Tám chuyện đầu tư...từ đâu.

Đóng góp một chút kinh nghiệm ...

Kiếm tiền đã khó, làm cho tiền sinh lợi càng khó hơn.

Để kiếm được tiền thì mỗi người một cách, người làm công ăn lương, người làm doanh nghiệp nhà nước, nước ngoài, tư nhân đủ cả.. Kiếm được tiền rồi thì phải bảo vệ giá trị đồng tiền mình kiếm được và sử dụng đồng tiền ngày càng hiệu quả hơn, bởi đồng tiền liền khúc ruột. Đó cũng là mục tiêu của quản lý tài chính cá nhân.

Khi có được đồng tiền trong tay, chúng ta nên tự hỏi mình nên lập kế hoạch, tiết kiệm, sử dụng các nguồn lực bằng tiền theo thời gian như thế nào? Làm sao để đồng tiền sinh sôi nảy nở? Phòng ngừa các rủi ro mất cân đối tài chính và chuẩn bị cho những sự kiện của cuộc sống cá nhân và gia đình trong tương lai ra sao?

Trước khi đầu tư, luôn tự đặt câu hỏi “fixed income or capital gain” – thu nhập cố định hay lãi trên vốn đầu tư. Thu nhập cố định nôm na là “tiền tươi thóc thật” thu được, đút túi đều đều hàng tháng hàng quý, dù ít hay nhiều, cũng cực kỳ quan trọng. Còn capital gain (lãi vốn), tức là lãi khi bán, nghĩa là chỉ có được nếu … bán được khoản đầu tư đó cho người khác để hiện thực hóa lợi nhuận. Xóm mình có một ông, là cổ đông sáng lập của một công ty khá nổi danh, được bà con trong xóm đồn là ông này giàu nhất phường vì giá cổ phiếu ổng đang nắm cứ lên giá vù vù. Mình hỏi ổng cười ruồi “có được bán cho ai đâu mà giàu nhất phường. Hơn 1 năm nữa đến lúc được bán mà bán được chả biết giá còn như bây chừ hay là lại coi như cầm mớ giấy lộn”.

Tiêu bao nhiêu, gửi bao nhiêu, gửi vào đâu cho chắc?

Đến ngân hàng, sướng nhất là nghe câu “Có thể bạn muốn nghỉ ngơi, nhưng tiền của bạn thì không bao giờ?” Hứng quá, có bao nhiêu đem gửi hết, hữu sự mới tá hỏa tam tinh đi vay mượn bà con bạn bè. Nên chắc ăn nhất là luôn có một cơ số tiền mặt vừa đủ cho chi tiêu, vừa đủ dự phòng cho những nhu cầu chi tiêu đột xuất ngoài dự liệu.

Lượng tiền dự phòng của mỗi gia đình (tính cả VND, ngoại tệ, có thể bao gồm cả vàng) nên duy trì ở mức đủ chi tiêu cho 3 tháng; nếu gia đình bạn có nhiều con hoặc người phụ thuộc mà chỉ có 1 nguồn thu nhập của vợ hoặc chồng thì nên duy trì ở mức 6 tháng.

Nếu không có kế hoạch chi tiêu một số tiền lớn trong thời gian sắp tới thì không nên để quá nhiều tiền mặt trong nhà, trừ trường hợp đặc biệt. Gửi tiền ngân hàng là biện pháp nhất cử lưỡng tiện, vừa có người cất giữ tiền giúp mình, vừa sinh lợi cho mình. Để hạn chế rủi ro, nên gửi tiền ở một vài ngân hàng có độ rủi ro thấp, như ngân hàng Nhà nước, ngân hàng thuộc nhóm hàng đầu (top tier) trong khối ngân hàng cổ phần như ACB, Sacombank, Techcombank v.v.

