Nguồn gốc của mụn trứng cá rất phức tạp và vẫn chưa được tìm hiểu cặn kẽ. Ít nhất có bốn giai đoạn sinh lý
diễn ra bên trong các nang lông bị mụn trứng cá: (1) hoạt động tuyến bã nhờn kích thích sự tiết nội tiết tố androgen, (2) quá trình sừng hóa bất thưởng dẫn đến tắc nghẽn nang lông (hình thành mụn trứng cá), (3) sự sinh sôi của vi khuẩn Propioni- bacterium acnes bên trong nang lông, và (4) sự viêm nhiễm. Bên cạnh bốn cơ chế căn bản này, các yếu tố về gen, stress và chế độ ăn uống cũng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển và mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá.
ĐIỀU TRỊ MỤN TRỨNG CÁ
Topical Retinoids
Retinoids được chiết xuất từ Vitamin A có khả năng ngăn ngừa sự hình thành mịn bằng cách bình thường hóa sự tróc vảy của biểu mô nang. 3 loại tropical retinoid chính gồm có tretinoin, adapalene, và tazarotene.
Tất cả các loại topical retinoid đều có hiệu quả trong việc giảm số lượng mụn trứng cá và các vùng viêm nhiễm ở mức từ 40% đến 70%. Adapalene ít gây kích ứng da và dễ sử dụng hơn tretinoin và tazarotene, nhưng tazarotene được cho là có hiệu quả điều trị cao nhất.
Kháng Vi Sinh Cục Bộ
Các loại kháng vi sinh cục bộ hiện có bao gồm clindamycin, erythromycin, tetracycline và benzoyl peroxide. Azelaic acid có thể được xếp vào nhóm này bởi nó cũng thể hiện tính năng kháng khuẩn chống lại vi khuẩn P acnes trong nang lông.
Kết hợp kháng sinh cục bộ và topical retinoid cũng mang lại hiệu quả tốt.
Kháng Sinh Uống
Thuốc kháng sinh hệ thống dùng trong chữa trị mụn trứng cá có cả hai tính năng kháng vi sinh và chống viêm nhiễm. Chúng làm giảm vi khuẩn A acnes trong nang lông, từ đó ngăn chặn sự sản xuất cytokines gây viêm nhiễm và kích thích vi khuẩn. Các loại kháng vi sinh hệ thống chủ yếu dùng trong điều trị mụn trứng cá bao gồm tetracycline, doxycycline, minocycline và erythromycin.
Liệu Pháp Hóc-môn
Liệu pháp hóc-môn trong điều trị mụn trứng cá chỉ áp dụng cho phụ nữ. Những phương pháp có tác dụng giảm số lượng nội tiết tố này dựa trên nhu cầu về androgen trong quá trình phát triển sinh lý của mụn. Chưa có công bố chính thức nào về mối quan hệ trực tiếp giữa lượng nội tiết tố androgen luân chuyển và mức độ trầm trọng của mụn trứng cá mặc dù các nghiên cưu trước đây cho thấy có một lượng androgen quá mức nhất định ở những phụ nữ bị mụn trứng cá.
Isotretinoin
Isotretinoin, một sự chuyển hóa diễn ra tự nhiên của vitamin A, ngăn cản sự sinh sôi của các tuyến nhờn, làm giảm kích thước tuyến nhờn, hạn chế sự tiết chất dầu và bình thường hóa sự tróc vảy biểu mô nang. Isotretinoin được chỉ định trong điều trị mụn trứng cá dạng nặng và các loại mụn không chịu tác động dưới các phương pháp trị liệu khác.
ỨNG DỤNG KHÁM BỆNH TRONG TỪNG TRƯỜNG HỢP
Chẩn Đoán Bệnh
Việc chẩn đoán mụn trứng cá thường không phức tạp. Các tình trạng khác nhau được chẩn đoán gồm có mụn trứng cá đỏ, viêm quanh miệng, viêm nang lông do vi khuẩn, nổi mụn dạng trứng cá do thuốc. Sự hiện diện của mụn trứng cá là xác nhận cho những chẩn đoán mụn ban đầu.
Mụn Trứng Cá Thông Thường
Đối với trường hợp này, topical retinoid là phương thuốc chính.
Mụn Viêm (Mụn Bọc và Mụn Mủ), Từ Nhẹ Đến Nặng
Kháng sinh cục bộ là sự lựa chọn cho các bệnh nhân này.
Mụn Trứng Cá Viêm Loại Nhẹ Đến Nặng
Kháng sinh uống bao gồm các loại tetracycline (minocycline, doxycycline, tetracycline) là lựa chọn hàng đầu.
Tất cả các loại kháng sinh uống đều cần được dùng trong thời gian tối thiểu 6 đến 8 tuần. Không có quy định nghiêm ngặt nào về thời gian dùng thuốc, nhưng tình trạng lờn thuốc có chiều hướng gia tăng gần đây dẫn đến các khuyến cáo nên dùng kháng sinh trong thời gian ngắn hơn và tránh dùng kháng sinh lâu dài với mục đích duy trì tình trạng bệnh.
Mụn Mủ Nghiêm Trọng
Isotretinoin dạng uống được chỉ định cho việc chữa mụn mủ nghiêm trọng, khắc phục thất bại trong điều trị, chữa sẹo, các loại mụn thường xuyên tái phát hoặc trong trường hợp tổn thương tâm lý nghiêm trọng.
Tác dụng phụ hiếm thấy của isotretinoin được gọi là trứng cá bạo phát, có đặc điểm viêm loét nặng, sốt, viêm đau các khớp xương và chứng tăng bạch cầu. Việc điều trị phải dùng đến corticosteroids hệ thống.
Phụ Nữ Bị Mụn Trứng Cá
Các phương pháp điều trị hóc-môn với OC hoặc các chất chống nhận androgen tỏ ra có hiệu quả và đã được kiểm nghiệm. Đối với phụ nữ bị mụn trứng cá đồng thời muốn tránh thai, OC là lựa chọn tuyệt vời.
Các Nghiên Cứu Trong Phòng Thí Nghiệm
Đối với phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt ổn định, các phép đo androgen trong máu là không cần thiết. Còn với những người bị dư thừa nội tiết tố androgen và bị nam hóa, buồng trứng với hóc môn tiết androgen hay khối u tuyến thượng thận có thể được loại trừ lần lượt bằng những liều toàn testosterone và dehydroepiandosterone sulfate. Kinh nguyệt không đều, chứng rậm lông, béo phì hoặc đái tháo đường di truyền loại 2 là những dấu hiệu của bệnh nội tiết, chẳng hạn hội chứng noãn đa nang. Có thể cần có các nghiên cứu sâu hơn, bao gồm cả đo lường lượng gonadotropins, testosterone tự do, 17-hydroxy progesterone, prolactin, và androstenedione. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có thí nghiệm nào được coi là tốt nhất và chấp nhận rộng rãi về vấn đề này.