Xét nghiệm máu lắng (ESR – Erythrocyte Sedimentation Rate) là một trong những xét nghiệm cơ bản nhưng vô cùng quan trọng trong chẩn đoán y khoa. Dù không chỉ ra chính xác bệnh nào, nhưng kết quả ESR lại mang giá trị lớn trong phát hiện tình trạng viêm, nhiễm trùng hoặc bệnh lý tự miễn đang diễn ra trong cơ thể.
Hãy cùng tìm hiểu máu lắng là gì, xét nghiệm này mang ý nghĩa ra sao và khi nào nên thực hiện để bảo vệ sức khỏe hiệu quả hơn.
Xét nghiệm máu lắng là gì?
Máu lắng là tốc độ lắng xuống của các tế bào hồng cầu trong ống nghiệm trong 1 giờ.
Ngược lại, ESR thấp thường ít ý nghĩa lâm sàng hơn nhưng đôi khi liên quan đến mất nước, đa hồng cầu…
Ý nghĩa của xét nghiệm máu lắng
Dù không dùng để chẩn đoán một bệnh cụ thể, nhưng máu lắng phản ánh tình trạng viêm trong cơ thể, giúp bác sĩ:
Phát hiện và theo dõi các tình trạng viêm
ESR tăng thường gặp trong:
- Viêm nhiễm cấp hoặc mạn
- Viêm khớp dạng thấp
- Viêm mạch máu
- Lupus ban đỏ
- Viêm phổi, nhiễm khuẩn nặng
ESR giúp xác định có viêm hay không, mức độ có nghiêm trọng hay đang thuyên giảm.
Theo dõi đáp ứng điều trị
Ở bệnh nhân viêm khớp, lupus hoặc các bệnh lý tự miễn, ESR được dùng định kỳ để:
- Đánh giá mức độ tiến triển của bệnh
- Kiểm tra hiệu quả thuốc
- Phát hiện tái phát sớm
- Khi điều trị hiệu quả → ESR giảm dần.
Gợi ý các bệnh lý tiềm ẩn
ESR tăng cao có thể liên quan đến:
- Thiếu máu
- Ung thư máu
- Bệnh thận mạn
Viêm động mạch thái dương (giúp chẩn đoán sớm để ngừa biến chứng mù lòa)
Mặc dù xét nghiệm không khẳng định bệnh, nhưng ESR là chỉ dấu quan trọng để bác sĩ chỉ định thêm các xét nghiệm chuyên sâu khác.
Chỉ số máu lắng bao nhiêu là bình thường?
Giá trị tham khảo ESR (có thể khác nhau tùy máy xét nghiệm):
- Đối tượng ESR bình thường
- Nam giới 0 – 15 mm/h
- Nữ giới 0 – 20 mm/h
- Người lớn tuổi Có thể cao hơn sinh lý
- Trẻ em 0 – 10 mm/h
ESR cao → phản ánh đang có viêm, nhiễm trùng hoặc bệnh lý miễn dịch.
Khi nào nên làm xét nghiệm máu lắng?
Bạn có thể được chỉ định xét nghiệm ESR khi có các dấu hiệu như:
- Mệt mỏi kéo dài
- Sốt không rõ nguyên nhân
- Đau nhức khớp, cứng khớp buổi sáng
- Sụt cân không rõ lý do
- Nghi ngờ nhiễm trùng hoặc viêm mạn
Ngoài ra, bệnh nhân mắc các bệnh tự miễn hoặc viêm khớp thường được kiểm tra ESR định kỳ.
Xét nghiệm máu lắng là “thước đo” quan trọng giúp bác sĩ phát hiện viêm và theo dõi diễn biến bệnh. Dù không đưa ra chẩn đoán cuối cùng, nhưng ESR là xét nghiệm nền tảng giúp định hướng điều trị chính xác và kịp thời.
Nếu bạn có các triệu chứng bất thường, hãy chủ động kiểm tra để bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Đọc thêm:
Chỉ số MCHC trong máu giảm là gì? Nguyên nhân và cách khắc phục