Nếu có nhiều tiền, thì cần nhớ nguyên tắc “trứng không nên bỏ chung vào một rổ” khi gửi tiền và khi chọn các phương án đầu tư. Ở Việt Nam, tiền gửi ngân hàng được bảo hiểm bởi Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (DIV). Trong trường hợp ngân hàng không thanh toán được tiền cho người gửi tiền, DIV sẽ trả tiền bồi thường, tối đa là 50 triệu đồng. Bên cạnh rủi ro có thể có của ngân hàng mà chúng ta đã chọn mặt gửi tiền, thì lạm phát là kẻ thù của tiền gửi ngân hàng. Trong những năm qua, lạm phát của Việt Nam luôn giữ ở mức 7-10% năm, điều đó có nghĩa là lãi suất ngân hàng mà ta được chi trả chắc cũng đủ bù được phần mất giá của đồng tiền. Do vậy phải luôn tính các phương án đầu tư có hiệu quả khác.

Ngoại tệ mạnh, nên giữ không, giữ đồng nào?

Vẫn là quy tắc “trứng không bỏ chung vào một rổ”, đa dạng hóa lượng tiền mặt bằng một loại ngoại tệ là một lựa chọn tốt, nếu không muốn nói là khôn ngoan. Các đồng tiền mạnh như USD, EUR, GBP, JPY v.v. vẫn luôn là lựa chọn hàng đầu .

Trong thời gian vừa qua, nhiều người đặt câu hỏi liệu đồng Mỹ kim có còn giữ vai trò thống trị trong tương lai hay không? Nền kinh tế Mỹ tệ như vậy thì có nên giữ đồng Mỹ kim nữa hay không? Có đồng tiền nào có thể thay thế USD? Theo mình thì nền kinh tế Mỹ có tệ, nhưng vẫn là đỡ tệ hơn cả trong số các nền kinh tế được cho là mạnh mà cá nhân hoặc gia đình chúng ta đang cân nhắc giữ một lượng tiền tệ của họ. Tóm lại, nếu muốn giữ ngoại tệ, USD không phải là một lựa chọn tồi.

Có người hỏi thế còn tương quan giữa VND so với USD? Giữ USD làm gì khi lãi suất rất thấp và nhà nước luôn mong muốn duy trì chính sách lãi suất thực dương cho đồng tiền Việt Nam. Khẳng định giữ USD hay VND chắc chắn là tốt hơn trong từng giai đoạn ngắn hạn hiện nay thì thật là khó. Tuy nhiên, đứng từ góc độ quản lý tài chính, nên giữ một phần tiền mặt là ngoại tệ mạnh, và USD vẫn là lựa chọn hàng đầu.

Cân nhắc vay hay không vay ngân hàng

Vay ngân hàng là một giải pháp tốt để nắm bắt các cơ hội kinh doanh. Dĩ nhiên, không thể nào “tay không bắt giặc”, bạn cần tính toán khi nào vay và khi nào thì hạn chế vay, nếu không, sẽ có ngày bạn cảm thấy hoang mang lo lắng vì suốt đời còng lưng trả nợ.

Cho mục đích đầu tư, việc vay ngân hàng có thể làm phóng đại (tăng) mức LÃI cũng như mức LỖ của việc đầu tư. Vì vậy vay ngân hàng không phải lúc nào cũng là cây đũa thần để tăng tỷ suất thu nhập của việc đầu tư.

Nếu một khoản tiền đầu tư được hưởng một mức lãi suất cố định và số tiền lãi đó tiếp tục được gộp vào vốn để tiếp tục hưởng lãi theo lãi suất cố định đó, thì số tiền lái kép được tính như sau:

Lãi kép = (1+r)n

n: số kỳ tính lãi r: lãi suất

Tỷ dụ hôm nay như chúng ta gửi 100 triệu vào ngân hàng với lãi suất 10%, và 3 năm sau quay lại ngân hàng thì ngân hàng sẽ đưa lại cho chúng ta:

100 triệu x (1+10%)3 = 133,1 triệu, trong đó tiền gốc là 100 triệu,. và tiền lãi (kép) của cả 3 năm tổng cộng là 33,1 triệu.

