn sản xuất với các tiêu chí khắt khe. Nó hướng tới nhiều vấn đề rộng hơn ngoài chất lượng sữa như bảo vệ môi trường, đảm bảo an toàn thực phẩm- tức là bảo vệ sức khỏe con người. Chỉ khi nhìn tổng hòa như vậy, chúng ta mới có cái nhìn toàn diện về sữa hữu cơ.

So sánh trên thị trường hiện nay thì các sản phẩm sữa hữu cơ thường có giá cao hơn so với các loại sữa thông thường. Vì sao vậy, thưa bà?

Tôi thấy giá có cao hơn một chút, cơ cấu giá do nhà sản xuất đưa ra chắc hẳn phải có lý do, chủ yếu là vì tiêu chuẩn sản xuất đòi hỏi nhiều khâu kỹ lưỡng hơn, đầu tư cao hơn so với sản xuất sữa tươi thông thường.

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại sữa organic, vậy người tiêu dùng có thể dựa vào những yếu tố gì để lựa chọn sữa organic đảm bảo chất lượng?

Tôi chưa thấy có nhiều, cá nhân tôi thấy chỉ có một vài loại. Hiện nay, sữa hữu cơ sản xuất tại Việt Nam đều lấy chứng nhận của Mỹ và châu Âu - là các chứng nhận đòi hỏi tính tuân thủ rất cao. Ví dụ TH true MILK họ mất cả 2 năm trời để chuyển đổi đồng cỏ, đàn bò sang trồng trọt, chăn nuôi organic. Chuyên gia giám sát quốc tế đã vào trang trại của họ thực hiện giám sát theo từng tiến trình chuyển đổi, có các xác nhận độc lập cho đồng cỏ, chuỗi thức ăn, đàn bò, chế biến… nên chúng ta có thể yên tâm về chất lượng.

Theo đó, trừ khi bạn phát hiện ra có các chứng nhận hữu cơ không đáng tin cậy thì khác, còn lại, chúng ta tin tưởng và uống sữa hữu cơ trong nước bởi về mặt chứng nhận thì sản xuất hữu cơ đã đạt chuẩn châu Âu dù đàn bò chăn nuôi ở Việt Nam hay ở châu Âu cũng đều được đánh giá, giám sát, đảm bảo theo cùng một tiêu chuẩn như nhau.

Xin cảm ơn bà