Trong thực tế, chúng ta gặp không ít trường hợp trẻ ăn xong liền ói, thậm chí ói thường xuyên khiến cha mẹ hoang mang. Nhiều phụ huynh chỉ nghĩ đơn giản là do con “ăn chưa quen”, “ăn no quá”, nhưng trên thực tế có rất nhiều nguyên nhân khác nhau – từ sinh lý bình thường đến dấu hiệu cảnh báo bệnh lý. Hiểu đúng để xử lý kịp thời là cách tốt nhất giúp trẻ tránh biến chứng nguy hiểm.
Trong bài viết này, tôi sẽ phân tích chi tiết nguyên nhân chung khiến trẻ ăn vào bị ói, đi kèm những lưu ý quan trọng để cha mẹ nắm bắt.
Xem thêm cùng chủ đề: Bé Ăn Bị Ói: Nguyên nhân, dấu hiệu & cách xử lý triệt để cho bé
1. Vì sao trẻ ăn vào lại bị ói?
Ói (hay nôn) là phản xạ cơ thể nhằm tống chất trong dạ dày ra ngoài qua đường miệng. Ở trẻ em, phản xạ này thường xảy ra mạnh hơn người lớn do hệ tiêu hóa, hệ thần kinh và cơ vòng dạ dày – thực quản chưa hoàn thiện. Tuy nhiên, nếu tình trạng nôn ói xuất hiện nhiều sau khi ăn, kéo dài hoặc kèm triệu chứng khác, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe.
2. Nguyên nhân sinh lý – thường gặp và ít nguy hiểm
Đây là nhóm nguyên nhân phổ biến, thường không đáng lo, song nếu xảy ra liên tục cũng cần cha mẹ chú ý.
2.1. Trẻ ăn quá nhanh, nuốt nhiều không khí
Khi trẻ ăn vội vàng, vừa ăn vừa nói chuyện, dạ dày dễ bị đầy hơi. Khí bị đẩy ngược cùng thức ăn gây ói. Đây là lý do rất nhiều trẻ sau bữa ăn hay bị “trớ” một chút.
2.2. Ăn quá no, dạ dày quá tải
Ở lứa tuổi tiểu học, trẻ chưa biết kiểm soát lượng ăn. Nếu phụ huynh hoặc thầy cô ép ăn nhiều, dạ dày căng đầy, cơ vòng thực quản chưa đủ khỏe giữ chặt, dễ dẫn tới nôn ói.
2.3. Thức ăn khó tiêu, nhiều dầu mỡ
Thức ăn chiên rán, nhiều gia vị hoặc quá lạnh – quá nóng cũng gây kích thích dạ dày, khiến trẻ ăn vào dễ bị ói.
2.4. Trào ngược dạ dày – thực quản sinh lý
Ở một số trẻ, cơ vòng thực quản dưới hoạt động chưa tốt, thức ăn và dịch vị dễ trào ngược, đặc biệt sau bữa ăn no hoặc khi nằm ngay. Đây là tình trạng khá phổ biến trong những năm đầu tiểu học.
3. Nguyên nhân bệnh lý – cần hết sức cảnh giác
Nếu trẻ ăn vào bị ói nhiều lần, kèm triệu chứng sốt, đau bụng, mệt mỏi, tiêu chảy… thì rất có thể nguyên nhân đến từ bệnh lý.
3.1. Nhiễm trùng đường tiêu hóa
- Ngộ độc thực phẩm, vi khuẩn, virus (Rotavirus, Norovirus) là thủ phạm thường gặp.
- Trẻ thường có thêm triệu chứng tiêu chảy, sốt, mất nước.
- Đây là tình huống cần đưa trẻ đi khám ngay.
3.2. Viêm dạ dày, loét dạ dày – tá tràng
Không ít trẻ tiểu học bị viêm loét do chế độ ăn nhiều đồ chua cay, nước ngọt có ga hoặc dùng thuốc bừa bãi. Triệu chứng đặc trưng là nôn sau ăn, đau bụng vùng thượng vị.
3.3. Dị ứng hoặc không dung nạp thức ăn
- Dị ứng sữa bò, trứng, hải sản… có thể khiến trẻ ăn vào là nôn ngay.
- Không dung nạp lactose hay gluten cũng gây ói kèm đầy bụng, tiêu chảy.
3.4. Tắc ruột, hẹp môn vị
Dù ít gặp ở trẻ tiểu học, nhưng vẫn có trường hợp bệnh lý bẩm sinh hoặc sau phẫu thuật gây hẹp đường ra của dạ dày. Trẻ thường ói ngay sau ăn, nôn dữ dội, bụng trướng.
3.5. Viêm tai giữa, nhiễm khuẩn đường hô hấp
Nghe có vẻ không liên quan, nhưng tai – mũi – họng và hệ tiêu hóa liên kết chặt chẽ. Viêm tai giữa, viêm họng, viêm xoang đều có thể gây ói sau ăn ở trẻ.
3.6. Nguyên nhân thần kinh, tâm lý
- Chấn thương đầu, tăng áp lực nội sọ, viêm màng não… cũng có biểu hiện nôn.
- Một số trẻ lo âu, căng thẳng, sợ đến trường cũng có thể phản ứng bằng việc nôn sau khi ăn.
4. Khi nào cần đưa trẻ đi khám ngay?
Cha mẹ không nên chủ quan. Trẻ cần được thăm khám y tế ngay nếu có:
- Ói liên tục sau mỗi bữa ăn.
- Ói kèm sốt cao, đau bụng, tiêu chảy nhiều lần.
- Ói ra dịch xanh, vàng, máu hoặc bã cà phê.
- Trẻ mệt lả, khát nước, môi khô, mắt trũng (dấu hiệu mất nước).
- Ói sau chấn thương đầu.
5. Lời kết
Nguyên nhân chung khiến trẻ ăn vào bị ói có thể đơn giản chỉ là ăn quá nhanh, ăn quá no, nhưng cũng có thể là dấu hiệu của bệnh lý tiêu hóa hoặc toàn thân. Cha mẹ cần quan sát kỹ, không chủ quan cũng không quá lo lắng. Khi có bất thường, hãy đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời.
Xem thêm: Bé Ăn Cá Gì Tốt Nhất? Khám Phá Các Lựa Chọn Cá Lý Tưởng Cho Sự Phát Triển Của Bé