Chúng ta hẳn còn nhớ có lúc lãi suất trần vay ngân hàng của chúng ta là 21%. Vậy, nếu chúng ta vay ngân hàng 1 tỷ đồng với lãi suất 21%, và vay 4 năm. Giả sử sau 4 năm chúng ta sẽ trả luôn cả gốc lẫn lãi cho ngân hàng, thì số tiền phải trả sẽ là

1 tỷ x (1+21%)4 = 2 tỷ 143 triệu đồng chưa thèm tính số lẻ.

Vay 1 tỷ sau 4 năm phải trả hơn 2 tỷ. chứng tỏ lãi suất 21% không phải là dễ xơi lắm nhỉ ?

Một số nguyên tắc bạn cần nhớ khi quyết định vay ngân hàng như sau:

Thứ nhất, tổng số thanh toán gốc và lãi không nên vượt quá 36% tổng thu nhập thường xuyên. Ví dụ, thu nhập thường xuyên là 10triệu đồng/tháng, tiền trả gốc và lãi vay hàng tháng không nên quá 3,6 triệu đồng.

Thứ hai, vay đầu tư (vay cho tài sản) thì tốt hơn là vay tiêu dùng (vay cho tiêu sản)

Thứ ba, điều kiện kinh tế và việc đầu tư và kiếm tiền càng khó khăn thì nên hạn chế vay và giảm nợ

Quy tắc 72:

Nhân đây xin nói về quy tắc 72 (72 rule), một quy tắc mà nhà đầu tư nên nắm rõ. Thường thì trước khi đầu tư, ta cần đặt câu hỏi bao lâu thì khoản tiền đầu tư của mình tăng gấp đôi? ( cũng tương tự cách nhà quản lý kinh tế vĩ mô có thể đặt câu hỏi bao lâu thì GDP trên đầu người của 1 nền kinh tế tăng gấp đôi?) Quy tắc 72 nói rằng lấy lãi suất nhân với (x) số năm mà được 72 thì đó là lãi suất cần thiết và số năm cần thiết để 1 số tiền tăng gấp đôi. Đây là một quy tắc gần đúng giúp chúng ta nhanh chóng ước lượng được lãi suất hoặc khoảng thời gian (số năm).

Ví dụ, nếu gửi tiết kiệm (giả sử là 1 tỷ chẳng hạn) với lãi suất 9%/năm, thì chúng ta sẽ mất 72/9 = 8 năm để số tiền của mình tăng gấp đôi (nghĩa là sau 8 năm quay lại ngân hàng thì người ta sẽ trả lại cho mình 2 tỷ). Còn nếu lãi suất tiết kiệm mà tăng đến tận 12%/năm, thì chỉ cần sau 6 năm là ngân hàng phải trả lại cho mình gấp đôi số tiền ban đầu mình gửi.

Mình có anh bạn hôm trước mới khoe cách đây 5 năm mua một mảnh đất ở Nhơn Trạch Đồng Nai, hôm rồi bán được gấp đôi số tiền đầu tư ban đầu. Hắn hí hửng khoe “đã ăn ra gấp đôi” rồi cười hinh híc “mình đầu tư hơi bị chuẩn”. Tôi lẩm nhẩm trong đầu rồi nói “khoảng 14,4% thôi à, tức là bằng gửi ngân hàng 14,4% chứ mấy” (72/5 = 14,4). Anh bạn mặt nghệt ra. Nghe nói từ đó thôi buôn đất vùng sâu vùng xa. Hé hé.

Do vậy, hơn nhau là biết vận dụng một cách mềm dẻo và linh hoạt các công cụ tài chính để đồng tiền luôn sinh lợi khi mình nghỉ ngơi.

Vậy đã, lúc nào rảnh tám tiếp …