Chỉ số GGT (Gamma Glutamyl Transferase) là một trong những xét nghiệm sinh hóa quan trọng giúp đánh giá chức năng gan và hệ thống đường mật. Sự thay đổi của GGT thường liên quan mật thiết đến các bệnh lý gan, đặc biệt là tổn thương gan do rượu bia và tắc mật. Vậy GGT có vai trò gì, chỉ số này phản ánh điều gì về sức khỏe?
Chỉ số GGT là gì?
GGT (Gamma Glutamyl Transferase) là một enzyme có mặt chủ yếu ở gan, đường mật, ngoài ra còn tồn tại ở thận, tụy và ruột. Enzyme này tham gia vào quá trình chuyển hóa amino acid và glutathione, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ tế bào khỏi các chất độc hại.
Trong lâm sàng, xét nghiệm GGT được thực hiện thông qua xét nghiệm máu, thường kết hợp với các chỉ số men gan khác như AST, ALT, ALP để đánh giá toàn diện tình trạng gan.
Vai trò của chỉ số GGT
Đánh giá chức năng gan và đường mật
GGT là chỉ số nhạy cảm với các tổn thương gan, đặc biệt là các bệnh lý liên quan đến đường mật. Khi đường mật bị tắc nghẽn hoặc viêm, nồng độ GGT trong máu thường tăng cao rõ rệt.
Hỗ trợ chẩn đoán nguyên nhân tăng men gan
Trong trường hợp AST, ALT hoặc ALP tăng, việc xét nghiệm thêm GGT giúp bác sĩ xác định:
- Tăng men gan có nguồn gốc từ gan hay xương
- Có liên quan đến tắc mật hay không
- Ví dụ:
- ALP tăng + GGT tăng → nghĩ nhiều đến bệnh lý gan mật
- ALP tăng nhưng GGT bình thường → có thể liên quan đến bệnh xương
Phát hiện tổn thương gan do rượu bia
GGT là chỉ số đặc biệt nhạy với rượu bia. Những người uống rượu thường xuyên, ngay cả khi chưa có triệu chứng rõ ràng, cũng có thể có GGT tăng cao. Do đó, xét nghiệm này thường được dùng để:
- Đánh giá mức độ ảnh hưởng của rượu lên gan
- Theo dõi hiệu quả cai rượu
Theo dõi tiến triển và điều trị bệnh gan
Sự thay đổi của GGT theo thời gian giúp bác sĩ:
- Đánh giá hiệu quả điều trị bệnh gan
- Theo dõi tình trạng phục hồi hay tổn thương tiến triển của tế bào gan
Ý nghĩa của chỉ số GGT trong xét nghiệm máu
GGT tăng cao có ý nghĩa gì?
Chỉ số GGT tăng có thể gặp trong nhiều tình trạng, phổ biến nhất gồm:
- Viêm gan (viêm gan virus, viêm gan do rượu)
- Gan nhiễm mỡ
- Tắc mật, sỏi mật
- Xơ gan
- Ung thư gan hoặc ung thư đường mật
- Sử dụng rượu bia kéo dài
- Tác dụng phụ của một số loại thuốc
Mức tăng GGT không phản ánh mức độ nặng – nhẹ chính xác của bệnh gan, nhưng là dấu hiệu cảnh báo quan trọng cần được theo dõi thêm.
GGT bình thường có ý nghĩa gì?
Chỉ số GGT trong giới hạn bình thường thường cho thấy:
- Gan và đường mật hoạt động ổn định
- Ít khả năng có tổn thương gan mật tiến triển
Tuy nhiên, GGT bình thường không loại trừ hoàn toàn bệnh gan, do đó vẫn cần đánh giá kết hợp với các xét nghiệm khác và triệu chứng lâm sàng.
Khi nào nên xét nghiệm GGT?
Xét nghiệm GGT thường được chỉ định trong các trường hợp:
- Khám sức khỏe định kỳ
- Nghi ngờ bệnh lý gan, đường mật
- Theo dõi người uống rượu bia nhiều
- Men gan tăng không rõ nguyên nhân
- Theo dõi điều trị các bệnh gan mạn tính
Chỉ số GGT giữ vai trò quan trọng trong đánh giá chức năng gan và đường mật, đặc biệt hữu ích trong việc phát hiện tổn thương gan do rượu bia và các bệnh lý tắc mật. Việc hiểu rõ vai trò và ý nghĩa của GGT giúp người bệnh chủ động hơn trong chăm sóc sức khỏe và phát hiện sớm các vấn đề liên quan đến gan.
Để có kết luận chính xác, kết quả GGT cần được đánh giá cùng các xét nghiệm sinh hóa khác và thăm khám trực tiếp bởi bác sĩ chuyên khoa
Đọc thêm: Chỉ số T3 trong máu là gì? Bao nhiêu là bình thường?